Τώρα το καλοκαίρι, τόσο τα παιδιά, όσο και οι μεγάλοι θα ξεχυθούν στα πάρκα, τις πλατείες, τους δρόμους και τις παραλίες για να χαρούν, να παίξουν και να μαζέψουν αρκετό ήλιο που είναι λέει «σημάδι σωματικής υγείας». Μερικές φορές όμως το κακό έρχεται παρέα με το καλό.Έχει βρεθεί ότι την ώρα που τα παιδιά ενηλικιώνονται, έχουν κάνει τόση ηλιοθεραπεία, που είναι αρκετή για να αναπτυχθεί ο πρώτος καρκίνος του δέρματος. Έχει επίσης βρεθεί ότι δεν έχουν και τόση σημασία τα προφυλακτικά μέτρα που παίρνουμε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μας. Το κακό έχει γίνει. Σε αντίθεση με το μαύρισμα του καλοκαιριού που φεύγει το χειμώνα, η υπεριώδης ακτινοβολία και οι βλαβερές συνέπειες του ήλιου δεν εξαφανίζονται στο τέλος του καλοκαιριού.
Η ακτινοβολία συσσωρεύεται και μάλιστα χρόνο με το χρόνο.
Με την κατάλληλη προφύλαξη μπορούν τα παιδιά όλων των ηλικιών να χαίρονται τη ζωή τους έξω από το σπίτι χωρίς να θυσιάζουν την υγεία του δέρματός τους. Και οι μεγάλοι δε διδάσκουν στα παιδιά τη σωστή προφύλαξή τους, ίσως γιατί και οι ίδιοι δεν είναι πεπεισμένοι ότι ο ήλιος μπορεί να προκαλέσει τόσες ζημιές. Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να ξεδιαλύνω μερικούς «μύθους» γύρω από την ηλιοθεραπεία.
Μύθος 1ος. Τα παιδιά χρειάζονται μεγάλες δόσεις ηλιοθεραπείας για να διατηρούν καλή υγεία.
Αλήθεια 1η. Η έκθεση του σώματος του ανθρώπου στον ήλιο είναι ωφέλιμη για την υγεία γιατί π.χ. βοηθά στη παραγωγή, σύνθεση της αντιραχιτιδικής βιταμίνης D. Όμως λίγα λεπτά ηλιοθεραπείας την ημέρα είναι αρκετά για τη σύνθεση της βιταμίνης D.
Μύθος 2ος. Ο καρκίνος του δέρματος αφορά μόνο ηλικιωμένους ανθρώπους.
Αλήθεια 2η. Όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, τόσο μεγαλώνει και η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος. Αλλά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις που λένε ότι, γεγονότα της παιδικής ηλικίας παίζουν μεγάλο ρόλο για την ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος στους ενήλικες. Άλλωστε όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο καρκίνος όσο πάει «χτυπάει» μικρότερες ηλικίες.
Μύθος 3ος. Για να κάνει ο ήλιος καρκίνο πρέπει πρώτα να γίνει έγκαυμα.
Αλήθεια 3η. Όσοι παθαίνουν ηλιακό έγκαυμα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να πάθουν καρκίνο του δέρματος, όμως το δέρμα βλάπτεται είτε παθαίνει έγκαυμα είτε όχι.
Μύθος 4ος. Η ζημιά από την ηλιοθεραπεία είναι προσωρινή γιατί το δέρμα επουλώνει γρήγορα τη ζημιά.
Αλήθεια 4η. Πράγματι, το δέρμα επουλώνει μερικές από τις επιφανειακές ζημιές, γι’ αυτό άλλωστε το έγκαυμα εξαφανίζεται μετά από λίγες ημέρες. Αλλά οι ζημιές που γίνονται στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος δεν επουλώνονται και παραμένουν για να προστεθούν σε όλες τις κατοπινές ζημιές. Το αποτέλεσμα θα φανεί μετά από 20-30 χρόνια.
Μύθος 5ος. Οι άνθρωποι με μαυρισμένο «σοκολατί» δέρμα είναι πιο υγιείς.
