Ιδρώτας, τρέμουλο, ολικό μούδιασμα, φόβος επερχόμενου θανάτου…Αν εξαιρέσει κανείς ιατρικά κάθε οργανικό αίτιο, αυτός ο «δαίμονας» του μυαλού εγκλωβίζει το σώμα σε κατά φαντασία «ασθένειες» και τη ζωή όσων βιώνουν αυτή την πραγματικότητα, στον ψυχολογικό τρόμο.
Η διαταραχή πανικού είναι μια αγχώδης διαταραχή, που εκδηλώνεται τόσο με ψυχολογικά όσο και με σωματικά συμπτώματα. Πρόκειται για μια από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις, κατά την οποία το άτομο παρουσιάζει ξαφνικά και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους, που ονομάζονται κρίσεις πανικού.
Κι αν, για εκείνον που τις υφίσταται, μοιάζει με μαρτύριο στην αιωνιότητα, στην πραγματικότητα η διάρκεια της κρίσης, μπορεί να κυμαίνεται από λίγα λεπτά έως μερικές ώρες. Υπολογίζεται ότι έως το 4% του γενικού πληθυσμού υποφέρει από συχνές και σοβαρές κρίσεις πανικού. Το πιο ανησυχητικό όμως, είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των ανθρώπων προτιμά να κρύβει με κάθε τρόπο το πρόβλημα του, παρά να το αντιμετωπίσει.
Οι γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες κατέχουν την πρωτιά σε συχνότητα -2 προς 1 ή 3 προς 1, ενώ η συνήθης ηλικία εμφάνισης του προβλήματος είναι μεταξύ 25 και 45 ετών.
Τα ψυχολογικά συμπτώματα της διαταραχής περιλαμβάνουν: έντονο φόβο, άγχος, αίσθημα επέλευσης τρέλας, έλλειψη ελέγχου, φόβο για επερχόμενο θάνατο. Το άτομο μπορεί επίσης να έχει αίσθημα έλλειψης της πραγματικότητας, δηλαδή να νιώθει ότι παρακολουθεί τον εαυτό του και τη ζωή του σαν να πρόκειται για άλλον άνθρωπο (αίσθημα αποπραγματοποίησης ή αποπροσωποποίησης). Τα σωματικά συμπτώματα που συνοδεύουν τις κρίσεις πανικού είναι πολύ έντονα και εκδηλώνονται με: τρέμουλο και ταχυπαλμία, δύσπνοια, ζάλη, ναυτία, αίσθημα ασφυξίας και πνιγμού, ιδρώτα και πόνο στο στήθος, μουδιάσματα στο σώμα, αίσθημα αδυναμίας και τάση λιποθυμίας.
Μια κρίση πανικού μπορεί να συμβεί ξαφνικά και απροειδοποίητα, κατά τη διάρκεια μιας συνηθισμένης δραστηριότητας, ενώ η αιτία έναρξης της μπορεί να θεωρείται άγνωστη. Μπορεί όμως να εμφανιστεί και μετά από συγκεκριμένα στρεσογόνα γεγονότα που βιώνει το άτομο τη δεδομένη στιγμή της ζωής του. Το 50% των ατόμων που υποφέρουν από διαταραχή πανικού, έχουν επίσης και αγοραφοβία, φοβία δηλαδή να βγουν από το σπίτι τους, να βρεθούν σε δημόσιους χώρους, στην αγορά για ψώνια, να χρησιμοποιήσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Για παράδειγμα: ένας χωρισμός, η απώλεια ή η αλλαγή της εργασίας, ο θάνατος ενός σημαντικού προσώπου, τα οικονομικά αδιέξοδα, η αλλαγή κατοικίας, αλλά και θετικές καταστάσεις, όπως η γέννηση ενός παιδιού, ο γάμος, η εισαγωγή στο πανεπιστήμιο, θεωρούνται παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν στο άτομο που τους βιώνει, κρίσεις πανικού.
Επιπτώσεις στην καθημερινότητα
• Το άτομο με κρίσεις πανικού έχει τάσεις απομόνωσης κι έτσι χάνει τις κοινωνικές του επαφές
• Αποφεύγει να βγαίνει έξω
• Νιώθει συνεχώς άρρωστο
• Αποξενώνεται από τον ερωτικό σύντροφο, λόγω της συνεχούς ενασχόλησης με τον πανικό
• Γίνεται εξαρτημένο από τους άλλους, με αποτέλεσμα να τους κουράζει
• Επιζητά συνεχώς την παρουσία και την παρέα των άλλων μέσα στο σπίτι
• Έχει αϋπνίες και εκνευρισμό
• Δυσκολεύεται να εργαστεί ή νιώθει ανίκανο για εργασία, όσο οι κρίσεις πανικού αυξάνονται.