Υγεία

Τα βιβλία αλλάζουν το μυαλό

Τα βιβλία αλλάζουν το μυαλό

Λέμε συχνά ότι ένα καλό βιβλίο ανοίγει το μυαλό. Τώρα οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι μπορεί και να το αλλάξει. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Εμορι ανακάλυψαν ότι η ανάγνωση ενός μυθιστορήματος προκαλεί βιολογικές μεταβολές στον εγκέφαλο, οι οποίες μάλιστα παραμένουν για διάστημα μερικών ημερών.

Η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι τα βιβλία που διαβάζουμε μας επηρεάζουν, σύμφωνα με το Βήμα,βαθύτερα από ό,τι ίσως νομίζαμε και ενδεχομένως ενισχύουν τις γνωσιακές μας ικανότητες. Περαιτέρω μελέτες θα δείξουν σε ποιον βαθμό συμβαίνει κάτι τέτοιο, όπως και αν τα αποτελέσματα είναι διαφορετικά ανάλογα με το είδος του αναγνώσματος.

Ιστορίες που μας σημαδεύουν
«Οι ιστορίες διαμορφώνουν τη ζωή μας και σε ορισμένες περιπτώσεις καθορίζουν ένα άτομο» σημειώνει ο νευροεπιστήμονας Γκρέγκορι Μπερνς, διευθυντής του Κέντρου Νευροπολιτικής του Πανεπιστημίου Εμορι στην Ατλάντα των Ηνωμένων Πολιτειών και επικεφαλής της μελέτης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Brain Connectivity». «Θέλουμε να κατανοήσουμε πώς οι ιστορίες μπαίνουν στον εγκέφαλό μας και τι κάνουν σε αυτόν».

Προηγούμενες μελέτες έχουν εντοπίσει δίκτυα του εγκεφάλου τα οποία σχετίζονται με την ανάγνωση ιστοριών, οι περισσότερες όμως είχαν εστιάσει το ενδιαφέρον τους στις διεργασίες που συντελούνται τη στιγμή που διαβάζουμε μια ιστορία, και συγκεκριμένα «μικρά» διηγήματα. Οι ερευνητές του Εμορι θέλησαν να διερευνήσουν τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μετά την ανάγνωση ενός μυθιστορήματος – κατά πόσον δηλαδή μια ιστορία που μπορεί να μας συναρπάσει αφήνει και «πραγματικά» σημάδια επηρεάζοντας μακροπρόθεσμα τα δίκτυά του.

Για να το επιτύχουν ζήτησαν από 21 φοιτητές να διαβάσουν ένα βιβλίο, το ιστορικό μυθιστόρημα «Πομπηία» του Ρόμπερτ Χάρις, το οποίο εκτυλίσσεται στην εποχή της καταστροφής της αρχαίας ρωμαϊκής πόλης από την έκρηξη του Βεζούβιου. «Η ιστορία ακολουθεί έναν πρωταγωνιστή ο οποίος βρίσκεται έξω από την πόλη της Πομπηίας και παρατηρεί καπνό και παράξενη δραστηριότητα γύρω από το ηφαίστειο» εξηγεί ο δρ Μπερνς. «Προσπαθεί να φθάσει εγκαίρως στην Πομπηία για να σώσει τη γυναίκα που αγαπά. Εν τω μεταξύ το ηφαίστειο εξακολουθεί να σιγοβράζει αλλά κανείς στην πόλη δεν αναγνωρίζει τα σημάδια». Το βιβλίο «κρατάει» τον αναγνώστη και αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο επελέγη από τους επιστήμονες. «Παρουσιάζει ιστορικά γεγονότα με έναν φανταστικό και δραματικό τρόπο» λέει ο δρ Μπερνς. «Ηταν σημαντικό για εμάς το βιβλίο να έχει δυνατή πλοκή».

Ανάγνωση και τομογράφος
Προτού ξεκινήσει η ανάγνωση της «Πομπηίας» οι εθελοντές εξετάστηκαν επί πέντε ημέρες με την τεχνική της λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) ενώ διάβαζαν κάποιο κείμενο. Στη συνέχεια, και επί εννέα ημέρες, οι επιστήμονες τους ζήτησαν να διαβάζουν κάθε βράδυ 30 σελίδες από το μυθιστόρημα και το επόμενο πρωί τους εξέταζαν ξανά στον τομογράφο ενώ δεν διάβαζαν, αφού προηγουμένως τους είχαν κάνει ένα κουίζ προκειμένου να διαπιστώσουν αν πραγματικά είχαν διαβάσει το συγκεκριμένο απόσπασμα. Αφού ολοκληρώθηκε η ανάγνωση των εννέα αποσπασμάτων οι εθελοντές εξετάστηκαν επί πέντε ημέρες στον τομογράφο χωρίς πλέον να διαβάζουν το βιβλίο.

Οι επιστήμονες είδαν ότι η ανάγνωση του μυθιστορήματος προκάλεσε μεταβολές στη συνδεσιμότητα στον αριστερό κροταφικό φλοιό, ο οποίος σχετίζεται με τη γλώσσα, και στον κινητικό φλοιό. Οι νευρώνες του κινητικού φλοιού θεωρείται ότι βοηθούν τον εγκέφαλο να φαντάζεται ότι κάνει κάτι το οποίο στην πραγματικότητα δεν κάνει – αν π.χ. κάποιος φαντάζεται ότι σηκώνει το χέρι του ενεργοποιούνται νευρώνες στην περιοχή που σχετίζεται με την πραγματική κίνηση του χεριού.

