Η ανθρώπινη συμπεριφορά καθοδηγείται από τέσσερα και μόνο συναισθήματα, σύμφωνα με νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.
Οι ερευνητές κατέρριψαν την επικρατούσα θεωρία ότι υπάρχουν έξι βασικά συναισθήματα: χαρά, λύπη, φόβος, θυμός, έκπληξη και αποστροφή.
Χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική και πρωτοποριακό λογισμικό δικής τους εφεύρεσης ώστε να αναλύσουν τις εκφράσεις του προσώπου. Δηλώνουν πως ο φόβος και η έκπληξη «μοιράζονται» το χαρακτηριστικό των ορθάνοιχτων ματιών, ενώ ο φόβος και η αποστροφή έχουν ως κοινό γνώρισμα το σούφρωμα της μύτης.
Η θεωρία των έξι βασικών συναισθημάτων προτάθηκε το 1973 από τον αμερικανό ψυχολόγο Πολ Έκμαν, σύμφωνα με τον οποίο οι άνθρωποι ενημερώνουν τους γύρω τους για τη συναισθηματική τους κατάσταση με έξι βασικές εκφράσεις που δεν εξαρτώνται από τη γλώσσα ή την κουλτούρα.
Διαφορετική εικόνα δίνει τώρα η νέα μελέτη στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης στη Σκωτία. Οι ερευνητές ζήτησαν από εθελοντές να ερμηνεύσουν τις εκφράσεις ενός μοντέλου του ανθρώπινου προσώπου το οποίο προβαλλόταν σε μια οθόνη. Το λογισμικό που ήλεγξε τις εκφράσεις είχε εκπαιδευτεί με τρισδιάστατες εικόνες πραγματικών προσώπων έτσι ώστε να ελέγχει ανεξάρτητα 42 μύες του προσώπου και να εκφράζει τα ανθρώπινα συναισθήματα.
Τα αποτελέσματα του πειράματος έδειξαν ότι ο φόβος και η έκπληξη μοιράζονται ένα κοινό χαρακτηριστικό: τα ορθάνοιχτα μάτια. Συγκεκριμένα, οι εκφράσεις έκπληξης ξεκινούν με τις ίδιες μυϊκές συσπάσεις που χαρακτηρίζουν το φόβο, εξελίσσονται όμως με διαφορετικό τρόπο.
Ομοίως, ο θυμός και η αηδία έχουν κοινό χαρακτηριστικό το «ζάρωμα» της μύτης, το οποίο εκδηλώνεται πρώτο σε μια αλληλουχία μυϊκών συσπάσεων.
«Αυτό που δείχνει η μελέτη μας είναι ότι στη διάρκεια των συναισθηματικών εκφράσεων δεν ενεργοποιούνται ταυτόχρονα όλοι οι προσωπικοί μύες» εξηγεί η Ρέιτσελ Τζακ, πρώτη συγγραφέας της δημοσίευσης.
Τα ευρήματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι δε συλλειτουργούν όλοι οι μύες ταυτόχρονα όταν δημιουργείται μια έκφραση στο πρόσωπο, αλλά η έκφραση σχηματίζεται σταδιακά, παρουσιάζοντας ένα σύνολο ιεραρχημένων πληροφοριών.
Το συμπέρασμα των ερευνητών ήταν ότι η εκδήλωση των συναισθημάτων δε βασίζεται σε έξι διακριτά στοιχεία, όπως πίστευαν παλαιότερα.
Αντίθετα, οι βασικές εκφράσεις των συναισθημάτων είναι τέσσερις και αυτές είναι που καθορίζουν τη συμπεριφορά του ανρθώπου