Επιδημίες

Το πιθανό μέλλον της πανδημίας COVID-19

Το πιθανό μέλλον της πανδημίας COVID-19

Υπάρχει αισιοδοξία ότι λόγω των αυξανόμενων εμβολιασμών, των κλιματολογικών συνθηκών και της φυσικής ανοσίας, θα υπάρξει σημαντική μείωση στον αριθμό θανάτων και νοσηλειών από COVID-19 μέχρι την άνοιξη και τις αρχές του καλοκαιριού του 2021 στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, αυτή η αισιοδοξία πρέπει να μετριαστεί από πολλούς σημαντικούς παράγοντες.

Τα εμβόλια δεν παρέχουν πλήρη ανοσία έναντι της μόλυνσης, και, επίσης τα διαθέσιμα εμβόλια είναι λιγότερο αποτελεσματικά έναντι στελεχών όπως τα Β.1.351.

Ως συνέπεια χρειάζεται ένα πλάνο αντιμετώπισης για την πιθανότητα η νόσος COVID-19 να παραμείνει για καιρό αφού μετατραπεί σε εποχική νόσο”.

Αυτά αναφέρονται σε πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό JAMA όπου  διερευνάται το πιθανό μέλλον της πανδημίας COVID-19. 

H βιβλιογραφία ανασκοπείται από τους Καθηγητές της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτριο Παρασκευή (Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής), Ιωάννη Ντάναση (Ιατρός Θεραπευτικής Κλινικής Ιατρικής Σχολής) και Θάνο Δημόπουλο (Πρύτανης ΕΚΠΑ).

Ανοσία της αγέλης

Η ανοσία αγέλης θεωρεί ότι σε έναν πληθυσμό στον οποίο κάθε άτομο είναι εξίσου πιθανό να έχει επαφές με οποιαδήποτε άλλο άτομο, δεν θα υπάρχουν εξάρσεις όταν η ανοσία μέσω φυσικής λοίμωξης, ή εμβολιασμού φτάσουν στο επίπεδο 1 – (1/R), όπου R είναι ο αριθμός των μεταδόσεων που προκαλούνται από ένα άτομο, στα πρώιμα στάδια της μετάδοσης, σε έναν πληθυσμό στον οποίο όλοι είναι επίνοσοι.

Η πραγματικότητα όμως είναι ελαφρώς διαφορετική.

-Πρώτον, επειδή η νόσος COVID-19 είναι σαφώς εποχική, το επίπεδο ανοσίας αγέλης που απαιτείται το καλοκαίρι θα είναι χαμηλότερο από τον χειμώνα.

Δεύτερον, η ανοσία αγέλης εξαρτάται από τις επαφές των ατόμων μεταξύ τους, η οποία θα ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή ή το βαθμό τήρησης των μέτρων.

Τρία κύρια στοιχεία για την επίτευξη της ανοσίας αγέλης

Τρία κύρια σημεία χρήζουν προσοχής αναφορικά με την επίτευξη της ανοσίας αγέλης.

Πρώτον, τα εμβόλια έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα στην πρόληψη μόλυνσης από στελέχη Β.1.351.

Τα εμβόλια Moderna και Pfizer έχουν συνολική αποτελεσματικότητα κατά της συμπτωματικής νόσου περίπου 95% για φυσικού τύπου ιό, ενώ τα εμβόλια ων Janssen και Johnson & Johnson, έχουν αποτελεσματικότητα περίπου 70%.

Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων για την πρόληψη της μόλυνσης, για την AstraZeneca ήταν 55% και 70% για συμπτωματική νόσο.

Για τα εμβόλια που δοκιμάστηκαν έναντι των στελεχών B.1.351, οι Janssen, Novavax και AstraZeneca ανέφεραν εκτιμήσεις αποτελεσματικότητας για συμπτωματική νόσο 57%, 49%, και ένα μη στατιστικά σημαντικό ποσοστό αντίστοιχα.

Δεύτερον, το εμβόλιο δεν θα είναι διαθέσιμο για αρκετά άτομα.

Επειδή τα εμβόλια δεν είναι προς το παρόν εγκεκριμένα για χρήση σε παιδιά, μόνο το 75% περίπου του πληθυσμού των ΗΠΑ είναι επιλέξιμο να εμβολιαστεί.

