Η διαλείπουσα νηστεία έχει γίνει πολύ δημοφιλής τα τελευταία χρόνια για κάποια οφέλη της, τα οποία υποστηρίζονται από ορισμένες έρευνες.
Ωστόσο, νέα έρευνα από το πανεπιστήμιο του Τορόντο, που δημοσιεύθηκε στο Eating Behaviors, συνδέει τη διαλείπουσα νηστεία με τη διαταραγμένη διατροφή και δυνητικά επικίνδυνες, ψυχαναγκαστικές συμπεριφορές.
Τι είναι η διαλείπουσα νηστεία
Σύμφωνα με την δρ. Jessica Folek, διευθύντρια βαριατρικής χειρουργικής στο Long Island Jewish Forest Hills, μέρος του Northwell Health στη Νέα Υόρκη, η διαλείπουσα νηστεία είναι ένα διατροφικό σχήμα που χαρακτηρίζεται από κύκλους νηστείας και χρονικά περιορισμένης πρόσληψης τροφής.
Παραδείγματα προτύπων διαλείπουσας νηστείας είναι:
- η δίαιτα 16:8, όπου νηστεύετε για 16 ώρες και τρώτε κατά τη διάρκεια ενός παραθύρου 8 ωρών
- η δίαιτα 14:10, που σημαίνει νηστεία για 14 ώρες και φαγητό μεταξύ ενός παραθύρου 10 ωρών
- και άλλες σχετικές παραλλαγές
“Η διαλείπουσα νηστεία έχει γίνει πολύ δημοφιλής και ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι είναι αποτελεσματική μέθοδος απώλειας βάρους. Ωστόσο, υπάρχει έλλειψη μακροχρόνιων μελετών και μελέτες με αντικρουόμενα αποτελέσματα”, είπε η δρ. Folek.
Διαλείπουσα νηστεία και διατροφική διαταραχή
Η μελέτη του πανεπιστημίου του Τορόντο ανέλυσε δεδομένα από σχεδόν 3.000 εφήβους και νεαρούς ενήλικες που συνελέχθησαν από την εθνικής εμβέλειας Καναδική Μελέτη για τις Συμπεριφορές Υγείας των Εφήβων.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια συσχέτιση μεταξύ της διαλείπουσας νηστείας και όλων των διαταραγμένων διατροφικών συμπεριφορών στις γυναίκες.
“Αυτές περιλαμβάνουν την υπερφαγία, καθώς και αντισταθμιστικές συμπεριφορές όπως ο έμετος και η καταναγκαστική άσκηση”, είπε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης δρ. Kyle T. Ganson, επίκουρος καθηγητής στο Factor-Inwentash Faculty of Social Work Researchers του πανεπιστημίου του Τορόντο.
“Για τους άνδρες, όσοι δοκίμασαν τη διαλείπουσα νηστεία ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν καταναγκαστική άσκηση”.
Ο δρ. Ganson πρόσθεσε ότι δεν εξεπλάγη από τα ευρήματα:
“Δεδομένου ότι γνωρίζουμε ότι ο διατροφικός περιορισμός είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για διατροφικές διαταραχές, υποθέσαμε ότι η διαλείπουσα νηστεία, η οποία είναι από πολλές απόψεις μια πιο ρυθμισμένη πρακτική διατροφικού περιορισμού, θα ήταν το ίδιο”.
Η διαλείπουσα νηστεία συνδέεται με άλλες επικίνδυνες συμπεριφορές
Ο δρ. Ganson και η ομάδα του διαπίστωσαν ότι ο επιπολασμός των συμπεριφορών διαλείπουσας νηστείας μεταξύ των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων ήταν σημαντικός.
- Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το 38% των ανδρών και το 47% των γυναικών ανέφεραν ότι έκαναν διαλείπουσα νηστεία τους τελευταίους 12 μήνες.
- Οι συμμετέχοντες ανέφεραν επίσης νηστεία για 100 ημέρες κατά μέσο όρο τις τελευταίες 365 μέρες.
“Επιπλέον, ήταν ανησυχητικό ότι η διαλείπουσα νηστεία συνδέθηκε με πολλές επικίνδυνες συμπεριφορές μεταξύ νεαρών γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της καταναγκαστικής άσκησης, της χρήσης καθαρτικών και του εμετού”, είπε ο δρ. Ganson.