Μπαίνοντας στο σώμα ενός άλλου
«Οι νευρωνικές μεταβολές που παρατηρήσαμε στα συστήματα που συνδέονται με την κίνηση και τις αισθήσεις υποδηλώνουν ότι το να διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα μπορεί να μας βάλει μέσα στο σώμα του πρωταγωνιστή» εξήγησε ο δρ Μπερνς. «Ξέραμε ήδη ότι οι καλές ιστορίες μπορούν να μας βάλουν στη θέση κάποιου άλλου με τη μεταφορική έννοια. Τώρα βλέπουμε ότι αυτό γίνεται και βιολογικά».

Το γεγονός ότι οι μεταβολές στον εγκέφαλο παρατηρήθηκαν και επί πέντε ημέρες μετά το τέλος της ανάγνωσης αποδεικνύει για τον νευροεπιστήμονα ότι δεν πρόκειται για μια στιγμιαία αντίδραση του εγκεφάλου αλλά για μια επίδραση με διάρκεια. Αλλοι ερευνητές ωστόσο επισημαίνουν ότι, αν και ενδιαφέροντα, τα αποτελέσματα προέρχονται από ένα μικρό δείγμα εθελοντών και θεωρούν ότι περαιτέρω μελέτες απαιτούνται για να δείξουν κατά πόσο η ανάγνωση επιφέρει πραγματικά διαρκείς αλλαγές βελτιώνοντας τις γνωσιακές επιδόσεις καθώς και αν το είδος του κάθε αναγνώσματος – αν λ.χ. δεν είναι μυθιστόρημα αλλά δοκίμιο ή ποίημα – επιδρά με διαφορετικό τρόπο.

Υγεία

04.07.2025

Αυτά είναι τα οφέλη που έχουν οι ξηροί καρποί για την καρδιαγγειακή υγεία

Τροποποιούν τον μεταβολισμό της L-τρυπτοφάνης που συμβάλλει στη σύνθεση και παραγωγή της σεροτονίνης

04.07.2025

3+1 τροφές που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση

Η αφυδάτωση μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε ζάλη, τάση για λιποθυμία, κόπωση, ξερό στόμα και δίψα

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ
04.07.2025

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής
04.07.2025

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε
04.07.2025

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε

Αυτός είναι ο κίνδυνος που «κρύβουν» οι πράσινες πατάτες
03.07.2025

Αυτός είναι ο κίνδυνος που «κρύβουν» οι πράσινες πατάτες

Αυτά είναι τα οφέλη που έχει για την υγεία ο βελονισμός: Σε ποιες παθήσεις βοηθάει και οι πιθανές παρενέργειες
03.07.2025

Αυτά είναι τα οφέλη που έχει για την υγεία ο βελονισμός: Σε ποιες παθήσεις βοηθάει και οι πιθανές παρενέργειες

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Τα επικίνδυνα βακτήρια που τα οικιακά πλυντήρια δεν μπορούν να σκοτώσουν
03.07.2025

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Τα επικίνδυνα βακτήρια που τα οικιακά πλυντήρια δεν μπορούν να σκοτώσουν

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Ποια ηπατίτιδα είναι η πιο επικίνδυνη
03.07.2025

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Ποια ηπατίτιδα είναι η πιο επικίνδυνη

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Η μουσική κατά την οδήγηση μειώνει το άγχος του οδηγού
03.07.2025

Νέα έρευνα αποκαλύπτει: Η μουσική κατά την οδήγηση μειώνει το άγχος του οδηγού

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

04.07.2025

Τέλος στην τριχόπτωση! Το Νο1 φυσικό σετ για άνδρες & γυναίκες με redensyl & βότανα – Τώρα με ΔΩΡΟ!

Αναγέννησε τα μαλλιά σου από τη ρίζα – Αποτελέσματα από τον 1ο μήνα!

04.07.2025

Αυτά είναι τα οφέλη που έχουν οι ξηροί καρποί για την καρδιαγγειακή υγεία

Τροποποιούν τον μεταβολισμό της L-τρυπτοφάνης που συμβάλλει στη σύνθεση και παραγωγή της σεροτονίνης

3+1 τροφές που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση
04.07.2025

3+1 τροφές που θα σας βοηθήσουν να αντιμετωπίσετε την αφυδάτωση

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ
04.07.2025

Ανεύρυσμα αορτής: Πότε θα πρέπει να κάνετε τσεκάπ

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής
04.07.2025

Μπέικον: Δείτε πόσο μπορείτε να φάτε στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής

VIP: To συμπλήρωμα διατροφής που εκτινάσσει την λίμπιντό σας με «μαγική» φυτική φόρμουλα
04.07.2025

VIP: To συμπλήρωμα διατροφής που εκτινάσσει την λίμπιντό σας με «μαγική» φυτική φόρμουλα

S-CURVE: Η «μαγική» κρέμα που μεταμορφώνει τους γλουτούς σας – Μεταμορφωθείτε λίγο πριν τις διακοπές σας!
04.07.2025

S-CURVE: Η «μαγική» κρέμα που μεταμορφώνει τους γλουτούς σας – Μεταμορφωθείτε λίγο πριν τις διακοπές σας!

Support Immune Protein: Η φυτική λύση για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τόνωση του οργανισμού & των μυών
04.07.2025

Support Immune Protein: Η φυτική λύση για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και τόνωση του οργανισμού & των μυών

HAPI END: Φυσική αποκατάσταση της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας – 24 ώρες δύναμη, ενέργεια και αυτοπεποίθηση
04.07.2025

HAPI END: Φυσική αποκατάσταση της ανδρικής σεξουαλικής λειτουργίας – 24 ώρες δύναμη, ενέργεια και αυτοπεποίθηση

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε
04.07.2025

Τελικά το σούσι είναι υγιεινό; – Πόσο πρέπει να καταναλώνετε