Η λοίμωξη με εντερική ταινία, σε πολλές περιπτώσεις, είναι ασυμπτωματική. Ωστόσο, σε πολλούς ασθενείς μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα και νευρολογικά συμπτώματα. Σε αυτό το άρθρο, θα περιγράψουμε τις αιτίες και τις πιθανές θεραπείες.
Η λοίμωξη με εντερική ταινία είναι συχνή στα άτομα που δεν μαγειρεύουν πλήρως το χοιρινό ή το μοσχάρι. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσίευσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η ταινίαση (ο ιατρικός όρος της λοίμωξης από αυτό το παράσιτο) προκαλεί πεπτική δυσφορία και νευρολογικές επιπλοκές σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.
Πώς συμβαίνει η μόλυνση; Ποιοι τύποι ταινίας μπορούν να μολύνουν τους ανθρώπους; Αυτά και άλλα ερωτήματα μπορούν να εμφανιστούν όταν μιλάμε γι’ αυτό το παράσιτο.
Παρακάτω, θα ρίξουμε μια ματιά στις πιο σχετικές πτυχές αυτού του παράσιτου.
Λοίμωξη με εντερική ταινία
Η ταινία είναι ένα γένος παρασιτικού σκώληκα της συνομοταξία των κεστωδών. Πρόκειται για εξωκυτταρικά ενδοπαράσιτα καθώς ζουν μέσα στον ξενιστή τους, αλλά δε δρουν σε κυτταρικό επίπεδο, όπως συμβαίνει με τους ιούς.
Έχουν περίπλοκο κύκλο ζωής και, ανάλογα με την κατάσταση που προκαλεί η πάθηση, μπορούν να υπάρξουν δύο ασθένειες.
- Οι ενήλικες ταινίες προκαλούν ταινίαση όταν κολλούν στο έντερο του τελικού ξενιστή.
- Οι προνύμφες και οι ανήλικες ταινίες προκαλούν κυστικέρκωση, μία ακόμη πιο σοβαρή πάθηση που συμβαίνει όταν τα παράσιτα εντοπίζονται σε διάφορα όργανα και ιστούς του ατόμου.
Στην ενήλικη μορφή τους, οι ταινίες έχουν το σχήμα επίπεδων και τμηματοποιημένων σκουληκιών. Στο κεφάλι τους έχουν μια σειρά από άγκιστρα τα οποία τους επιτρέπουν να προσκολλούν το στοματικό τους σύστημα στα εντερικά τοιχώματα του ασθενή και να τρέφονται από τις τροφές που περνούν από αυτά.
Ένας περίπλοκος κύκλος
Σύμφωνα με το Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (CDC), η ανθρώπινη ταινία προκαλείται από τρία είδη:
- Taenia saginata ή ταινία βοοειδών.
- Taenia solium ή ταινία των χοίρων.
- Taenia asiatica, ένα είδος με προέλευση την Ασία.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι άνθρωποι είναι οι μοναδικοί τελικοί ξενιστές αυτού του παράσιτου, σε αντίθεση με πολλές άλλες ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα στους ανθρώπους. Για να απλοποιήσουμε τον περίπλοκο κύκλο ζωής τους, θα συνοψίσουμε τα βήματα σε τρεις κύριες κατηγορίες.
- Αρχικά, ένα μολυσμένο άτομο αποβάλλει αβγά ή τμήματα της ενήλικης ταινίας στα κόπρανά του, απελευθερώνοντάς τα στο έδαφος όπου παραμένουν για μήνες.
- Έπειτα, οι χοίροι και οι αγελάδες μπορούν να καταναλώσουν κατά λάθος τα αβγά και, με τον καιρό, να σχηματιστούν προνύμφες οι οποίες μένουν στους ιστούς των ζώων οδηγώντας σε κυστικέρκωση.
- Τέλος, οι άνθρωποι καταναλώνουν τα μολυσμένα με τα νεαρά σκουλήκια κρέατα, και ένα από αυτά θα εξελιχθεί σε ενήλικο σκουλήκι στο έντερο όπου θα κλείσει και τον κύκλο.
Ανθρώπινα κόπρανα -> μολυσμένο κρέας χοίρου ή αγελάδας -> έντερο
Λοίμωξη με εντερική ταινία – Συμπτώματα
Οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικές. Όμως, κάποιες φορές υπάρχουν γαστρεντερικές διαταραχές και άλλες επιπλοκές. Οι κλινικές εκδηλώσεις της ταινίας περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Κοιλιακό πόνο και απώλεια όρεξης.
- Σταδιακή απώλεια βάρους χωρίς προφανή λόγο.
- Γενική αναστάτωση του στομάχου.
Αυτά τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται μέχρι να μεγαλώσει το παράσιτο. Εκτός και αν ένας γιατρός κάνει καλλιέργεια κοπράνων (όπου εκεί θα φανούν τα αβγά της ενήλικης ταινίας), ένας μολυσμένος ασθενής ίσως έχει ταινία για χρόνια χωρίς να το καταλάβει.
Παρόλα αυτά, οι περιπτώσεις κυστικέρκωσης είναι πολύ διαφορετικές. Για την ακρίβεια, αυτή είναι μια πάθηση που προκαλείται μόνο από το παράσιτο Taenia solium. Εδώ, ο άνθρωπος δε μολύνεται από την κατανάλωση κρέατος με προνύμφες, αλλά από την απευθείας κατανάλωση των αβγών.
Έτσι, το παράσιτο μπερδεύει τον άνθρωπο με τον ενδιάμεσο ξενιστή (χοίρο ή αγελάδα) και προκαλεί κυστικέρκωση, ή μια εισβολή των προνυμφών στους ιστούς του ανθρώπινου σώματος. Όμως, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτός δεν είναι ο φυσιολογικός κύκλος της εντερικής ταινίας.
Επιπλέον, τα κλινικά συμπτώματα διαφέρουν πολύ, ανάλογα με τους ιστούς που έχουν επηρεαστεί. Όμως, όταν οι προνύμφες αποικίσουν στον εγκέφαλο, τα νευρολογικά συμπτώματα είναι καθοριστικά για την ανίχνευση της ασθένειας. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Συνεχείς και δυνατούς πονοκεφάλους
- Επιληπτικές κρίσεις
- Αποπροσανατολισμό
- Απώλεια μνήμης
Πρόληψη και θεραπεία
Μπορείτε να θεραπεύσετε και την κυστικέρκωση και την ταινίαση με αντιπαρασιτικά φάρμακα. Ειδικά στην περίπτωση της ταινίασης, η πρόγνωση είναι πολύ θετική. Όμως, στην κυστικέρκωση ορισμένες φορές απαιτείται χειρουργική επέμβαση και, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί ν’ αποβεί μοιραία.
Ο καλύτερος τρόπος πρόληψης είναι, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις, η καλή υγιεινή και ασφάλεια των τροφίμων. Γι’ αυτό τα εντερικά παράσιτα είναι τόσο σπάνια στις χώρες με υψηλά εισοδήματα: το φαγητό υποβάλλεται σε εξονυχιστικούς ελέγχους και έτσι αποφεύγεται η πώληση κρέατος με κυστικέρκωση.