Η βιθάνια, γνωστή και ως ασβαγκάντα ή Withania somnifera, είναι ένα βότανο με βαθιές ρίζες στην παραδοσιακή ιατρική της Ινδίας. Για χιλιάδες χρόνια, αποτελεί βασικό συστατικό της αγιουρβεδικής προσέγγισης στην υγεία, η οποία βασίζεται στην ισορροπία του σώματος, του μυαλού και του πνεύματος.
Η δημοτικότητά της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, με το hashtag #ashwagandha να καταγράφει 650 εκατομμύρια προβολές στο TikTok το 2024. Όμως, τι είναι αυτό που κάνει τη βιθανία τόσο ξεχωριστή και πώς μπορεί να επηρεάσει την υγεία;
Το πιο γνωστό και διαδεδομένο όφελος της ασβαγκάντας είναι η ικανότητά της να μειώνει το άγχος και το στρες.
Χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως «προσαρμογόνο», δηλαδή ένα βότανο που βοηθά τον οργανισμό να προσαρμοστεί σε καταστάσεις πίεσης.
Μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο Journal of Herbal Medicine υποδεικνύουν ότι η ασβαγκάντα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Παράλληλα, έγγραφο του National Institutes of Health επιβεβαιώνει ότι η ασβαγκάντα μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου, διευκολύνοντας τους ανθρώπους να κοιμηθούν πιο γρήγορα και πιο βαθιά.
Σύμφωνα με έρευνες, η λήψη του βοτάνου μπορεί επίσης να ανακουφίσει από τα συμπτώματα ήπιας κατάθλιψης, επηρεάζοντας τα επίπεδα νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη και το GABA, που διαχειρίζονται τη διάθεση και το άγχος.
Ένα άλλο αξιοσημείωτο όφελος της ασβαγκάντας είναι η επίδρασή της στην αθλητική απόδοση. Η έρευνα έχει δείξει ότι η ασβαγκάντα ενισχύει τη δύναμη και τη μυϊκή μάζα, ενώ βοηθά στη γρηγορότερη αποκατάσταση μετά την άσκηση.
Οι αθλητές που έλαβαν συμπληρώματα ασβαγκάντας παρουσίασαν μεγαλύτερη αντοχή και ταχύτερη αποκατάσταση κατά τη διάρκεια επαναλαμβανόμενων προσπαθειών.
Παράλληλα, μελέτες υποδεικνύουν ότι η ασβαγκάντα μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες και να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος, χάρη στη δράση της στη δεϋδροεπιανδροστερόνη, η οποία είναι ουσιώδης για την παραγωγή τεστοστερόνης.
Η ασβαγκάντα περιέχει βιθανολίδες, ενώσεις που μοιάζουν με στεροειδή και μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, γεγονός που καθιστά το βότανο χρήσιμο σε άτομα με διαβήτη. Επιπλέον, η ασβαγκάντα φαίνεται να ενισχύει την ευαισθησία στην ινσουλίνη και να μειώνει τη φλεγμονή που σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτή η δράση καθιστά το βότανο ελκυστικό ως συμπλήρωμα για άτομα με προδιαβήτη ή σύνδρομο μεταβολικού.
Η ασβαγκάντα συνδέεται επίσης με τη μείωση της κακής χοληστερόλης (LDL) και των τριγλυκεριδίων, βοηθώντας έτσι στην καρδιοαγγειακή υγεία και μειώνοντας τους κινδύνους για καρδιοπάθειες.
Όπως και με πολλά άλλα φυσικά συμπληρώματα, η ασβαγκάντα δεν είναι χωρίς κινδύνους. Αν και τα περισσότερα δεδομένα αφορούν βραχυπρόθεσμες χρήσεις (έως τρεις μήνες), υπάρχουν κάποιες παρενέργειες που πρέπει να προσέχουμε. Οι πιο συνηθισμένες περιλαμβάνουν ναυτία και στομαχόπονο. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ηπατικής ανεπάρκειας και έξαρσης αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Η ασβαγκάντα μπορεί επίσης να επηρεάσει τη λειτουργία του θυρεοειδούς, αυξάνοντας την παραγωγή ορμονών και αλληλεπιδρώντας με φάρμακα όπως η λεβοθυροξίνη. Οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να την αποφεύγουν, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι μπορεί να προκαλέσει αποβολές, σύμφωνα με μελέτες σε ζώα.
Αντίστοιχα, άτομα που λαμβάνουν ανοσοκατασταλτικά ή φάρμακα για το θυρεοειδή καλό είναι να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν ξεκινήσουν τη λήψη της ασβαγκάντας.