Είναι κάποιοι τετράποδοι φίλοι μας που μας αγαπούν τόσο πολύ που… δεν θέλουν να μας πλησιάζει κανένας ξένος! Αντιδρούν έντονα, μέχρι ο «εισβολέας» να φύγει.
Ένας σκύλος μπορεί να εμφανίσει μία τέτοια συμπεριφορά με σκοπό να απομακρύνει, ή να αποτρέψει, έναν άνθρωπο ή ένα άλλο ζώο από ένα αντικείμενο, έναν χώρο, ή από έναν πόρο.
Όταν αναφερόμαστε στην έννοια «πόρος», εννοούμε οτιδήποτε ο σκύλος θεωρεί πολύτιμο.
Η «φύλαξη πόρων» είναι μια φυσιολογική σκυλίσια συμπεριφορά. Ας μην ξεχνάμε ότι τα σκυλιά πάντα για κάτι «δουλεύουν.
Όλα τα σκυλιά φυλάνε τους πόρους τους, αλλά διαφέρει σημαντικά η ανοχή τους.
Η ανοχή σε κάθε σκύλο είναι διαφορετική, και η έντασή της καθορίζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Αρκετές φορές ακόμα έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο, ορισμένοι σκύλοι να μην αφήνουν κανέναν να πλησιάσει τον άνθρωπό τους, και αποτελεί πρόβλημα για πολλά ζευγάρια.
Γι’ αυτό, όταν ένας κηδεμόνας αντιληφθεί μία τέτοια συμπεριφορά, είτε σε εξωτερικό χώρο είτε μέσα στο σπίτι, θα πρέπει να κινητοποιηθεί άμεσα, γιατί καμία συμπεριφορά δεν διορθώνεται χωρίς παρέμβαση.
Όλοι όσοι περνάμε χρόνο με τους σκύλους ξέρουμε ότι μερικές φορές μπορεί να εκδηλώσουν ζήλεια ή προστατευτικότατα απέναντι σε πράγματα ή σε ανθρώπους.
Αυτό όμως μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα όταν το αντικείμενο της ζήλειας είναι ο σύντροφος μας. Αυτό το είδος της ζήλειας είναι επιβλαβές για το δεσμό ανάμεσα στο ζευγάρι και στο σκύλο. Για τους ανθρώπους η ζήλεια πιστεύεται πως είναι μια πολύπλοκη συναισθηματική και γνωστική αντίδραση. Κάποιοι έχουν πει ότι η ζήλεια είναι ένα συναίσθημα που δύσκολα θα μπορούσαν οι σκύλοι να το νιώσουν αλλά κάποιοι άλλοι θα διαφωνήσουν.
Ας δούμε γιατί μερικοί σκύλοι δείχνουν να αντιδρούν με «ζήλεια» στον σύντροφο μας.
Μια μελέτη που έγινε για το PLOS One τον Ιούλιο του 2014 έδειξε ότι οι σκύλοι μπορούν να εκδηλώσουν ζήλια όπως αυτό ορίζεται από μια κλίμακα που χρησιμοποιείται για τα βρέφη.
Στη μελέτη λοιπόν οι ιδιοκτήτες τοποθετήθηκαν σε ένα δωμάτιο με το σκύλο τους αλλά τους ζητήθηκε να μην αλληλοεπιδρούν μαζί του. Σε κάθε ζευγάρι δόθηκε ένα ψεύτικο σκυλάκι που γάβγιζε και κουνιόταν και ένα άψυχο αντικείμενο και ζητήθηκε από τους ιδιοκτήτες να συμπεριφερθούν σε αυτά όπως ακριβώς θα έκαναν με το σκύλο τους και ταυτόχρονα να τον αγνοούν.
Τα περισσότερα σκυλιά αντιλήφθηκαν τον ψεύτικο σκύλο σαν αληθινό και εκδήλωσαν ζήλεια. Αρχικά τον πλησίασαν ώστε να τον μυρίσουν, γύριζαν γύρω του και μετά έμπαιναν ανάμεσα στον ιδιοκτήτη και στον ψεύτικο σκύλο σπρώχνοντας τον με τα πόδια τους, προσπαθώντας να αποσπάσουν την προσοχή του ιδιοκτήτη τους.
