Παιδί

Δερματίτιδα από σπάργανα. Διαγνωστική-θεραπευτική προσέγγιση

Δερματίτιδα από σπάργανα. Διαγνωστική-θεραπευτική προσέγγιση

Εμφανίζεται τον 1ο-2ο μήνα ζωής και πρακτικά υποχωρεί όταν το παιδί απαλλαγεί από τα σπάργανα (πάνες).

Έχει τη μεγαλύτερη συχνότητα της στην ηλικία 8- 12 μηνών.

Πρόκειται για ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής και οφείλεται σε πολλά τοπικά  αίτια.

Η τριβή με την πάνα και η συνεχής διαβροχή του δέρματός του μωρού με ούρα, προκαλούν λύση της συνέχειας του δέρματος και το καθιστούν ευάλωτο σε ερεθιστικές ουσίες όπως είναι η  αμμωνία των ούρων, οι πρωτεάσες, οι λιπάσες και τα χολικά άλατα των κοπράνων.

Η αμμωνία που παράγεται από την ουρία των ούρων με βακτηριδιακές ουρεάσες που φυσιολογικά βρίσκονται στα κόπρανα, αλκαλοποιεί το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να ενεργοποιούνται οι πρωτεάσες και λιπάσες που φυσιολογικά είναι ανενεργείς.

Έτσι το μείγμα κοπράνων ούρων ερεθίζει  περισσότερο το δέρμα από ότι τα ούρα ή τα κόπρανα μεμονωμένα.

Οι λιπάσες των κοπράνων ενεργοποιούνται επίσης σε διάρροια και χορήγηση αντιβιοτικών από το στόμα.

Η δερματίτιδα από σπάργανα

Η δερματίτιδα από σπάργανα εντοπίζεται στην περιγεννητική περιοχή όπου τα σπάργανα έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα (εφήβαιο, έξω γεννητικά όργανα, γλουτοί).

Οι βουβωνικές πτυχές μένουν ελεύθερες.

Όταν υπάρχει επιμόλυνση από μονίλια οι βλάβες επεκτείνονται στις βουβωνικές πτυχές και την έσω επιφάνεια των μηρών, δορυφορικά δε προς τις πλάκες αναπτύσσονται βλατίδες και φλυκταινίδια.

Σπανιότερα η περιοχή μπορεί να επιμολυνθεί απο χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο, επιδερμιδικό σταφυλόκοκκο, στρεπτόκοκκο ή εντεροκόκκο.

Στην περίπτωση αυτή υπάρχουν επιπολής εξελκώσεις με οροκιτρινωπό έκκριμα και σπάνια φυσαλίδες.

Η δερματίτιδα από σπάργανα πρέπει να διακρίνεται από:

-τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα,

-την ατοπική δερματίτιδα,

-το παράτριμμα,

-τη μονιλίαση των καμπτικών επιφανειών,

-την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής και σπάνια,

-απο την εντεροπαθητική ακροδερματίτιδα και την ιστιοκυττάρωση.

H εντεροπαθητική ακροδερματίτιδα  xαρακτηρίζεται από φυσαλιδώδες εξάνθημα που εντοπίζεται γύρω από τα στόμια του σώματος (περιπρωκτικά, περιστοματικά, περιοφθαλμικά), τα δάκτυλα των χεριών και των ποδιών, από χρόνια διάρροια, φωτοφοβία, αλωπεκία, ευαισθησία στις λοιμώξεις.

Κληρονομείται με υπολειπόμενο σωματικό χαρακτήρα και οφείλεται σε μετάλλαξη γονιδίου SLC39A4 στο χρωμόσωμα 8q24.3 που κωδικοποιεί την πρωτεϊνη φορέα του ψευδαργύρου απο τον ειλεό στην κυκλοφορία.

Τα επίπεδα του Zn πλάσματος είναι < 50μg/dl.

Η εντεροπαθητική ακροδερματίτιδα είναι εξαιρετικά σπάνια νόσος με επίπτωση 1: 500 χιλ. πληθυσμού.

Σχετικά συχνά όμως απαντά η δευτεροπαθής ανεπάρκεια ψευδαργύρου (π.χ. σε χρόνια διάρροια, ινοκυστική νόσο ή προωρότητα).

Αντιμετώπιση

Αντιμετωπίζεται με χορήγηση από του στόματος θειϊκού ή γλυκονικού Zn στην μεν νόσο εφ’ όρου ζωής,

στην δε δευτεροπαθή ανεπάρκεια για όσο διάστημα διαρκεί το πρόβλημα.

Στην ιστιοκυττάρωση Χ οι βλάβες περιλαμβάνουν αιμορραγικά στοιχεία και κιτρινωπές ή καφεοειδείς βλατίδες.

Συνυπάρχουν ηπατοσπληνομεγαλία και αιματολογικές διαταραχές.

Πρόληψη δερματίτιδας

Για την πρόληψη της δερματίτιδας από σπάργανα συνιστώνται συχνή αλλαγή των σπαργάνων, σχολαστικός καθαρισμός του δέρματος, προσεκτικό σκούπισμα ώστε το δέρμα να μη μένει υγρό και επάλειψη της περιοχής με κρέμα/αλοιφή αποφρακτικού τύπου (π.χ. zinc oxide, petrolatum, cod liver oil, dimethicone, lanolin).

