Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή (ΓΑΔ) είναι μία χρόνια κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από συχνές περιόδους έξαρσης της αγχώδους συμπτωματολογίας και μεσοδιαστήματα σχετικής ύφεσης, κατά τα οποία οι εκδηλώσεις του άγχους είναι σχετικά περιορισμένες σε αριθμό και ένταση.
Ένα σημαντικό πρόβλημα που αφορά τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή είναι η υποδιάγνωσή της. Υπολογίζεται ότι μόνο περίπου το 1/3 των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή τελικά αναζητούν θεραπεία, ενώ συνήθως στους λόγους προσέλευσης δεν αναφέρεται το άγχος, αλλά προβάλλονται τα σωματικά συμπτώματα. Ακόμη και για ασθενείς που τελικά ζητούν ιατρική βοήθεια, ο μέσος χρόνος από την εμφάνιση της νόσου μέχρι την αναζήτηση θεραπείας φαίνεται ότι φθάνει τα 15 χρόνια. Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς υπολογίζεται ότι περίπου το 25% των ασθενών με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή καταφεύγουν σε «αυτοθεραπείες», συνήθως χρήση αλκοόλ και ηρεμιστικών ή άλλων φαρμάκων που λαμβάνουν μετά από υπόδειξη συγγενών ή φίλων.
Συμπτώματα
Τα άτομα που υποφέρουν από ΓΑΔ συνήθως ανησυχούν υπερβολικά για καθημερινά προβλήματα της ζωής, όπως η δουλειά, τα οικονομικά, η υγεία των μελών της οικογένειας, οι σχέσεις τους, τα προβλήματα του αυτοκινήτου κλ.π. Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα των ανθρώπων με ΓΑΔ είναι ότι η ανησυχία και η στενοχώρια που αισθάνονται είναι διάχυτη, έντονη και δεν σταματά σχεδόν ποτέ. Το χειρότερο είναι ότι συχνά δεν μπορούν να εντοπίσουν τα ακριβή αίτια του άγχους τους. Πολλοί ξυπνάνε το πρωί με αισθήματα διάχυτου άγχους και ανησυχίας και τα αισθήματα αυτά συνεχίζονται για όλη τη διάρκεια της ημέρας, έτσι που είναι πολύ δύσκολο να σκεφτούν ή να επικεντρωθούν σε οτιδήποτε άλλο. Αυτό φυσικά επηρεάζει την οικογενειακή τους ζωή, τις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους, την απόδοσή τους στην εργασία τους και, γενικά, όλους τους τομείς της καθημερινής τους ζωής.
Συχνά, τα άτομα με μη διαγνωσμένη ΓΑΔ μπορεί να εμφανίσουν σωματικά συμπτώματα, όπως προβλήματα του γαστρεντερικού συστήματος, πονοκεφάλους, πόνους στο στήθος, υπέρταση, ταχυπαλμίες, δυσπεψία, αϋπνία, διάρροια, διάφορα είδη δερματίτιδας, κλ.π. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το άτομο που υποφέρει από τέτοια συμπτώματα δεν τα συνδέει με το άγχος.
Αίτια
Δεν είναι ακριβώς γνωστά τα αίτια της Γενικευμένης Αγχώδους Διαταραχής , παρόλο που το υπόβαθρο της διαταραχής φαίνεται να συνδέεται τόσο με ψυχολογικές (διανοητικές) όσο και με φυσιολογικές (σωματικές) λειτουργίες.
Συγκεκριμένα, η εμφάνιση της διαταραχής φαίνεται ότι επηρεάζεται από τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνης και νοραδρεναλίνης (χημικών μεταβιβαστών) στο Μεταιχμιακό Σύστημα του εγκεφάλου, τμήμα του κεντρικού Νευρικού Συστήματος που ευθύνεται για την επεξεργασία πληροφοριών που σχετίζονται με τη συναισθηματική σφαίρα, τη μνήμη και τη συμπεριφορά.
Αντιμετώπιση
Οι πιο πρόσφατες μελέτες για την αντιμετώπιση των διαταραχών άγχους, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι συνδυασμένες θεραπείες, δηλαδή ψυχοθεραπεία μαζί με φαρμακοθεραπεία, δίνουν τα καλύτερα και σε βάθος χρόνου αποτελέσματα.
Αν και κατά το παρελθόν η φαρμακευτική αντιμετώπιση αφορούσε την χρήση ηρεμιστικών φαρμάκων, τα τελευταία χρόνια η αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών βασίζεται στην χρήση αντικαταθλιπτικών (φλουοξετίνη, φλοβουξαμίνη, σερτραλίνη, παροξετίνη κλπ). Τα φάρμακα αυτά αφενός παρουσιάζουν μεγάλη αποτελεσματικότητα, αφ’ ετέρου δεν παρουσιάζουν κάποια από τα σημαντικά προβλήματα των ηρεμιστικών, που παρατηρούνταν μετά από χρόνια χρήση, προβλήματα όπως εξάρτηση και ανοχή.
Μεγάλος είναι ο αριθμός και η ποικιλία των ψυχοθεραπευτικών τεχνικών που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των αγχωδών διαταραχών. Η ψυχοδυναμικές θεραπείες βοηθούν τον πάσχοντα να κατανοήσει και ελέγξει συναισθηματικές συγκρούσεις που προκαλούν το άγχος. Η συμπεριφορικές/γνωσιακές παρεμβάσεις βοηθούν το άτομο να κατανοήσει τους λανθασμένους τρόπους σκέψης και δράσης, ενώ παράλληλα το «εκπαιδεύουν» σε ορθότερη αντιμετώπιση των καταστάσεων. Τέλος η υποστηρικτική ψυχοθεραπεία και η θεραπεία οικογενείας χρησιμοποιούνται πολύ συχνά, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκύπτουν από την επίδραση του άγχους στο άτομο αναφορικά με τις διάφορες δραστηριότητές του και τις διαπροσωπικές του σχέσεις.