Η φυματίωση είναι λοιμώδης νόσος που οφείλεται στο μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης και μεταδίδεται αερογενώς από άτομα που πάσχουν με ενεργό πνευμονική νόσο. Συχνά προσβάλει άτομα που βρίσκονται στην παραγωγική τους ηλικία, ενώ εκτιμάται ότι το 1/3 του πληθυσμού της γης έχει μολυνθεί, ενώ το 95% των θανάτων από φυματίωση καταγράφεται στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Στην Ελλάδα, δηλώνονται ετησίως περίπου 600 κρούσματα φυματίωσης, με τη δηλούμενη επίπτωση στις γεωγραφικές περιοχές της χώρας, όπως αυτές χρίζονται κατά (NUTS-I),να κυμαίνεταιαπό 2,6 έως 5,9 ανά 100.000 πληθυσμό
Η πλειοψηφία (42,7%) των δηλουμένων κρουσμάτων φυματίωσης στους Έλληνες, καταγράφεται στιςηλικίες άνω των 65 ετών, ενώ στα άτομα αλλοδαπής εθνικότητας η πλειοψηφία των κρουσμάτων (75.9%), καταγράφεται στις ηλικίες 15-44 έτη.
Το μεγαλύτερο ποσοστό (71%) των δηλουμένων κρουσμάτων είναι πνευμονικές φυματιώσεις, ενώ το ποσοστό των εξωπνευμονικών μορφών φυματίωσης ανέρχεται περίπου στο 14%.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων (Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η Σωτηρία»), το ποσοστό των πολυανθεκτικών μορφών της νόσου (MDR-TB), κατά την τριετία 2009-2011, κυμάνθηκε μεταξύ 1,7% και 1,9% στους Έλληνες και μεταξύ 4,6% και 4,8% στους αλλοδαπούς.
Όσον αφορά στα κρούσματα εκτεταμένα ανθεκτικής φυματίωσης (XDR-TB),σύμφωνα πάντα με τα δεδομένα του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς Μυκοβακτηριδίων (Γ.Ν.Ν.Θ.Α «Η Σωτηρία»), κατά τα έτη 2010 και 2011 ανιχνεύθηκαν μόνο σε ασθενείς αλλοδαπής εθνικότητας σε ποσοστό 1,6% και 1,5% αντίστοιχα. Κατά το έτος 2009 ανιχνεύτηκε ένα κρούσμα XDR σε ασθενή Ελληνικής εθνικότητας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, στο τελευταίο πρόγραμμα που εξέδωσε για τον έλεγχο της Φυματίωσης (The Global Plan to Stop TB 2011-2015), έχει θέσει τους εξής στόχους:
• Μέχρι το 2015, ο επιπολασμός και η συχνότητα των θανάτων από φυματίωση να έχουν μειωθεί στο 50% των επιπέδων του 1990.
• Μέχρι το 2050 η φυματίωση να έχει πάψει να αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας, δηλαδή η επίπτωση της νόσου να είναι μικρότερη από ένα κρούσμα ανά ένα εκατομμύριο πληθυσμό.
Ο στόχος όμως της εξάλειψης της φυματίωσης μέχρι το 2050 παγκοσμίως, μπορεί να επιτευχθεί μόνο εφ΄ όσον κάθε μία χώρα ξεχωριστά θέσει τη νόσο υπό έλεγχο.
Το ΚΕΕΛΠΝΟ, στο πλαίσιο του ελέγχου της φυματίωσης στη χώρα μας:
· Συγκρότησε στο τέλος του 2004 την Επιστημονική Επιτροπή Φυματίωσης, της οποίας κύριο έργο ήταν η εκπόνηση του Εθνικού Προγράμματος Ελέγχου της Φυματίωσης. Το εν λόγω πρόγραμμα συμπεριλήφθηκε στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Πρόληψη των Μεταδοτικών Νοσημάτων που δημοσιεύθηκε το 2008.
· Πραγματοποιεί παρεμβάσεις σε περιπτώσεις κρουσμάτων φυματίωσης, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ευαίσθητες πληθυσμιακές ομάδες, σε συνεργασία με τις τοπικές υγειονομικές υπηρεσίες της χώρας.
· Τον Ιούνιο του 2011 προχώρησε στην δημιουργία Δικτύου Συντονιστών του Προγράμματος Ελέγχου της Φυματίωσης και βρίσκεται σε εξέλιξη η ολοκλήρωση Δικτύου Φυματίωσης ούτως ώστε σε κάθε περιφέρεια της χώρας να προχωρήσουν δράσεις για την πρόληψη και τον έλεγχο της νόσου με βάση τα ιδιαίτερες συνθήκες που διαμορφώνονται σε κάθε μία από αυτές.
· Προβαίνει στην δημιουργία συστήματος εργαστηριακής επιτήρησης της φυματίωσης, μέσω της λειτουργίας εργαστηριακού δικτύου φυματίωσης, με τη συμμετοχή όλων των εργαστηρίων που ασχολούνται με τη διάγνωση της φυματίωσης.
www.keelpno.gr