Η Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο εξέλιξης της νεφρικής βλάβης στο τελικό στάδιο της νεφρικής ανεπάρκειας. Ο αριθμός των ασθενών που βρίσκονται σε θεραπεία εξωνεφρικής κάθαρσης (αιμοκάθαρση, περιτοναϊκή κάθαρση), σχεδόν διπλασιάζεται ανά δεκαετία από το 1980 και υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τις 600.000 το 2015.
Οι ασθενείς με ΧΝΝ εμφανίζουν πιο συχνά καρδιαγγειακή νόσο (έμφραγμα του μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο), η οποία αποτελεί και την πρώτη αιτία θανάτου.
Στους σημαντικούς παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ), η αρτηριακή υπέρταση και η ηλικία. Σχεδόν το 45% των περιστατικών οφείλεται στο ΣΔ και το 20% στη χρόνια αρτηριακή υπέρταση. Άλλες λιγότερο συχνές, αλλά σημαντικές αιτίες, είναι οι σπειραματονεφρίτιδες, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) και η πολυκυστική νόσος των νεφρών.
Η ΧΝΝ αρχίζει με μια μακρά περίοδο χωρίς συμπτώματα, κατά την οποία η νόσος μπορεί να μη διαγνωστεί, ακολουθούμενη τελικά από τα συμπτώματα που προκαλούνται από τις επιπλοκές της μειωμένης νεφρικής λειτουργίας. Για το λόγο αυτό, πρέπει να ανιχνεύεται πριν την εξέλιξή της σε νεφρική ανεπάρκεια καθώς οι πρώιμες παρεμβάσεις μπορεί να επιβραδύνουν ή να εμποδίσουν την εξέλιξή της.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
Αλλαγές στην ούρηση (νυκτουρία, αιματουρία ή αφρώδη ούρα)
Οίδημα
Κόπωση
Εξάνθημα δέρματος / Κνησμός
Μεταλλική γεύση στο στόμα
Ναυτία / Έμετος
Ζάλη / Δυσκολία στη συγκέντρωση
Μειωμένη όρεξη / Απώλεια βάρους
Μυϊκές κράμπες
Ο βασικός έλεγχος περιλαμβάνει:
Μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
Εξέταση αίματος για προσδιορισμό της κρεατινίνης. Από την τιμή της κρεατινίνης υπολογίζεται ο ρυθμός σπειραματικής διήθησης (GFR), ο οποίος δείχνει τη λειτουργία των νεφρών. Αν είναι ελαττωμένος σημαίνει ότι οι νεφροί δε λειτουργούν επαρκώς.
Εξέταση ούρων για ανίχνευση πρωτεϊνών (λευκώματος). Οι πρωτεΐνες φιλτράρονται στους νεφρούς και στη συνέχεια επαναρροφώνται. Όταν όμως οι νεφροί δε λειτουργούν σωστά οι πρωτεΐνες αποβάλλονται στα ούρα.
Υπέρηχος νεφρών
Άτομα που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου οφείλουν να τροποποιήσουν τους επιβαρυντικούς παράγοντες. Συνιστάται να ελέγχεται επαρκώς ο σακχαρώδης διαβήτης και η αρτηριακή πίεση, διαιτητικές αλλαγές για μείωση του σωματικού βάρους, αποφυγή αλατιού και πολλών πρωτεϊνών, ελάττωση του αλκοόλ, διακοπή καπνίσματος και αποφυγή λήψης πολλών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Χριστίνα Ι. Μπουντούρη, Γενικός – Οικογενειακός Ιατρός