Ο εγκέφαλος των ντροπαλών και εσωστρεφών ατόμων ίσως να επεξεργάζεται τον κόσμο διαφορετικά από αυτό των εξωστρεφών ατόμων, σύμφωνα με μία νέα μελέτη.
Περίπου ένα 20% των ατόμων γεννιέται με ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας, που ονομάζεται Ευαισθησία Αισθητηριακής Αντίληψης και εκδηλώνεται ως μία τάση να είμαστε ανασταλτικοί, ή ακόμα και νευροψυχικοί.
Το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό μπορούμε να το δούμε στα παιδιά εκείνα που «αργούν να εξοικειωθούν» σε μία κατάσταση, που κλαίνε εύκολα, που θέτουν ασυνήθιστες ερωτήσεις ή έχουν έναν ιδιαίτερα βαθύ τρόπο σκέψης.
Τα νέα ευρήματα δείχνουν πως αυτά τα πολύ ευαίσθητα άτομα δίνουν επίσης περισσότερη προσοχή στη λεπτομέρεια και παρουσιάζουν μεγαλύτερη δραστηριότητα σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου όταν προσπαθούν να επεξεργαστούν οπτικές πληροφορίες, συγκριτικά με τα άτομα εκείνα που δεν θεωρούνται πολύ ευαίσθητα.
Την έρευνα πραγματοποίησαν ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Stony Brook της Νέας Υόρκης, το Πανεπιστήμιο Southwest και την Κινεζική Ακαδημία Επιστημών, και τα δύο στην Κίνα. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν το Μάρτιο στο επιστημονικό περιοδικό Social Cognitive and Affective Neuroscience.
Ο ευαίσθητος τύπος
Τα άτομα που έχουν αυτό το εξαιρετικά ευαίσθητο χαρακτηριστικό, προτιμούν να ξοδεύουν περισσότερο χρόνο για να πάρουν μία απόφαση, είναι πιο ευσυνείδητα, χρειάζονται περισσότερο χρόνο για τον εαυτό τους προκειμένου να προσαρμοστούν και βαριούνται πιο εύκολα με τις ανούσιες συζητήσεις.
Προηγούμενες μελέτες έδειξαν ακόμα πως, συγκριτικά με άλλα άτομα, εκείνα που έχουν ιδιαίτερα ευαίσθητο ταμπεραμέντο ενοχλούνται περισσότερο από το θόρυβο και το πλήθος, τους πειράζει περισσότερο η καφεΐνη και τρομάζουν πολύ πιο εύκολα.
Οι ερευνητές στην εν λόγω μελέτη υποστηρίζουν πως η αισθητηριακή ευαισθησία στο θόρυβο, τον πόνο ή την καφεΐνη είναι επίπτωση μίας εγγενούς προτίμησης που έχουν οι άνθρωποι να δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στις εμπειρίες.
Αρχικά, χρησιμοποίησαν ένα συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο για να διαχωρίσουν τους ευαίσθητους από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες. Στη συνέχεια, οι 16 συμμετέχοντες συνέκριναν τη φωτογραφία μιας συγκεκριμένης οπτικής σκηνής με μία προηγούμενη σκηνή, προσπαθώντας να δουν εάν η σκηνή έχει αλλάξει. Οι σκηνές διαφοροποιούνταν ανάλογα με το αν οι αλλαγές ήταν εμφανείς ή διακριτικές και πόσο γρήγορα γίνονταν αντιληπτές. Εντωμεταξύ, οι ερευνητές κατέγραφαν τον εγκέφαλο του κάθε συμμετέχοντα με τη μέθοδο της λειτουργικής απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (fMRI).
Τα ευαίσθητα άτομα παρατηρούσαν τις σκηνές με τις διακριτικές διαφορές για περισσότερη ώρα από τους υπόλοιπους συμμετέχοντες και έδειξαν σημαντικά μεγαλύτερη δραστηριότητα στις περιοχές εκείνες του εγκεφάλου που συνδέονται με το συσχετισμό οπτικών εισερχόμενων δεδομένων με άλλα εισερχόμενα στον εγκέφαλο δεδομένα και την οπτική προσοχή. Οι εγκεφαλικές αυτές περιοχές δεν χρησιμοποιούνται μόνο για την όραση αλλά και για μία βαθύτερη επεξεργασία εισερχομένων δεδομένων.
Ο ρόλος στην εξέλιξη
Το χαρακτηριστικό της ευαισθησίας παρατηρείται σε πάνω από 100 ακόμα είδη, από τη δροσόφυλλα (μύγα των καρπών) και τα ψάρια μέχρι τους σκύλους και τα πρωτεύονται θηλαστικά, δείχνοντας πως το είδος αυτό προσωπικότητας κάποιες φορές παρέχει ένα εξελικτικό πλεονέκτημα.
Βιολόγοι αρχίζουν να συμφωνούν πως σε ένα είδος μπορούν να υπάρχουν δύο εξίσου επιτυχημένες «προσωπικότητες». Ο ευαίσθητος τύπος, που είναι πάντα μειονότητα, επιλέγει να παρατηρεί για μεγαλύτερο διάστημα πριν να δράσει, σαν να εξερευνά με τον εγκέφαλο και όχι με τα άκρα. Ο άλλος τύπος «πηγαίνει με θάρρος εκεί που δεν έχει πάει ποτέ κανείς άλλος,» όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά οι επιστήμονες.
Η στρατηγική των ευαίσθητων ατόμων δεν είναι τόσο πλεονεκτική όταν οι πόροι είναι άφθονοι ή γρήγοροι, καθώς απαιτείται επιθετική δράση. Αποδεικνύεται όμως βολική όταν υπάρχει κίνδυνος, όταν οι ευκαιρίες είναι παρόμοιες και η επιλογή δύσκολη ή απαιτείται μία πιο έξυπνη προσέγγιση.