Τρίτον, υπάρχει ανησυχία για το βαθμό στον οποίο μια προηγούμενη λοίμωξη μπορεί να προστατεύσει από επαναμόλυνση με μεταλλαγμένα στελέχη.

Μοντέλα προβλέπουν ότι θα συνεχιστεί η διασπορά του κορωνοϊού

Μοντέλα προβλέπουν ότι θα συνεχιστεί η αυξημένη διασπορά του COVID-19 ακόμη και αν δεν κυριαρχήσουν τα στελέχη Β.1.351.

Μια αύξηση μεταδόσεων των  Β.1.351 είναι πιθανόν να συμβεί το 2021-2022.

Ωστόσο, τα ποσοστά σοβαρής νόσου και θανάτων ενδέχεται να είναι χαμηλότερα με την προϋπόθεση ότι τα εμβόλια παραμένουν αποτελεσματικά για την πρόληψη συμπτωματικής ή σοβαρής νόσου.

Για παράδειγμα, το εμβόλιο Janssen ήταν τουλάχιστον 85% αποτελεσματικό έναντι σοβαρής νόσου, ακόμη και στη Νότια Αφρική.

Ακόμα και αν τα επίπεδα κρουσμάτων παραμείνουν στα επίπεδα του φετινού χειμώνα, οι νοσηλείες και οι θάνατοι θα πρέπει να είναι λιγότεροι την περίοδο 2021-2022.

Το μέγεθος τους θα εξαρτηθεί και από το βαθμό τήρησης των μέτρων πρόληψης

– Εάν συνεχίζουν να εμφανίζονται μεταλλαγμένα στελέχη..

Εάν συνεχίσουν να εμφανίζονται νέα μεταλλαγμένα στελέχη, οι εξάρσεις κατά τη χειμερινή περίοδο μπορεί να κυριαρχήσουν.

Αυτή η προοπτική απαιτεί στρατηγικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην κοινότητα και το σύστημα υγείας.

Πέντε στρατηγικές θα πρέπει να εξεταστούν τους επόμενους μήνες

 1) Ενίσχυση των προγραμμάτων εμβολιασμού.

Η επέκταση του εμβολιασμού σε αναπτυσσόμενες χώρες θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση των συνεπειών των εποχικών εξάρσεων και θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα νέων μεταλλαγμένων στελεχών.

2) Συνεχής επιτήρηση νέων στελεχών και επιτάχυνση  τροποποίησης εμβολίων για βελτίωση της αποτελεσματικότητά τους για νέα αναδυόμενα στελέχη.

Οι ΗΠΑ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες περιοχές θα πρέπει να επενδύσουν στην παγκόσμια γονιδιωματική επιτήρηση για να διευκολύνουν τον έγκαιρο εντοπισμό νέων στελεχών.

Η στρατηγική για ανάπτυξη πολυδύναμων εμβολίων ή και η προσαρμογή των υπαρχόντων εμβολίων σε νέα στελέχη θα πρέπει να προχωρήσουν άμεσα για να διατηρηθεί η συνολική αποτελεσματικότητα του εμβολίων.

3) Ενίσχυση νοσοκομειακών δομών κατά τη χειμερινή περίοδο.

Τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης μείωσαν σημαντικά τις μεταδόσεις COVID-19 και ουσιαστικά μείωσαν και τις μεταδόσεις της γρίπης.

Η μετάβαση σε εποχικό COVID-19 καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την εφαρμογή μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης σε μόνιμη βάση, οπότε θα οδηγήσουν σε αυξημένη πίεση για νοσηλείες από γρίπη και COVID-19 κατά τη χειμερινή περίοδο

4) Μείωση της μετάδοσης σε μήνες αιχμής μέσω δράσεων σε χώρους εργασίας και  των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.

Αν και δεν είναι πολύ πιθανό οι αρχές να εφαρμόζουν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης κάθε χειμώνα, στους χώρους εργασίας και στα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα μπορούσαν να υιοθετηθούν κάποια σχετικά μέτρα.

5) Συστάσεις για μέτρα πρόληψης στα άτομα των ευπαθών ομάδων.

