Οι περισσότεροι ασθενείς που παρουσιάζουν καρκίνο του πνεύμονα έχουν ιστορικό καπνίσματος.
Ωστόσο, στο 1/4 περίπου των περιστατικών, ο ασθενής δεν έχει καπνίσει ποτέ στη ζωή του.
Μία νέα έρευνα που εξέτασε την τελευταία κατηγορία ασθενών κατάφερε να ανακαλύψει τρεις διαφορετικούς υποτύπους καρκίνου του πνεύμονα, οι οποίοι δεν αποδίδονται σε προφανείς περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως:
-το κάπνισμα ή,
-η ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Genetics, οι τρεις μορφές καρκίνου του πνεύμονα που παρατηρήθηκαν έχουν συγκεκριμένα μοριακά χαρακτηριστικά.
Τόνισαν, επίσης, ότι στο μέλλον θα μπορούμε πιθανώς να αναπτύξουμε θεραπείες ειδικές για τον καθένα από τους παραπάνω τύπους.
Σήμερα, το κάπνισμα ευθύνεται για μία παγκόσμια επιδημία καρκίνου του πνεύμονα.
Κάθε χρόνο καταγράφονται περισσότερο από 2 εκατομμύρια περιστατικά της παραπάνω μορφής καρκίνου, ωστόσο αυτή τη στιγμή δεν γνωρίζουμε ποια είναι τα αίτια της νόσου στους ασθενείς που δεν έχουν ιστορικό καπνίσματος.
Η νέα έρευνα προσφέρει ορισμένα σημαντικά δεδομένα σχετικά με τους παράγοντες που οδηγούν σε εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα στους παραπάνω ασθενείς.
Η έρευνα
Οι επιστήμονες εξέτασαν 232 δείγματα νεοπλασματικού ιστού από 232 ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα που δεν είχαν ιστορικό καπνίσματος.
Αναλύοντας το γονιδίωμα στα παραπάνω δείγματα, παρατήρησαν ορισμένες μεταλλάξεις οι οποίες δεν υπήρχαν στα φυσιολογικά κύτταρα του πνεύμονα.
Οι παραπάνω μεταλλάξεις διαφέρουν από αυτές που παρατηρούνται στα νεοπλάσματα των καπνιστών, γεγονός που δείχνει ότι οι πνευμονικές βλάβες αποδίδονται σε άλλα αίτια, όπως για παράδειγμα:
-το οξειδωτικό στρες ή,
-σφάλματα στην επιδιόρθωση του DNA.
Μία παρατήρηση της έρευνας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ήταν ότι ακόμα και οι 62 μη καπνιστές που είχαν εκτεθεί σε καπνό του τσιγάρου μέσω του παθητικού καπνίσματος είχαν παρόμοιες μεταλλάξεις με αυτούς που δεν είχαν καπνίσει ποτέ.
Το γεγονός αυτό δείχνει ότι ο καρκίνος προκλήθηκε από αλλαγές του οργανισμού οι οποίες δεν συνδέονται με παράγοντες του περιβάλλοντος, όπως το κάπνισμα.
Οι επιστήμονες υποστήριξαν, ωστόσο, ότι οι παρατηρήσεις τους θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και σε μεγαλύτερο δείγμα εθελοντών.
Επιπλέον, καθώς οι εθελοντές ήταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία Ευρωπαίοι, οι μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να εξετάσουν και άλλους πληθυσμούς ασθενών.
Ωστόσο, από τις παρατηρήσεις τους, οι επιστήμονες κατάφεραν να καταλήξουν σε τρεις τύπους καρκίνου του πνεύμονα στους ασθενείς χωρίς ιστορικό καπνίσματος:
–Ο πρώτος από αυτούς, τον οποίο ονόμασαν “piano” είχε τις λιγότερες μεταλλάξεις και συνδέθηκε με κυρίως με τα προγονικά κύτταρα, τα οποία δημιουργούν νέα κύτταρα στον πνεύμονα.
Διαπίστωσαν επίσης ότι τα νεοπλάσματα αυτού του τύπου διογκώνονται με αργό ρυθμό, γεγονός που επιτρέπει την ανίχνευσή τους μέχρι και 10 χρόνια πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
–Ο δεύτερος τύπος δεν ανιχνεύεται εύκολα και είναι πιο επιθετικός από τον πρώτο.
Οι επιστήμονες τον ονόμασαν “mezzo-forte” καθώς οι μεταλλάξεις του είναι μεγαλύτερες και επηρεάζουν περισσότερο τα κύτταρα.
Οι περισσότερες από τις μεταλλάξεις συνδέονται με τον υποδοχέα των αυξητικών παραγόντων, γνωστό ως EGFR.
–Ο τελευταίος τύπος καρκίνου του πνεύμονα σε μη καπνιστές ονομάστηκε “forte” και είναι ο πλέον επικίνδυνος.
Αρκετές από τις μεταλλάξεις σε αυτό τον τύπο παρατηρούνται και στους καπνιστές.
Όπως προαναφέρθηκε, οι παραπάνω γονιδιακές μεταλλάξεις διαφέρουν σε σχέση με αυτές που παρατηρούνται στους καπνιστές, ακόμα και όταν ο ασθενής έκανε παθητικό κάπνισμα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της έρευνας, η μελέτη τους ουσιαστικά δείχνει ότι τα νεοπλάσματα στον καρκίνο του πνεύμονα παρουσιάζουν μεγάλη ετερογένεια στους μη καπνιστές.
Αν γνωρίζουμε τα αίτια που οδηγούν σε εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα, τότε θα μπορούμε να τους αντιμετωπίσουμε ευκολότερα.
Αρκετές κλινικές μελέτες εξετάζουν ήδη μία σειρά θεραπείες που στοχεύουν τις μεταλλάξεις του γονιδίου EGFR και, κάποια μέρα, αυτές μπορεί να έχουν χρησιμότητα και στην αντιμετώπιση του τύπου mezzo-forte που παρατήρησε η μελέτη.
Ο τύπος piano, αντιθέτως, δεν είναι εύκολο να αντιμετωπιστεί με φάρμακα, καθώς οι γενετικές μεταλλάξεις που τον χαρακτηρίζουν αποδίδονται σε διάφορα αίτια.
Οι επιστήμονες θα συνεχίσουν να εξετάζουν τους παράγοντες που οδηγούν σε εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα στους μη καπνιστές και ελπίζουν ότι οι μελέτες τους θα οδηγήσουν σε νέες θεραπείες.
Πηγή: Αντώνιος Δημητρακόπουλος – Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center