Μια νέα μελέτη, κατέληξε στο συμπέρασμα πώς όσοι βλέπουν συχνά εφιάλτες μπορεί να διατρέχουν τριπλάσιο κίνδυνο για πρόωρο θάνατο.
Αιτία, το γεγονός ότι επιταχύνεται η βιολογική γήρανσή τους. Με άλλα λόγια, το σώμα τους γερνάει ταχύτερα απ’ ό,τι είναι η χρονολογική ηλικία τους που προσδιορίζεται από την ημερομηνία γεννήσεως.
Οι επιστήμονες που πραγματοποίησαν τη μελέτη εκτιμούν ότι ρίζα του κακού είναι το έντονο στρες που προκαλούν οι εφιάλτες στο κοιμισμένο σώμα.
«Όταν κοιμόμαστε, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να ξεχωρίσει τα όνειρα από την πραγματικότητα», εξηγεί ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Abidemi Otaiku, νευροεπιστήμονας στο Τμήμα Επιστημών Εγκεφάλου του Imperial College στο Λονδίνο (ICL).
«Η συνέπεια είναι να ενεργοποιείται η αντίδραση «πάλεψε ή φύγε» του οργανισμού, δηλαδή η εγγενής αντίδρασή μας σε κάθε δυνητική απειλή. Η αντίδραση αυτή είναι που μας ξυπνά μούσκεμα στον ιδρώτα, λαχανιασμένους και με την καρδιά μας να κτυπά ξέφρενα».
Στην πραγματικότητα, αυτή η αντίδραση στη διάρκεια του ύπνου μπορεί να είναι πιο έντονη απ’ ό,τι αν ήμασταν ξύπνιοι, προσθέτει.
Η νέα μελέτη παρουσιάσθηκε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Νευρολογίας (EAN 2025). Βασίσθηκε σε στοιχεία από:
- 2.429 παιδιά, ηλικίας 8-10 ετών
- 183.012 ενήλικες, 26-86 ετών
Η συχνότητα των εφιαλτών στους ενήλικες αναφέρθηκε από τους ίδιους κατά την έναρξη της μελέτης. Στα παιδιά, την ανέφεραν οι γονείς τους. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους ενήλικες επί έως και 19 χρόνια.
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι ενήλικες που έβλεπαν εφιάλτες σε εβδομαδιαία βάση είχαν τριπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα σε σύγκριση με όσους έβλεπαν σπανίως ή ποτέ. «Πρόωρα» σημαίνει πριν από τα 70 τους χρόνια.
Μάλιστα τα τρομακτικά όνειρα ήταν ισχυρότερος προάγγελος πρόωρου θανάτου απ’ ό,τι άλλοι παράγοντες κινδύνου όπως:
- Το κάπνισμα
- Η παχυσαρκία
- Η κακή διατροφή
- Η καθιστική ζωή
Η μελέτη έδειξε επίσης πως παιδιά και ενήλικες με συχνούς εφιάλτες είχαν επιτάχυνση της βιολογικής γήρανσης. Η επιτάχυνση αυτή εξηγούσε το σχεδόν 40% του αυξημένου κινδύνου πρόωρου θανάτου.
Η βιολογική γήρανσή τους αξιολογήθηκε με ειδικές αναλύσεις που κατέδειξαν το μήκος των τελομερών στις άκρες των χρωμοσωμάτων. Τα τελομερή προστατεύουν τα χρωμοσώματα από τη φθορά, όπως το πλαστικό άκρο στα κορδόνια των παπουτσιών που τα εμποδίζει να ξεφτίσουν.
Ωστόσο το μήκος τους εκ φύσεως βραχύνεται με την πάροδο του χρόνου. Η βράχυνση συμβαίνει με κάθε πολλαπλασιασμό (διαίρεση) των κυττάρων. Επιπλέον, επιταχύνεται από παράγοντες, όπως το χρόνιο στρες, η καθιστική ζωή και η έλλειψη ύπνου.
Όταν τα τελομερή βραχυνθούν σημαντικά και δεν παρέχουν πλέον προστασία στα χρωμοσώματα, το κύτταρο καθίσταται βιολογικά ανενεργό. Με άλλα λόγια, το κλειδί για τη γήρανση του κυττάρου είναι η βράχυνση των τελομερών.
Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι συχνοί εφιάλτες οδηγούν σταδιακά τους πάσχοντες στον πρόωρο θάνατο, εξαιτίας του χρόνιου στρες που επιφέρουν.