Τα σκευάσματα αυτά θεωρείται ότι όχι μόνο προστατεύουν το δέρμα στο να μην έρχεται σε επαφή με τα κόπρανα και τα ούρα αλλά  και αντιμετωπίζουν ήπιους ερεθισμούς.

Τα σπάργανα πρέπει να είναι μαλακά και απορροφητικά.

Οι υπεραπορροφητικές πάνες μιας χρήσης, που περιέχουν στον πυρήνα τους ειδικό ζελατινώδες υλικό, υπερτερούν των άλλων γιατί έχουν μεγάλη απορροφητικότητα, και διατηρούν το δέρμα περισσότερο στεγνό.

Αντιμετώπιση

Όταν εμφανιστεί δερματίτιδα η αντιμετώπιση εξαρτάται από την κλινική εικόνα της βλάβης.

Αν οι βλάβες υγρώσσουν συνιστώνται κομπρέσες ή ψεκασμοί με φυσιολογικό ορό  μέχρις ότου στεγνώσει η περιοχή.

Πολλές φορές αυτό αρκεί για να υποχωρήσει και ο ερεθισμός.

Όταν στεγνώσουν οι βλάβες αλλά η ερυθρότητα παραμένει, εφαρμόζεται κρέμα που περιέχει αντιφλεγμονώδες – αντιμονιλιασικό φάρμακο (π.χ. miconazole + hydrocortisone 1% κρέμα) σε σχήμα προοδευτικής μείωσης.

Προτιμάται ο συνδιασμός αντιφλεγμονώδες – αντιμονιλιασικό  για αποφυγή μονιλιασικής επιμόλυνσης.

Αν ήδη υπάρχει κλινικά μονιλιασική επιμόλυνση τότε χορηγείται αρχικά τοπικό αντιμυκητιασικό μόνο ή σε συνδιασμό με από του στόματος αν η  μονιλιασική επιμόλυνση  είναι εκτεταμένη (πχ νυστατίνη 100,000 μονάδες κάθε 6 ώρες για μία εβδομάδα) ώστε να υποχωρήσει ο μύκητας και στη συνέχεια τοπικά αντιφλεγμονώδες – αντιμονιλιασικό  για να υποχωρήσει η φλεγμονή.

Τάλια Τσιβιτανίδου Κάκουρου

Παιδίατρος-παιδοδερματολόγος
Σύμβουλος παιδοδερματολογίας Α’ Παιδ. Κλιν. Παν/μίου Αθηνών
τ. Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παιδιατρικής Δερματολογίας

Παιδί

02.07.2025

Εθισμός στο διαδίκτυο: Πώς επιδρά στον εγκέφαλο των εφήβων

Τι έδειξαν τα ευρήματα των επιστημόνων

19.06.2025

Προσωπικός Παιδίατρος: Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς για την εγγραφή των παιδιών τους – Ποιες ηλικίες αφορά

Ο κάθε παιδίατρος μπορεί να αναλάβει έως και 1.500 παιδιά

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο
12.06.2025

Επιστημονική ημερίδα για τη γονιμότητα και την υπογεννητικότητα στην Τήνο

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας
05.06.2025

Επιστήμονες αποκαλύπτουν: Γιατί δεν θυμόμαστε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής
30.05.2025

Ένα παιδί, μία αρκούδα και ένα μάθημα ζωής

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του
30.05.2025

ΗΠΑ: Αγόρι 8 ετών πέθανε μέσα σε λίγες ώρες από σπάνια λοίμωξη που εξαπλώθηκε στον εγκέφαλό του

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας
23.05.2025

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο
21.05.2025

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε
15.05.2025

Ανάκληση σαμπουάν «JOHNSON’S Shiny Drops Kids» από τον ΕΟΦ – Τι διαπιστώθηκε

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη
07.05.2025

Γιορτή της Μητέρας: Μια ημέρα αφιερωμένη στη γυναίκα που μας έμαθε την αγάπη

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

10.07.2025

Ρομπότ ολοκλήρωσε για πρώτη φορά στην ιστορία χειρουργική επέμβαση χωρίς ανθρώπινη βοήθεια

Ο ρομποτικός μηχανισμός εκτέλεσε τη χειρουργική επέμβαση με 100% ακρίβεια

10.07.2025

Νέα έρευνα: Το γάλα καμήλας μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του άσθματος που προκαλείται από σκόνη

Μείωσε τον συνολικό αριθμό των ανοσοκυττάρων στους πνεύμονες, ιδιαίτερα των ηωσινόφιλων

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι
10.07.2025

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος
10.07.2025

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του
10.07.2025

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν
10.07.2025

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!
10.07.2025

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Πώς επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου
10.07.2025

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Πώς επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου

Προδιαβήτης: Πώς τα φιστίκια Αιγίνης βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου
10.07.2025

Προδιαβήτης: Πώς τα φιστίκια Αιγίνης βοηθούν στον έλεγχο του σακχάρου

Εύβοια: Ανησυχία από την έξαρση των μωβ μεδουσών – Πέντε παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο
10.07.2025

Εύβοια: Ανησυχία από την έξαρση των μωβ μεδουσών – Πέντε παιδιά μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο