Τα αντιβακτηριακά φάρμακα, γνωστά και ως αντιβιοτικά, χρησιμοποιούνται στην πρόληψη και θεραπεία των βακτηριακών λοιμώξεων.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η αλόγιστη χρήση τους έχει δημιουργήσει ανθεκτικά βακτήρια τα οποία μπορούν να αποφύγουν την εξουδετέρωση από τα αντιβιοτικά.
Η αντιμικροβιακή αντοχή, όπως λέγεται το παραπάνω φαινόμενο, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία σήμερα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθώς αυξάνει τις συνολικές ημέρες νοσηλείας και τους θανάτους, ενώ ανεβάζει και το κόστος της υγείας.
-Οι επιπτώσεις των ουρολοιμώξεων
Οι ουρολοιμώξεις αποτελούν μία από τις συχνότερες μορφές βακτηριακών λοιμώξεων.
-Πάνω από το 50% των γυναικών και ,
-περίπου το 12% των ανδρών, θα νοσήσουν τουλάχιστον 1 φορά από ουρολοίμωξη στη διάρκεια της ζωής τους.
Οι ουρολοιμώξεις εμφανίζονται όταν συγκεκριμένα βακτήρια εισέρχονται στο ουροποιητικό σύστημα.
Η E. coli ανήκει στην οικογένεια των Enterobacteriacaeae (Gram-αρνητικά βακτήρια) και ευθύνεται για το 80% περίπου των ουρολοιμώξεων στην κοινότητα.
Ο περιορισμός της παραπάνω οικογένειας βακτηρίων αποτελεί προτεραιότητα για τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
-Οι ορολοιμώξεις δεν είναι ακίνδυνες
Οι ουρολοιμώξεις, ιδιαίτερα στις γυναίκες μπορεί να είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.
Αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η ουρολοίμωξη αποτελεί μία παροδική ενόχληση, ωστόσο αρκετές γυναίκες συχνά μπορεί να χρειαστούν αφαίρεση ουροδόχου κύστεως μετά από υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις.
Η λοίμωξη αυτή έχει επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο με την εμφάνιση των ανθεκτικών βακτηρίων.
Οι ουρολοιμώξεις συνδέονται με αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα και συχνά χρειάζονται μεγάλη διάρκεια αντιβιοτικής θεραπείας προκειμένου να αντιμετωπιστεί πλήρως η λοίμωξη.
Πάνω από το 40% των ασθενών με ουρολοίμωξη παρουσιάζουν υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της παρούσας μελέτης, άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι το 10-25% των ασθενών με ουρολοιμώξεις έχουν μολυνθεί με βακτήρια που έχουν ανθεκτικότητα στα δύο συχνότερα αντιβιοτικά:
-την τριμεθοπρίμη και,
-τη σουλφαμεθοξαζόλη.
Η αποτυχία της αντιβιοτικής θεραπείας σημαίνει ότι τα βακτήρια θα παραμείνουν στην κύστη.
Αυτό σημαίνει ότι μπορεί αργότερα να ταξιδέψουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και να φτάσουν στους νεφρούς, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί:
-πυελονεφρίτιδα, ή,
-ουροσήψη, μία σοβαρή μορφή σήψης με θνητότητα 30-40%.
Η προσέγγιση της παρούσας μελέτης
Οι επιστήμονες έχουν εξερευνήσει διάφορες μεθόδους ανάπτυξης εμβολίων για τις βακτηριακές λοιμώξεις.
Μία από τις προσεγγίσεις που έχουν δείξει καλά αποτελέσματα, περιλαμβάνει τη χορήγηση εξασθενημένων βακτηρίων στους ασθενείς.
Ωστόσο, στα εμβόλια αυτά προκαλείται συνήθως ήπια ανοσιακή απόκριση καθώς ο οργανισμός αντιμετωπίζει γρήγορα τα κύτταρα των βακτηρίων.
Μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό ACS NANO, εξερεύνησε ένα νέο τρόπο για τη χορήγηση εξασθενημένων βακτηρίων με σκοπό να αντιμετωπιστεί τόσο η μειωμένη διάρκεια της ανοσίας όσο και η ανάγκη για τη χορήγηση υψηλών δόσεων.
Στην έρευνα αυτή, οι επιστήμονες παγίδεψαν εξασθενημένα βακτήρια E. coli σε ένα βιοδιασπώμενο περίβλημα.
«Καταφέραμε να πάρουμε ένα μη λοιμώδες σωματίδιο και να το τροποποιήσουμε έτσι ώστε να προσομοιάζει μία λοίμωξη σε ένα σκεύασμα βραδείας αποδέσμευσης», αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.
Στα πλαίσια της μελέτης τους, οι επιστήμονες χορήγησαν εξασθενημένα βακτήρια E. coli σε πειραματόζωα.
-Στη μία ομάδα ποντικών τα βακτήρια ήταν μέσα στο ειδικό περίβλημα που ανέπτυξε η επιστημονική ομάδα, ενώ στην άλλη ,
-ήταν σε διάλυμα φυσιολογικού ορού.
Όπως διαπίστωσαν, στα ποντίκια της πρώτης ομάδας, τα βακτήρια παρέμειναν στο σημείο της έγχυσης για 4 επιπλέον ημέρες συγκριτικά με τη δεύτερη ομάδα.
Επιπλέον, τα ποντίκια της πρώτης ομάδας είχαν υψηλότερα επίπεδα IgG αντισωμάτων συγκριτικά με τα ποντίκια της δεύτερης.
Στο επόμενο κομμάτι της μελέτης τους, οι επιστήμονες χορήγησαν στα ποντίκια μία θανατηφόρο δόση βακτηρίων E. coli.
Μόνο τα ποντίκια της πρώτης ομάδας κατάφεραν να επιβιώσουν από αυτή τη δόση.
Το φαινόμενο αυτό αποδόθηκε στην πενταπλάσια ποσότητα των IgG αντισωμάτων που είχαν τα ποντίκια αυτά.
Τα ποντίκια που έλαβαν το νέο εμβόλιο είχαν επίσης αυξημένα επίπεδα των ιστών που παράγουν αντισώματα μακροπρόθεσμα.
Τα κύτταρα αυτά προστατεύουν από τις λοιμώξεις για μεγάλο διάστημα.
-Μελλοντικές εφαρμογές της παραπάνω προσέγγισης
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η προσέγγιση βραδείας αποδέσμευσης που χρησιμοποίησαν μπορεί να προσομοιάσει καλύτερα την πορεία μίας φυσικής λοίμωξης σε σχέση με τα συμβατικά εμβόλια.
Τα περισσότερα από τα τελευταία περιέχουν πρωτεΐνες οι οποίες αποδομούνται άμεσα από τον οργανισμό.
«Οι ‘ξένες’ πρωτεΐνες αντιμετωπίζονται συνήθως πολύ γρήγορα από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Όταν συμβαίνει αυτό, τότε δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να παραχθούν επαρκή επίπεδα αντισωμάτων», αναφέρουν οι επιστήμονες στη μελέτη τους.
Όπως τόνισαν, η προσέγγισή τους δεν περιορίζεται στα εμβόλια για τις βακτηριακές λοιμώξεις και μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για άλλα παθογόνα.
Τα αποτελέσματα της μελέτης τους αποτελούν «proof of concept» και δείχνουν ότι η προσέγγιση αυτή είναι πιο αποτελεσματική σε σχέση με τις συμβατικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα στην ανάπτυξη εμβολίων.