Πριν από λίγες ημέρες είδε το φως της δημοσιότητας μελέτη δύο δανών επιστημόνων, των Πίτερ Γέτζε και Ολε Ούλσεν, οι οποίοι ισχυρίστηκαν ότι η μαστογραφία είναι «χάσιμο χρόνου» καθώς δεν συμβάλλει στο να σώζει ζωές. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην έγκυρη ιατρική επιθεώρηση «Lancet» και προκάλεσε τις αντιδράσεις διακεκριμένων επιστημόνων από όλο τον κόσμο.
Η μελέτη αυτή υποστηρίζει ότι κάποιες προηγούμενες μελέτες οι οποίες ανέφεραν τα πλεονεκτήματα της μαστογραφίας δεν ήταν αντικειμενικές και ότι οι έξι από τις οκτώ μελέτες (τέσσερις σουηδικές, μία στις ΗΠΑ και μία στον Καναδά) είχαν λάθη που τις καθιστούσαν αναξιόπιστες. Οι Δανοί ισχυρίζονται ότι στις έξι παλαιότερες μελέτες συγκρίνονται γυναίκες διαφορετικής ηλικίας και διαφορετικών κοινωνικών τάξεων.
Την άποψη των Δανών ενισχύουν έμμεσα και καινούργια στοιχεία των κοινωνικών υπηρεσιών της Σουηδίας, σύμφωνα με τα οποία ο ρυθμός των θανάτων από καρκίνο του μαστού δεν μειώθηκε στη χώρα από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, χρονιά που άρχισε να εφαρμόζεται προληπτικά η μαστογραφία. Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη για την αποτελεσματικότητα της μαστογραφίας. Τα τελευταία στοιχεία των ερευνητών στη σουηδική πόλη Μάλμε δείχνουν ότι ο κίνδυνος θανάτου έχει μειωθεί κατά 26% στις γυναίκες που υποβάλλονται τακτικά σε μαστογραφία.
Η μελέτη των Δανών βρέθηκε αμέσως στο στόχαστρο της κριτικής των βρετανικών αντικαρκινικών ιδρυμάτων που έθεσαν σε αμφισβήτηση την επιστημονικότητα των μεθόδων που χρησιμοποίησαν οι συντάκτες της. Τόσο τα αντικαρκινικά ιδρύματα όσο και η κυβέρνηση σημείωσαν ότι η δημοσιότητα που πήρε το θέμα θα μπορούσε να αποτρέψει τις γυναίκες από το να υποβάλλονται σε μαστογραφία και να εμποδίσει τον έγκαιρο εντοπισμό των καρκινικών όγκων.
Σε δηλώσεις του ο καθηγητής Γκόρντον Μακ Βι, γενικός διευθυντής της εκστρατείας για την αντικαρκινική έρευνα, τόνισε ότι οι θάνατοι από καρκίνο του μαστού έχουν μειωθεί αισθητά στη Βρετανία τα τελευταία δέκα χρόνια. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι χάρη στο πρόγραμμα μαστογραφίας η διάγνωση του καρκίνου επιτυγχάνεται σε συνεχώς πιο πρώιμο στάδιο. Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι οι γυναίκες ζουν περισσότερο αλλά αποφεύγουν τις χειρουργικές επεμβάσεις και την εντατική θεραπεία» επεσήμανε.
Με αφορμή τη μελέτη των δανών επιστημόνων και τον σάλο που έχει προκαλέσει στον ιατρικό κόσμο ζητήσαμε από τρεις έλληνες γιατρούς που έχουν ειδικευθεί στη μαστολογία να εκφράσουν την άποψή τους για την αξία της μαστογραφίας.
Αντώνης Κεραμόπουλος Επίκουρος καθηγητής, υπεύθυνος του Τμήματος Ογκολογίας Μαστού της Α´ Πανεπιστημιακής Μαιευτικής – Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» και υπεύθυνος του Τμήματος Ογκολογίας Μαστού στο «Ιασώ»
“Η μελέτη των δανών επιστημόνων προκάλεσε μεγάλο θόρυβο. Οι δύο επιστήμονες ανέτρεψαν δύο καλές ευρωπαϊκές μελέτες, οι οποίες συνέκριναν γυναίκες που είχαν υποβληθεί σε μαστογραφία με γυναίκες που δεν είχαν κάνει την εξέταση, βγάζοντας το συμπέρασμα ότι κάποιες μελέτες είχαν λάθη και ότι το υλικό ήταν επιλεγμένο. Προσπάθησαν δηλαδή να τις καταστήσουν αναξιόπιστες. Οι αντιδράσεις από διακεκριμένους επιστήμονες του εξωτερικού ήταν έντονες. Μάλιστα κάποιοι αμερικανοί και βρετανοί επιστήμονες αποκάλεσαν τη μελέτη των Δανών «σκουπίδι».
Κατά την άποψή μου, δεν πρέπει να ασχοληθούμε περαιτέρω με τη μελέτη των Δανών διότι υπάρχουν πολλές άλλες αξιόλογες εργασίες οι οποίες δείχνουν ότι με τη μαστογραφία έχει επιτευχθεί μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο του μαστού σε ποσοστό ως και 50% (εργασίες του Tabar και του Αμερικανικού Ινστιτούτου Καρκίνου). Αυτή η μείωση που έχει επιτευχθεί με την έγκαιρη διάγνωση είναι σταθερή εδώ και 17 χρόνια. Επίσης υπάρχει μελέτη του Κόπανς (ενός από τους μεγαλύτερους επιστήμονες στον χώρο της μαστολογίας) η οποία συμπεραίνει ότι όσο πιο τακτικοί είναι οι έλεγχοι για καρκίνο του μαστού τόσο μεγαλύτερη είναι η ωφέλεια. Καταλήγοντας, θέλω να πω ότι η μαστογραφία όχι μόνο δεν είναι χάσιμο χρόνου αλλά σώζει χιλιάδες γυναίκες. Ασφαλώς υπάρχουν κι άλλες οι οποίες δεν σώζονται ακόμη και αν είναι έγκαιρη η διάγνωση και αυτό οφείλεται στην επιθετικότητα του καρκινικού κυττάρου.”