Έφηβα και νεαρά ενήλικα άτομα σε αυξημένο κίνδυνο
Ο δρ. Timothy B. Sullivan, πρόεδρος ψυχιατρικής και συμπεριφορικών επιστημών στο Staten Island University Hospital της Νέας Υόρκης, είπε ότι η διαλείπουσα νηστεία θα μπορούσε να προκαλέσει μια προσωρινή κατάσταση ευχαρίστησης.
“Παρόμοια με την αυτοτραυματική συμπεριφορά, η διαλείπουσα νηστεία μπορεί, σε ευάλωτα άτομα, να ενισχυθεί μέσω οδών ανταμοιβής στον εγκέφαλο, επειδή η συμπεριφορά ανακουφίζει το άγχος ή άλλες δυσάρεστες διαθέσεις”, είπε.
Ο δρ. Sullivan πρόσθεσε ότι η συμπεριφορά νηστείας μπορεί να ενισχύσει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού τους ή άλλες “καταναγκαστικές σκέψεις και συμπεριφορές” σε όσους αισθάνονται ότι πρέπει να χάσουν βάρος για λόγους κοινωνικής αποδοχής.
Τόνισε ότι ήδη οι νέοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν διατροφικές διαταραχές. «Οι γυναίκες, για λόγους που δεν είναι πλήρως κατανοητοί, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με τους άνδρες και τα διεμφυλικά άτομα διατρέχουν ιδιαίτερα αυξημένο κίνδυνο”, επισήμανε ο ίδιος.
Είναι η διαλείπουσα νηστεία ένας υγιεινός τρόπος για να χάσετε βάρος;
Η δρ. Folek είπε ότι ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η διαλείπουσα νηστεία έχει οφέλη που περιλαμβάνουν “βελτίωση των επιπέδων ορμονών του εντέρου, συγκεκριμένα μείωση των επιπέδων ινσουλίνης, που με την σειρά της μειώνει τον κίνδυνο για αντίσταση στην ινσουλίνη και διαβήτη, μειωμένους δείκτες φλεγμονής και μειωμένο σπλαχνικό λίπος”.
Πρόσθεσε ότι απαιτούνται πιο αυστηρές μελέτες για την επικύρωση αυτών των αποτελεσμάτων και ότι πρόσφατη έρευνα δεν έδειξε οφέλη από τη διαλείπουσα νηστεία: “Μια πρόσφατη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή δεν έδειξε ανώτερη απώλεια βάρους σε σύγκριση με τις παραδοσιακές δίαιτες περιορισμού θερμίδων”, επισήμανε.
Σύμφωνα με τον δρ. Folek, αυτή η μελέτη έδειξε μια ανησυχητική, σημαντική μείωση της μυϊκής μάζας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές δίαιτες: “Τυπικά, περίπου το 20-30% του χαμένου βάρους είναι άλιπη μάζα σώματος”, είπε για τη διαλείπουσα νηστεία.
“Αυτό είναι ανησυχητικό, καθώς θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τον μεταβολικό ρυθμό κάποιου, ο οποίος έχει επίσης αποδειχθεί ότι οδηγεί σε ανάκτηση του όποιου βάρους χάθηκε προσωρινά”.
Ανθυγιεινές συμπεριφορές νηστείας ενισχύονται από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (ΜΚΔ)
Ο δρ. Ganson είπε ότι η διαλείπουσα νηστεία δεν πρέπει να θεωρείται “καλοήθης διατροφική τάση”. Αντίθετα, εξήγησε ότι συνδέεται με μεγαλύτερο κίνδυνο διατροφικής διαταραχής.
Σημείωσε ότι οι γιατροί θα πρέπει να αναγνωρίζουν αυτές τις συμπεριφορές και “να κατανοούν τις σύγχρονες διατροφικές τάσεις, όπως η διαλείπουσα νηστεία, που συζητούνται συνήθως μεταξύ των νέων, ιδιαίτερα στα ΜΚΔ”.
Συνέστησε τη διεξαγωγή πιο ολοκληρωμένων αξιολογήσεων μεταξύ των νέων που σχετίζονται με τις διατροφικές πρακτικές και να τους παρέχεται η κατάλληλη καθοδήγηση όταν χρειάζεται.
“Αυτή η μελέτη επισημαίνει ότι μοντέρνες συμπεριφορικές πρακτικές, όπως η διαλείπουσα νηστεία, που διαδίδονται και ενισχύονται μέσω των ΜΚΔ μπορούν να προκαλέσουν απρόβλεπτα επιβλαβή αποτελέσματα”, είπε ο δρ. Sullivan.