Συγκεντρώσαμε τις πιο συχνές ερωτήσεις των γυναικών οι οποίες μπήκαν στην εμμηνόπαυση και δίνουμε τις απαντήσεις που χρειάζονται.
1. Τί είναι εμμηνόπαυση;
Εμμηνόπαυση είναι η οριστική διακοπή της περιόδου, η οποία οφείλεται στην παύση της λειτουργίας των ωοθηκών. Κατά την εμμηνόπαυση οι ωοθήκες της γυναίκας παύουν να παράγουν οιστρογόνα. Ο μέσος όρος ηλικίας εμφάνισης εμμηνόπαυσης στην Ελλάδα είναι περίπου τα 52 έτη.
2. Ποια είναι τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Η ελάττωση των επιπέδων των οιστρογόνων προκαλεί ένα σύνολο συμπτωμάτων τα οποία χαρακτηρίζουν το κλιμακτηριακό σύνδρομο. Χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα είναι οι εξάψεις, οι οποίες μπορεί να εμφανίζονται πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Η εμφάνισή τους τη νύχτα παραβλάπτει την ποιότητα του ύπνου και δημιουργεί κόπωση και ευερεθιστότητα κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας. Πέραν των εξάψεων η εμμηνόπαυση συνδέεται και με διαταραχές από την ψυχική σφαίρα, με προεξάρχουσα την καταθλιπτικού τύπου συμπτωματολογία. Απώτερες συνέπειες της έλλειψης των οιστρογόνων είναι η αύξηση της συχνότητας εμφάνισης οστεοπόρωσης και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
3. Πώς αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης;
Όπως αναφέρθηκε, η εμμηνόπαυση προκαλεί την εμφάνιση εξάψεων, ψυχολογικών διαταραχών και πιθανά σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Επίσης, κατά το διάστημα της περιεμμηνόπαυσης εμφανίζονται διαταραχές στην συχνότητα εμφάνισης της εμμήνου ρύσεως. Στην αρχή πιθανά να εμφανίζεται συχνομηνόρροια, δηλαδή ο κύκλος μπορεί να μικρύνει σε διάρκεια (π.χ. από 28 μπορεί να γίνει 24-25 ημέρες). Αργότερα εμφανίζονται μεγάλοι κύκλοι διάρκειας 3-4 μηνών και τελικά παρατηρείται οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης, για τη ρύθμιση του κύκλου ή / και για τη θεραπεία των κλιμακτηριακών συμπτωμάτων μπορούν να χορηγηθούν αντισυλληπτικά δισκία χαμηλής δοσολογίας, προγεστερινοειδή ή κυκλική ορμονική θεραπεία. Μετά την οριστική εγκατάσταση της εμμηνόπαυσης μπορεί να χορηγηθεί συνεχής ορμονική θεραπεία χαμηλής δόσης, η οποία θεραπεύει τα συμπτώματα χωρίς να επαναφέρει την περίοδο, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης επιπλοκών από τη θεραπεία
4. Θα αλλάξει το σώμα μου με την εμμηνόπαυση;
Κατά την εμμηνόπαυση αυξάνει το βάρος του σώματος και παρουσιάζεται μετατόπιση και συσσώρευση του λίπους από την περιφέρεια στην κοιλιακή χώρα. Το κοιλιακό λίπος είναι περισσότερο επιβλαβές, όσον αφορά τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα σε σχέση με το περιφερικό λίπος των γλουτών και των άκρων.
5. Τί δημιουργεί η έλλειψη των οιστρογόνων στον κόλπο και στην ουροδόχο κύστη
Συχνή εμφάνιση κολπίτιδας και ουρολοιμώξεων. Εάν δεν ανιμετωπισθεί η ατροφία, η επανεμφάνιση των συμπτωμάτων είναι συχνή.
6. Πώς αντιμετωπίζονται τα προβλήματα στη σεξουαλική ζωή;
Κατά την εμμηνόπαυση παρατηρείται ξηρότητα του κόλπου, η οποία έχει ως επακόλουθο την δυσπαρεύνεια, δηλαδή τον πόνο κατά την επαφή. Παράλληλα, η μείωση των ωοθηκικών ανδρογόνων που συμβαίνει κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Η ξηρότητα του κόλπου θεραπεύεται με την ορμονική θεραπεία. Εάν η γυναίκα δεν μπορεί ή δεν επιθυμεί να λάβει συστηματικά ορμονική θεραπεία, μπορεί να χρησιμοποιήσει τοπικά στον κόλπο οιστρογονούχο αλοιφή. Επίσης υπάρχουν ειδικές μη ορμονικές αλοιφές εφύγρανσης, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της ξηρότητας χωρίς ορμονική δράση. Συνήθως χορηγούμε για ένα διάστημα 20-30 ημερών οιστρογονούχο αλοιφή για να αποκατασταθεί το επιθήλιο του κόλπου και συνεχίζουμε με απλή αλοιφή εφύγρανσης.
7. Ποιος είναι η κύρια αιτία θανάτου για την εμμηνοπαυσιακή γυναίκα;
Η καρδιαγγειακή νόσος
8. Τι είναι η ορμονική θεραπεία;
Η ορμονική θεραπεία συνίσταται στη χορήγηση συνδυασμού οιστρογόνου και προγεσταγόνου στις γυναίκες που διατηρούν τη μήτρα τους και στη χορήγηση μονοθεραπείας με οιστρογόνο σε γυναίκες που έχουν υποστεί υστερεκτομία. Οι δόσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι 4-8 φορές μικρότερες από τις αντίστοιχες δόσεις των αντισυλληπτικών δισκίων, ενώ υπάρχει η τάση ακόμη μεγαλύτερης μείωσης της δοσολογίας στα επόμενα χρόνια. Η μέση χρονική διάρκεια ασφαλούς χορήγησης της ορμονικής θεραπείας είναι τα πέντε χρόνια. Εάν όμως μια γυναίκα επιθυμεί, μπορεί, σε συνεννόηση με το γιατρό της, να λάβει ορμονική θεραπεία για μεγαλύτερο διάστημα, με την προϋπόθεση να βρίσκεται κάτω από τακτική ιατρική παρακολούθηση, συνήθως 2 φορές ετησίως.
9. Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης στη νεαρή ηλικία.
Σε πολλές γυναίκες η εμμηνόπαυση επέρχεται σε πολύ μικρότερη ηλικία από αυτή των 50-52 ετών που φυσιολογικά παρατηρείται. Εάν η εμμηνόπαυση επέλθει σε ηλικία μικρότερη των 40 ετών, τότε η κατάσταση αυτή χαρακτηρίζεται ως πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια. Γυναίκες με πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια πρέπει απαραιτήτως να λαμβάνουν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης τουλάχιστον μέχρι την φυσιολογική ηλικία εμμηνόπαυσης προκειμένου να προστατευθούν από την οστεοπόρωση και τα καρδιαγγειακά νοσήματα.