Σε αντίθεση κανένας από τους σκύλους δεν ένιωσε να απειλείται από την αλληλεπίδραση του ιδιοκτήτη τους με το άψυχο αντικείμενο. Οι ερευνητές κατέληξαν ότι οι σκύλοι όντως μπορεί να αισθανθούν ζήλεια.
Είναι αυτονόητο ότι ο ανταγωνισμός για την προσοχή ενός αγαπημένου προσώπου μπορεί να πυροδοτήσει το αίσθημα της ζήλειας. Η ζήλεια του σκύλου μας προς το σύντροφο μας μπορεί να συνδέεται με τα ακόλουθα:
1. Φύλαξη των πόρων
Η ζήλεια μπορεί να εκδηλωθεί γιατί ο σκύλος μας κάνει φύλαξη των πόρων του (φαγητό, νερό, κατάλυμα κ.α) . Για αυτόν είμαστε η μοναδική πηγή αυτών των πόρων και όταν ο σύντροφος μας, αποσπά την προσοχή μας από το σκύλο μας εκείνος νιώθει ότι απειλούνται οι πόροι του. Η φύλαξη είναι ένα φυσικό ένστικτο στα ζώα
2. Αδελφικός ανταγωνισμός
Πολλές φορές οι σκύλοι μας βλέπουν ως αδέλφια σε μια γέννα στην οποία υπάρχει ανταγωνισμός για τους οικογενειακούς πόρους και κυρίως για τη μητέρα. Δεδομένου ότι οι σκύλοι είναι μέρος της οικογένειας μας θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε αυτή την περίπτωση ζήλειας. Ο σκύλος μας βλέπει σαν το γονέα του και τον σύντροφο μας σαν αδερφό του και τον ζηλεύει.
3. Συναισθηματική ζήλεια
Πολλοί πιστεύουν ότι η συναισθηματική ζήλεια είναι αποκλειστικά ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Σύμφωνα με το Personality and Social Psycology το 2003 η ζήλεια είναι ένα συναίσθημα που προκαλεί άγχος και παθιασμένες αντιδράσεις στους ανθρώπους. Οι σκύλοι έχουν εξελιχθεί μαζί με τον άνθρωπο και δεν θα φαινόταν τραβηγμένο να νιώθουν συναισθηματική ζήλεια αλλά θα πρέπει να γίνουν εκτενέστερες έρευνες για να αποδειχθεί αυτό.
Ακόμα και εάν η ζήλεια είναι ένα συναίσθημα που νιώθει ο σκύλος μας αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να τον αφήνουμε να δρα αρνητικά απέναντι στους ανθρώπους που νιώθει ανταγωνιστικά.
Εάν ο σκύλος μας έχει δείξει ότι ζηλεύει τον σύντροφό μας τότε οφείλουμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να εκπαιδεύσουμε τον σκύλο μας να απολαμβάνει την παρουσία του συντρόφου μας στον χώρο. Αρχικά, αρκεί να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε αυτές τις συμπεριφορές-ερεθίσματα που πυροδοτούν την ‘ζήλεια’ του.
Σε ένα επόμενο στάδιο θα επιβραβεύσουμε τον σκύλο μας όταν, στην παρουσία αυτών των ερεθισμάτων παραμένει ήρεμος και δεν εμφανίζει ανεπιθύμητες συμπεριφορές. Τελικός στόχος είναι να του διδάξουμε πως η παρουσία του συντρόφου μας φέρνει μόνο καλά για τον σκύλο μας. Χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να αλλάξει μια συμπεριφορά ειδικά όταν αυτή έχει επιβραβευθεί στο παρελθόν ακόμα και άθελα μας. Μην τα παρατάτε όμως γιατί με την επανάληψη ο σκύλος θα καταλάβει ότι κάτι καλό έρχεται τελικά όταν εμφανίζεται ο σύντροφος μας.