Ο κάθε ειδικός πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζει και να αποδέχεται τα όρια της επιστήμης του. Πρέπει επίσης να προστατεύει την κατάχρησή της όταν αυτή γίνεται με άλλες σκοπιμότητες ώστε να καλύπτονται τα πραγματικά αίτια γεγονότων που πολλοί θα έπρεπε να ντρέπονται και να είναι νομικά υπεύθυνοι.
Η αυτοκτονία ή η πρόθεσή της είναι μία πράξη την οποία την αντιμετωπίζουμε συχνά μέσα στα πλαίσια της κλινικής ψυχιατρικής και ψυχολογίας. Ασθενείς με συναισθηματικές διαταραχές (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή) έχουν πραγματικά τα πιο υψηλά ποσοστά αυτοκτονίας και αυτοκτονικού ιδεασμού σε σχέση με όλες τις άλλες ψυχικές διαταραχές. Κλινικά έχουμε και την εμπειρία αλλά και την γνώση της αναγνώρισης, διαχείρισης αλλά και θεραπείας της αυτοκτονικής συμπεριφοράς. Οι ψυχολογικές μελέτες αλλά και τα μοντέλα της αυτοκτονίας έχουν πλέον μία σημαντική διάρκεια επιστημονικής ζωής και βασίζονται σε ουσιαστικές μελέτες και στοιχεία.
Όμως κάπου και κάποτε πρέπει να αναγνωρίζουμε και να βάζουμε λίγο την κοινή λογική μας να δουλεύει και να αποδεχτούμε ότι αυτές οι ατομικές ψυχιατρικές και ψυχολογικές εξηγήσεις δεν μπορούν να προσεγγίσουν και ούτε να προσφέρουν σωστές αναλύσεις στις αυτοκτονίες που συνεχίζουμε να βιώνουμε σε αυτή τη κρίσιμη εποχή της Ελληνικής κοινωνίας.
Αυτή η ατομική προσέγγιση είναι άτοπη και προσβλητική και καλό είναι να καταλάβουμε άσχετα με το ποια είναι η επιστήμη και η εξειδίκευσή μας ότι τα επίπεδα ανάλυσης για την εξήγηση και πρόβλεψη της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι πολλά. ΕΔΟ έχουμε καθαρά κοινωνικά αίτια. Αίτια που θυμίζουν και κάνουν πολύ σημαντική και σχετική τη δουλειά του Emile Durkheim που εξέτασε τα κοινωνικά αίτια της αυτοκτονίας. Πρέπει να ακούσουμε πλέον τους κοινωνιολόγους για αυτό το φαινόμενο και να επικεντρώσουμε τη προσοχή μας σε αυτούς που ευθύνονται για τα κοινωνικά αίτια που οδηγούν πολύ κόσμο στην αυτοκτονία.
Ο Durkheim όσο τον θυμάμαι και τον είχα διαβάσει μίλησε για διάφορους τύπους αυτοκτονίας βασισμένος πάντα στα κοινωνικά τους αίτια. Εάν δεν κάνω λάθος και ας με διορθώσει ένας κοινωνιολόγος εδώ έχουμε να κάνουμε με τις λεγόμενες “αλτρουιστικές αυτοκτονίες¨. Ο κόσμος αυτοκτονεί για να βοηθήσει την υπόλοιπη κοινωνία να ζήσει. Αυτό θα πρέπει να μας κάνει να ντρεπόμαστε ακόμα περισσότερο γιατί χάνουμε τους πιο άξιους συνανθρώπους μας.
Εάν δεν αλλάξουν οι κοινωνικές συνθήκες και δεν αλλάξουν οι κοινωνικές δομές που οδηγούν τον κόσμο στην εξαθλίωση και στην αυτοκτονία κανένα πρόγραμμα ψυχικής υγείας και καμία σχετική υπηρεσία δεν πιστεύω ότι θα καταφέρει να σταματήσει αυτό που γίνεται μπροστά στα μάτια μας – την συνεχόμενη εξαθλίωση και τον θάνατο.
Ντροπή μας.
Του Δρ. Ιωάννη Γ. Μάλλιαρη, BSc., PhD.
Κλινικός Ψυχολόγος, Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου
http://www.drmalliaris.com