ΔΕΠΥ ενηλίκων: Συμπτώματα

ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

• Κάνεις συχνά λάθη στη δουλειά σου, παρ’ όλο που «ξέρεις ότι μπορείς καλύτερα». Χρονοβόρες δουλειές, που απαιτούν προσοχή στη λεπτομέρεια, π.χ. η συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης, σου δημιουργούν άγχος. Θυσιάζεις την ακρίβεια στο βωμό της ταχύτητας. Δεν ελέγχεις ξανά αυτά που έκανες.
• Ξεκινάς καλά μια δουλειά αλλά δυσκολεύεσαι να την ολοκληρώσεις, αν δε σου κινεί το ενδιαφέρον. Το διάβασμα για μεγάλο χρονικό διάστημα σε κουράζει και παύει να σ’ ευχαριστεί. Ακόμη και συζητήσεις που τραβούν σε μάκρος σε κουράζουν.
• Δέχεσαι συχνά παράπονα ότι δεν προσέχεις και ότι μοιάζεις να βρίσκεσαι στον κόσμο σου.
• Δυσκολεύεσαι να ακολουθήσεις προφορικές και γραπτές οδηγίες. Δεν τηρείς τις υποσχέσεις σου, όχι συνειδητά αλλά γιατί, απλά, δεν τα καταφέρνεις. Δουλεύεις καλύτερα όταν σε πιέζουν προθεσμίες. Αφήνεις στη μέση μια δουλειά και πιάνεις άλλη.
• Δεν τα πας καλά με το χρόνο. Καθυστερείς, χάνεις ραντεβού, προθεσμίες. Δεν προνοείς και, συχνά, καλύπτεσαι πίσω από τον καλά οργανωμένο σύντροφο / συνάδελφό σου. Συχνά, περιμένεις απ’ τους άλλους να σου πουν τι να κάνεις. Δεν είσαι αποτελεσματικός.
• Αναβάλεις, αναβάλεις, αναβάλεις… να πληρώσεις λογαριασμούς, να οργανωθείς, να συγυρίσεις, να απαντήσεις σε email.
• Συχνά χάνεις κλειδιά, πορτοφόλι, τηλέφωνα. Είσαι αφηρημένη/ος.
• Προσπαθείς να ανταπεξέλθεις δουλεύοντας βράδια, κάνοντας πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Δεν μπορείς εύκολα να ξανασυγκεντρωθείς αν σε διακόψουν. Ονειροπολείς.
• Έχεις προβλήματα μνήμης. Ξεχνάς να πληρώνεις λογαριασμούς. Πας σουπερ μάρκετ και ξεχνάς πράγματα, έστω κι αν είναι σημειωμένα στη λίστα! Η ενδεχόμενη μνήμη πάσχει. Λες π.χ., οδηγώντας, ότι θέλεις να βγεις στην τάδε έξοδο και τη χάνεις, ή λες ότι θα βγάλεις τα σκουπίδια και τα ξεχνάς. Συχνά γυρίζεις σπίτι να πάρεις κάτι που ξέχασες.

Συνήθως αλλα όχι αναγκαστικά…

• • Μπορεί να προσπαθείς πολύ να οργανωθείς, αλλά δεν τα καταφέρνεις. Ίσως γιατί απλά μετακινείς πράγματα από το ένα μέρος στο άλλο, χωρίς σύστημα. Αυτό σε κάνει να νιώθεις ότι κάθε προσπάθεια είναι μάταιη. Και τελικά, απογοητεύεσαι και τα παρατάς.
  • Οι άλλοι δεν σε καταλαβαίνουν, πιστεύουν ότι θα τα κατάφερνες αν προσπαθούσες ή νοιαζόσουν λίγο παραπάνω …
  • Μπορεί να συγκεντρωθείς τόσο πολύ σε κάτι που να χαθείς μέσα σε αυτό.
  • Συχνά χάνεις κομμάτια μιας κουβέντας… είχες αφαιρεθεί.

ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

• Κουνάς συνέχεια, χέρια, πόδια, αλλάζεις στάση… και ιδιαίτερα όταν περιμένεις κάπου.
• Νιώθεις εκνευρισμό σε γεύματα ή συνομιλίες διαρκείας, ή όταν πρέπει να περιμένεις τη σειρά σου. Προτιμάς τη δράση.
• Αισθάνεσαι την ανάγκη να αποδράσεις, δεν νιώθεις καλά ούτε στην προοπτική μιας ήσυχης βραδιάς στο σπίτι. Μπορεί να δουλεύεις υπερβολικά. Μιλάς πολύ, ακόμη και κατά τη διάρκεια ενός έργου. Δυσκολεύεσαι να ρεγουλάρεις τη φωνή σου
• Οι γύρω σου παραπονιούνται για τον τρελό ρυθμό σου και για το ότι δε χαλαρώνεις ποτέ.
• Στις παρέες διακόπτεις, μακρηγορείς, κάνεις τον κλόουν ή βρίσκεις άλλους τρόπους να κυριαρχείς στην κουβέντα και να κρύβεις την κοινωνική σου αδεξιότητα. Συχνά διακόπτεις και τον ίδιο σου τον εαυτό.

ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

• Πετάγεσαι να απαντήσεις πριν την ώρα σου. Ανυπομονείς να τελειώσει ο άλλος. Λες πράγματα χωρίς να τα πολυσκεφτείς. Συχνά δαγκώνεσαι για κάτι που είπες.
• Δεν έχεις υπομονή. Εκνευρίζεσαι όταν κάποιος είναι αργός σε κάτι. Μπορεί να βρίσκεις κάτι να κάνεις συνέχεια για να μη νιώθεις τη δυσφορία του να περιμένεις. Είσαι επίσης ανυπόμονος οδηγός.
• Σε βλέπουν ως κοινωνικά αδέξιο. Διακόπτεις τον άλλον και συχνά παραβιάζεις τα όρια του χωρίς να το καταλαβαίνεις.

Συνήθως αλλα όχι αναγκαστικά…

• • Έχεις πολλές μισοτελειωμένες δουλειές. Βαριέσαι όταν κάτι γίνεται ρουτίνα ή χάνει την περιπέτειά του.
  • Δυσκολεύεσαι να διαβάζεις, και αν το κάνεις διαβάζεις πολλά ταυτόχρονα.
  • Πετάγεσαι και λες πράγματα γιατί φοβάσαι ότι θα τα ξεχάσεις.
  • Δέχεσαι πιο συχνά κλήσεις για παραβατική οδηγική συμπεριφορά.
  • Συχνά μετανιώνεις για αγορές σου. Δυσκολεύεσαι να μείνεις μέσα στο πλαίσιο του προϋπολογισμού. Ξοδεύεις παρορμητικά.
  • Αναζητάς την ένταση. Όχι μόνο οδηγώντας γρήγορα αλλά και δημιουργώντας δράματα στις σχέσεις σου. Αναζητάς καινούριες όταν αρχίζεις να βαριέσαι.

Και τέλος ίσως συχνά…

• • Έχεις εκρήξεις θυμού και συναισθηματικές μεταπτώσεις.
  • Δυσκολεύεσαι να σταθεροποιηθείς επαγγελματικά και συναισθηματικά.
  • Έχεις μια πτώση στην ποιότητα ζωής και οι αποτυχίες σε οδηγούν σε μαθημένη αίσθηση αβοηθησίας.
  • Οικογένεια και συνάδερφοι επηρεάζονται, καθώς «υποχρεώνονται» να υπερλειτουργούν. Και, συνήθως, αυτό συμβαίνει γιατί καταλήγεις με άτομα που σε οργανώνουν, τα οποία όμως στη συνέχεια τα κατηγορείς για καταπίεση.
  • Αντιμετωπίζεις γενικότερες δυσκολίες στις σπουδές σου: πολλές αποτυχίες και αλλαγές κατεύθυνσης σου δημιουργούν μια εικόνα ανευθυνότητας.
  • Συνήθως, υπάρχει οικογενειακό ιστορικό. Τουλάχιστον 25% έχουν και κάποιον άλλον με ΔΕΠΥ στην οικογένεια.
  • Παρουσιάζεις μεγάλη συναισθηματική αστάθεια μέσα στην ίδια τη μέρα (που δεν είναι μέρος μιας συναισθηματικής διαταραχής). Πολύ έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, που ξαφνιάζουν τους άλλους και που γρήγορα εξανεμίζονται.
  • Έχεις χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω των πολλών εμπειριών αποτυχίας.

Ανάλογα με τα συμπτώματα που κυριαρχούν, η ΔΕΠΥ διακρίνεται σε 3 τύπους: τον Απρόσεκτο, τον Υπερδραστήριο/Παρορμητικό και τον Συνδυασμένο.