Τα Χριστούγεννα, συνήθως φέρνουν μαζί τους και μια γλυκιά μελαγχολία.
Μια μελαγχολία που ίσως να σχετίζεται με τον χρόνο που φεύγει, με τις οικογενειακές στιγμές, με το κλίμα, με τον στολισμό…
Οι αναμνήσεις των παιδικών χρόνων…
-Μελαγχολία, θλίψη, κατάθλιψη
Αυτή η μελαγχολία, πολλές φορές μπορεί να γίνει θλίψη, και η θλίψη, κατάθλιψη.
Αυτή τη χρονιά, μια χρονιά πανδημίας, μια χρονιά κοινωνικής, οικονομικής και υγειονομικής εξάντλησης, ίσως κρύβει πιο πολλούς κινδύνους από ποτέ, στην εμφάνιση αυτών των συμπτωμάτων.
Ο πυρήνας του συναισθήματος αυτού, θα μπορούσε κανείς να πει, πως είναι η ίδια η ενηλικίωση.
Κατά τα παιδικά μας χρόνια, η περίοδος των Χριστουγέννων φαντάζει μαγική, γεμάτη γλυκά, δώρα, μουσική, αγάπη, διακοπές, παιχνίδια και φίλους.
Μεγαλώνοντας, ο άνθρωπος συνειδητοποιεί ότι τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο αυτό.
Ή μάλλον, είναι δύσκολο να είναι μόνο αυτό.
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες αυτής της απομυθοποίησης, είναι η εργασία.
Ξαφνικά, ο ενήλικας πλέον άνθρωπος, χρειάζεται να δουλέψει την παραμονή των Χριστουγέννων, πιθανόν να μην είναι και στο οικογενειακό γιορτινό τραπέζι, ή να μην αλλάξει το χρόνο με τους φίλους του.
Αυτομάτως, αυτό επιφέρει μεγαλύτερη κούραση, λιγότερη ενέργεια, λιγότερη διασκέδαση και χαλάρωση.
Όλη η μαγεία των Χριστουγέννων συμπυκνώνεται στις επίσημες αργίες, όχι πια σαν μια μεγάλη οικογενειακή γιορτή, αλλά σαν μια ευκαιρία για σωματική ξεκούραση.
Οι ευθύνες της ενήλικης ζωής, συνεχίζουν με τις οικογενειακές υποχρεώσεις και συγκεκριμένα με την αγορά των δώρων, των γλυκών, των στολιδιών.
Όλος αυτός ο καταναλωτισμός που συνδέεται με τα Χριστούγεννα, γεννά συναισθήματα άγχους και πίεσης σχετικά με την οικονομική διαχείριση.
-Ο απολογισμός της χρονιάς
Υπάρχουν όμως και πιο συναισθηματικοί παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη αυτές τις μέρες.
Συνήθως η αλλαγή του χρόνου, “αναγκάζει” τους ανθρώπους σε έναν απολογισμό της χρονιάς.
Ήμουν καλός πατέρας; Ήμουν καλή δασκάλα; Στάθηκα δίπλα στους γονείς μου;¨». και άλλα πολλά τέτοια εσωτερικά ερωτήματα, γεννιούνται και κατακλύζουν το μυαλό, δημιουργώντας άγχος και ενοχές.
Και οι ενοχές πληθαίνουν, γιατί συνήθως η απάντηση είναι “Θα μπορούσα και καλύτερα”, με αποτέλεσμα όλο αυτό το ενοχικό στοιχείο να μετατρέπεται σε θυμό προς τον εαυτό και έπειτα σε θλίψη.
Η απώλεια, ή το πένθος, είναι ακόμη ένας παράγοντας που ελλοχεύει.
Συνήθως τις μέρες αυτές των γιορτών, όπου οι οικογένειες μαζεύονται και επικρατεί γύρω ευτυχία και αγάπη, η απώλεια, η απουσία κάποιου από το τραπέζι, η άδεια καρέκλα, είναι αβάσταχτη και μεγεθύνει αυτό το βαρύ συναίσθημα του πένθους.
-Τι θα μπορούσε ο κάθε ένας μας να κάνει για να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη των Χριστουγέννων;
Το πρώτο και σημαντικότερο, είναι η απενεχοποίηση του ίδιου του συναισθήματος της θλίψης.
Δεν χρειάζεται να είναι όλοι πάντα χαρούμενοι.
Δεν πειράζει αν μελαγχολήσετε στις γιορτές.
Η αναγνώριση και η απενεχοποίηση των μελαγχολικών και καταθλιπτικών συμπτωμάτων είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της αλλαγής.
-Προσπαθήστε να έχετε ρεαλιστικές απαιτήσεις από τον εαυτό σας, τη ζωή σας και τους γύρω σας.
Δεν πειράζει αν το γιορτινό τραπέζι δεν είναι τέλειο.
Δεν πειράζει αν -ειδικά αυτή τη χρονιά- δεν είχατε την οικονομική δυνατότητα να πάρετε ένα δώρο στο παιδί σας.
Δεν πειράζει αν κατά τη διάρκεια της χρονιάς κάνατε λάθη!
-Βρείτε το δικό σας νόημα των Χριστουγέννων και φροντίστε πρωτίστως τον εαυτό σας. –Αν για σας τα Χριστούγεννα είναι μόνο αγάπη και θαλπωρή, τότε φροντίστε να την δώσετε πρώτα σε εσάς και έπειτα σε αυτούς που αγαπάτε.
-Βάλτε όριο στο ποτό και το φαγητό.
Η κατάχρηση, κυρίως του αλκοόλ, συνδέεται άμεσα με την συναισθηματική διάθεση και την κατάθλιψη, και επιφέρει μεγάλους κινδύνους.
Προστατέψτε τον εαυτό σας, περιορίζοντας τη χρήση του.
–Αν η θλίψη σας είναι μεγάλη και δεν μπορείτε να τη διαχειριστείτε, μη διστάσετε να μιλήσετε σε κάποιον ειδικό.
Της Αυγούστας Πλαυτάου – Σύμβουλος Ψ. Υγείας