Ταχείες και διακριτές αλλαγές στο ανοσοποιητικό σύστημα ανθρώπων που άλλαξαν τη διατροφή σε vegan ή κετογονική, παρατήρησαν οι ερευνητές στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ .
Παρακολούθησαν στενά τις βιολογικές αντιδράσεις ανθρώπων που ακολούθησαν διαδοχικά vegan και keto διατροφή για δύο εβδομάδες, με τυχαία σειρά.
Διαπίστωσαν ότι η vegan δίαιτα προκάλεσε αντιδράσεις που συνδέονται με την έμφυτη ανοσία -την μη ειδική πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού έναντι των παθογόνων-, ενώ η κετογονική δίαιτα προκάλεσε αντιδράσεις που συνδέονται με την προσαρμοστική ανοσία – την ειδική για τα παθογόνα ανοσία που δημιουργείται μέσω της έκθεσης στην καθημερινή ζωή και του εμβολιασμού.
Παρατηρήθηκαν επίσης μεταβολικές αλλαγές και μετατοπίσεις στο μικροβίωμα των συμμετεχόντων, τις αποικίες βακτηρίων που ζουν στο έντερο. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί αν αυτές οι αλλαγές είναι ευεργετικές ή επιβλαβείς και τι επίδραση θα μπορούσαν να έχουν στις διατροφικές παρεμβάσεις για ασθένειες όπως ο καρκίνος ή οι φλεγμονώδεις καταστάσεις.
Η επιστημονική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι διαφορετικές δίαιτες επηρεάζουν το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα και το μικροβίωμα είναι περιορισμένη.
Οι θεραπευτικές διατροφικές παρεμβάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την αλλαγή της διατροφής για τη βελτίωση της υγείας, δεν είναι καλά κατανοητές και λίγες μελέτες έχουν συγκρίνει άμεσα τις επιδράσεις περισσότερων από μία δίαιτες. Η κετογονική είναι φτωχή σε υδατάνθρακες και πλούσια σε λιπαρά, ενώ η vegan εξαλείφει τα ζωικά προϊόντα και είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και φτωχή σε λιπαρά.
Η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID) και του Εθνικού Ινστιτούτου Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφρικών Νοσημάτων (NIDDK) των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας.
Οι 20 συμμετέχοντες ήταν διαφορετικής εθνικότητας, φυλής, φύλου, δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και ηλικίας.
Κάθε άτομο έτρωγε όσο επιθυμούσε από τη μία δίαιτα (vegan ή keto) για δύο εβδομάδες και στη συνέχεια όσο επιθυμούσε από την άλλη δίαιτα για δύο εβδομάδες.
Τα άτομα που ακολουθούσαν τη vegan διατροφή, η οποία περιείχε περίπου 10% λίπος και 75% υδατάνθρακες, επέλεξαν να καταναλώνουν λιγότερες θερμίδες από τα άτομα που ακολουθούσαν τη δίαιτα keto, η οποία περιείχε περίπου 76% λιπαρά και 10% υδατάνθρακες.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου μελέτης, οι συμμετέχοντας υποβάλλονταν σε αναλύσεις αίματος, ούρων και κοπράνων. Οι επιδράσεις των δύο διατροφών εξετάστηκαν με τη χρήση προσέγγισης που ανέλυσε πολλαπλά σύνολα δεδομένων για την αξιολόγηση των βιοχημικών, κυτταρικών, μεταβολικών και ανοσολογικών αποκρίσεων του οργανισμού, καθώς και των αλλαγών στο μικροβίωμα.
Οι συμμετέχοντες παρέμειναν στο χώρο της μελέτης καθ’ όλη τη διάρκειά της, επιτρέποντας τον προσεκτικό έλεγχο των διατροφικών παρεμβάσεων.
Η μετάβαση αποκλειστικά στις δίαιτες της μελέτης, προκάλεσε αξιοσημείωτες αλλαγές σε όλους τους συμμετέχοντες. Η χορτοφαγική διατροφή επηρέασε σημαντικά τα μονοπάτια που συνδέονται με το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων των αντιιικών αποκρίσεων. Η κέτο από την άλλη, οδήγησε σε σημαντικές αυξήσεις σε βιοχημικές και κυτταρικές διεργασίες που συνδέονται με την προσαρμοστική ανοσία, όπως μονοπάτια που σχετίζονται με τα κύτταρα Τ και Β.
Η δίαιτα κέτο επηρέασε τα επίπεδα περισσότερων πρωτεϊνών στο πλάσμα του αίματος σε σχέση με τη χορτοφαγική δίαιτα, καθώς και πρωτεϊνών από ένα ευρύτερο φάσμα ιστών, όπως το αίμα, ο εγκέφαλος και ο μυελός των οστών.
Η vegan δίαιτα επηρέασε περισσότερα μονοπάτια που συνδέονται με τα ερυθρά αιμοσφαίρια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό της αίμης, μίας χρωστικής που περιέχει σίδηρο, γεγονός που θα μπορούσε να οφείλεται στην υψηλότερη περιεκτικότητα της δίαιτας αυτής σε σίδηρο.
Επιπλέον, και οι δύο δίαιτες προκάλεσαν αλλαγές στο μικροβίωμα των συμμετεχόντων, αυξάνοντας την ποικιλομορφία των βακτηρίων του εντέρου. Η κέτο συσχετίστηκε με αλλαγές στο μεταβολισμό των αμινοξέων, η οποία μπορεί να αντανακλά τις υψηλότερες ποσότητες πρωτεΐνης που καταναλώνουν οι άνθρωποι σε αυτή τη δίαιτα.
Τα ευρήματα της μελέτης δείχνουν ότι το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται εκπληκτικά γρήγορα στις διατροφικές παρεμβάσεις.
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι μπορεί να είναι δυνατό να προσαρμόσουμε τις δίαιτες, ώστε να προλαμβάνουν τις ασθένειες ή να συμπληρώνουν τις θεραπείες, π.χ. επιβραδύνοντας τις διαδικασίες που σχετίζονται με τον καρκίνο ή τις νευροεκφυλιστικές διαταραχές.
Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine.