Η Pfizer και η Moderna έχουν ήδη ξεκινήσει την ανάπτυξη εμβολίων ειδικά για το στέλεχος Όμικρον του SARS-CoV-2.
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους για το εμβόλιο της Pfizer αναμένεται να ξεκινήσουν στα τέλη του Ιανουαρίου, ενώ η Moderna έχει δηλώσει ότι το δικό της εμβόλιο κατά πάσα πιθανότητα θα είναι έτοιμο το επόμενο φθινόπωρο.
Ωστόσο, καθώς το στέλεχος Όμικρον έχει εξαπλωθεί ήδη σε μεγάλο βαθμό μήπως είναι πλέον πολύ αργά για ένα εμβόλιο που θα στοχεύει ειδικά το στέλεχος αυτό;
Σύμφωνα με τις παρούσες εκτιμήσεις, σχεδόν το σύνολο των ανεμβολίστων ατόμων και ένα σημαντικό ποσοστό από τους εμβολιασμένους θα έχει εκτεθεί στο στέλεχος Όμικρον μέχρι το Μάρτιο.
Επομένως, ποια θα είναι η χρησιμότητα ενός εμβολίου ειδικά για αυτό το στέλεχος στην παρούσα φάση της πανδημίας;
-Χρειαζόμαστε ένα ειδικό εμβόλιο για το στέλεχος Όμικρον;
Ένα εμβόλιο που θα έχει αναπτυχθεί ειδικά για το στέλεχος Όμικρον θα μπορεί να αποτρέψει όχι μόνο τα σοβαρά, αλλά και τα ήπια συμπτώματα της λοίμωξης από το στέλεχος αυτό.
Το εμβόλιο που κυκλοφορεί αυτή τη στιγμή έχει επιτύχει τον παραπάνω στόχο για το σύνολο των στελεχών του SARS-CoV-2 που κυκλοφόρησαν, μέχρι και το στέλεχος Δέλτα.
Αρκετοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι το εμβόλιο για το στέλεχος Όμικρον μπορεί στο μέλλον να αποτελεί κομμάτι ενός συνδυαστικού εμβολίου , που θα προστατεύει από αρκετά διαφορετικά στελέχη, όπως συμβαίνει σήμερα με το εμβόλιο της γρίπης.
Αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι ακόμα κι αν καταφέρουμε να έχουμε ένα εμβόλιο ειδικά για το στέλεχος Όμικρον την άνοιξη, αυτό δεν θα αλλάξει δραστικά την πορεία της πανδημίας, καθώς τα εμβόλια που κυκλοφορούν σήμερα είναι ικανά να προστατεύσουν από τα σοβαρά συμπτώματα του συγκεκριμένου στελέχους, επομένως έχουν καταφέρει να επιτύχουν το στόχο τους σε μεγάλο βαθμό.
Ένα εμβόλιο για το Όμικρον θα περιορίσει ίσως και τα ήπια περιστατικά του ιού, ωστόσο τα τελευταία δεν επιβαρύνουν τα συστήματα υγείας.
Δεύτερον, σε αρκετές χώρες όπως για παράδειγμα η Νότια Αφρική, τα περιστατικά της COVID-19 παρουσίασαν απότομη αύξηση μετά την εμφάνιση του στελέχους Όμικρον, ωστόσο αργότερα μειώθηκαν σχεδόν εξίσου γρήγορα.
Συγκεκριμένα, στην παραπάνω χώρα παρατηρήθηκε σχεδόν δεκαπλασιασμός των περιστατικών το Νοέμβριο, ωστόσο σήμερα τα περιστατικά έχουν επανέλθει στα συνήθη επίπεδα.
Επομένως, πιθανώς δεν θα χρειαστούμε εμβόλιο ειδικά για το Όμικρον αν τα περιστατικά του παρουσιάσουν αντίστοιχη μείωση και στις χώρες του Δυτικού κόσμου.
-Πως μπορώ να προστατευθώ από το στέλεχος Όμικρον;
Αυτή τη στιγμή όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι τα εμβόλια της COVID-19 που κυκλοφορούν σήμερα αποτελούν το καλύτερο μέτρο πρόληψης για τη σοβαρή νόσο και τη νοσηλεία από τον ιό.
Ναι μεν υπάρχουν περιστατικά ασθενών που νοσούν από το στέλεχος Όμικρον αν και έχουν εμβολιαστεί, ωστόσο οι περισσότεροι παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα και δεν χρειάζονται νοσηλεία.
Συγκεκριμένα, τα τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι μεταξύ των νοσηλευομένων ασθενών για COVID-19, ο αριθμός των ανεμβολίαστων είναι 14 φορές μεγαλύτερος από αυτόν των εμβολιασμένων.
-Το Όμικρον θα είναι το τελευταίο στέλεχος της πανδημίας;
Όπως προαναφέρθηκε, ένα πολύ πιθανό σενάριο είναι ότι τα περιστατικά του στελέχους Όμικρον θα μειωθούν ταχέως τις επόμενες εβδομάδες.
-Τι σημαίνει όμως αυτό για το μέλλον της πανδημίας;
Αν έχουμε μάθει κάτι τα τελευταία 2 χρόνια είναι ότι:
-κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με βεβαιότητα την πορεία του ιού.
Προφανώς, ενδέχεται να μην εμφανιστούν άλλα στελέχη και τα στελέχη που γνωρίζουμε σήμερα να συνεχίσουν να κυκλοφορούν στην κοινότητα προκαλώντας ήπια νόσηση, αφού το σύνολο του πληθυσμού θα έχει πλέον ανοσία,
-είτε μέσω της λοίμωξης,
-είτε μέσω του εμβολιασμού.
Βέβαια, δεν αποκλείεται επίσης να εμφανιστεί ένα νέο στέλεχος το οποίο θα εκτοπίσει το Όμικρον και θα εξελιχθεί αυτό με τη σειρά του σε κυρίαρχο στέλεχος.
Προς το παρόν, αυτό που μπορούμε και πρέπει να κάνουμε είναι να εμβολιαστούμε, καθώς αυτή είναι η πιο αποτελεσματική προσέγγιση σήμερα για την πρόληψη της COVID-19.