Αλήθεια 5η. Πάρα πολλοί άνθρωποι αγαπούν το «σοκολατί» χρώμα του δέρματος. Το φαινόμενο όμως είναι απατηλό γιατί δε γνωρίζουν ότι το «σοκολατένιο» χρώμα αποτελεί ένα σημάδι εσωτερικού τραυματισμού. Το δέρμα στην προσπάθειά του να αυτοαμυνθεί, δημιουργεί μια χρωστική που λέγεται μελανίνη, η οποία είναι κυρίως υπεύθυνη για το σκούρο χρώμα. Όσο καιρό όμως κάνει να δημιουργηθεί η μελανίνη, το δέρμα υφίσταται βαθύ τραυματισμό, ο οποίος θα εκδηλωθεί αργότερα με τη μορφή του πρόωρα γερασμένου δέρματος.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές:
1. Κρατήστε τα μικρά παιδιά όσο μπορείτε μακριά από τον ήλιο και ιδιαίτερα από τις 11 το πρωί ως τις 4 το απόγευμα όπου η ηλιακή ακτινοβολία είναι εντονότερη. Ιδιαίτερη προσοχή θέλει στα άτομα που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου (ανοιχτόχρωμο δέρμα με φακίδες, ξανθά ή κόκκινα μαλλιά, γαλάζια ή πράσινα μάτια, δύσκολο μαύρισμα με τάση για εύκολο έγκαυμα, οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος κα.).
2. Χρησιμοποιείστε αντιηλιακό προϊόν, το οποίο να προστατεύει τόσο από τις ακτίνες UVA (οι οποίες διεισδύουν βαθιά στο δέρμα προκαλώντας σοβαρές κυτταρικές βλάβες), όσο κα από τις UVB (οι οποίες προκαλούν έγκαυμα).
3. Επιλέξτε αντιηλιακό με συντελεστή προστασίας πάνω από 15 για το πρόσωπο και το σώμα, αλλά και πάλι μη νομίζετε ότι είστε απόλυτα προστατευμένοι. Επαλείψτε το 20′ πριν από την έκθεση στον ήλιο ομοιόμορφα και σε επαρκή ποσότητα, μη ξεχνώντας τα ευαίσθητα σημεία (όπως ντεκολτέ, χέρια, αυτιά, αυχένας, κα.) και ανανεώνετε την εφαρμογή του κάθε 2-3 ώρες.
4. Χρησιμοποιείτε αντιηλιακό προϊόν χειμώνα-καλοκαίρι, κάθε φορά που εκτίθεστε στο ηλιακό φως. Μην ξεχνάτε ότι ο ήλιος υπάρχει 365 μέρες το χρόνο. Τα σύννεφα μπλοκάρουν μόνο το 20% της βλαβερής ακτινοβολίας, ακόμα και τις συννεφιασμένες μέρες. Προσέξτε τον ήλιο από τις αντανακλάσεις, όπως το τσιμέντο, η άμμος, το γυαλί, το χιόνι.
5. Προσοχή επίσης στο υψόμετρο. Κάθε 300 μέτρα που ανεβαίνουμε στην ατμόσφαιρα ή το βουνό αυξάνει και η ένταση της υπεριώδους ακτινοβολίας κατά 4-5%.
6. Αποφύγετε το τεχνητό μαύρισμα με συσκευές υπεριωδών ακτίνων UVA- UVB γιατί είναι εξίσου επικίνδυνο.
7. Εξετάζετε τακτικά το δέρμα των παιδιών και το δικό σας. Αν παρατηρήσετε εξανθήματα που προκαλούν φαγούρα, πληγές που δεν επουλώνονται, αλλαγή στο χρώμα και το σχήμα των σπίλων σας (ελιές), συμβουλευτείτε άμεσα τον δερματολόγο σας.
8. Τονώστε την άμυνα του οργανισμού σας στον ήλιο με την κατάλληλη διατροφή. Προτιμήστε τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Α,C, E και αντιοξειδωτικά συστατικά (άφθονα ωμά λαχανικά, φρούτα, ψάρι, δημητριακά).