Τα άτομα που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή νόσο (π.χ., ηλικίας ≥65 ετών ή με συννοσηρότητες) θα πρέπει να εφαρμόζουν πιστά τη χρήση μάσκας  την αποφυγή χώρων με έντονο συγχρωτισμό (π.χ. μπαρ, κλειστοί χώροι συναθροίσεων, συναυλίες, αθλητικές εκδηλώσεις) ή οποιαδήποτε εκδήλωση που υπάρχει μεγάλος κίνδυνος μετάδοσης COVID-19.

Ασαφές το μέλλον του κορωνοϊού

Μέχρι τώρα δεν είναι σαφές εάν το COVID-19 θα γίνει εποχική νόσος.

Υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με την πιθανότητα και τη συχνότητα εμφάνισης νέων μεταλλαγμένων στελεχών, τη μείωση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων, το κρίσιμο ζήτημα της ανοσίας μεταξύ των διαφορετικών στελεχών και τη συνέπεια της ανθρώπινης συμπεριφοράς αναφορικά με τα μέτρα πρόληψης.

Ωστόσο, η προοπτική της εποχικότητας του COVID-19 είναι ορατή.

Εάν η ανοσία από φυσική μόλυνση ή από εμβολιασμό εξασθενεί, αυτή η προοπτική θα αυξάνεται περαιτέρω.

Υπάρχουν πολλά ακόμα να ανακαλύψουμε τους επόμενους μήνες σχετικά με τα στελέχη, τα εμβόλια και την ανοσία.

Η εποχικότητα του COVID-19 θα απαιτούσε τόσο την τροποποίηση του συστήματος υγείας όσο και την προσαρμογή των συνηθειών των ευπαθών ομάδων κατά τους χειμερινούς μήνες.

Υπάρχει επείγουσα ανάγκη προετοιμασίας για ένα τέτοιο σενάριο στους τομείς της επιτήρησης, της παροχής υπηρεσιών υγείας, των δράσεις δημόσιας υγείας και των κοινωνικών προγραμμάτων.

Επιδημίες

30.06.2025

Σε καθεστώς επιτήρησης 25 άτομα στη Λάρισα εξαιτίας του αιμορραγικού πυρετού

Υπενθυμίζεται ότι η 54χρονη γιατρός που κόλλησε από τον 72χρονο εκλιπόντα κτηνοτρόφο νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση

23.06.2025

Χαλκιδική: «Σήμα κινδύνου» από τον νομό για την ευλογιά των προβάτων

Η περιοχή της Κασσάνδρας έμεινε χωρίς κτηνοτροφία

Μαγνησία: Νέα κρούσματα ευλογιάς των αιγοπροβάτων
19.06.2025

Μαγνησία: Νέα κρούσματα ευλογιάς των αιγοπροβάτων

Κορονοϊός: Αυτά είναι τα συμπτώματα της νέας μετάλλαξης NB.1.8.1
04.06.2025

Κορονοϊός: Αυτά είναι τα συμπτώματα της νέας μετάλλαξης NB.1.8.1

Σουδάν: 70 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από χολέρα μέσα σε δύο ημέρες
29.05.2025

Σουδάν: 70 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από χολέρα μέσα σε δύο ημέρες

Γ.Μαγιορκίνης για στρεπτόκοκκο: «Σε μικρό ποσοστό μπορεί να κάνει τη διεισδυτική λοίμωξη»
26.05.2025

Γ.Μαγιορκίνης για στρεπτόκοκκο: «Σε μικρό ποσοστό μπορεί να κάνει τη διεισδυτική λοίμωξη»

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας
23.05.2025

Θεσσαλονίκη: Συνολικά 15 κρούσματα στρεπτόκοκκου σε σχολεία της Ευκαρπίας

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο
21.05.2025

Θεσσαλονίκη: «Το πρόσωπό της ήταν μελανιασμένο» λέει ο πατέρας της 5χρονης που «έφυγε» από στρεπτόκοκκο

Δεν ήταν μηνιγγίτιδα το κρούσμα στο 6ο ΕΠΑΛ Αθήνας –Δείτε τι έδειξαν οι εξετάσεις
20.05.2025

Δεν ήταν μηνιγγίτιδα το κρούσμα στο 6ο ΕΠΑΛ Αθήνας –Δείτε τι έδειξαν οι εξετάσεις

Υπόθεση φον ντερ Λάιεν: Εμβόλια mRNA της Pfizer – Κάποιοι πλούτισαν και εκατοντάδες χιλιάδες θάφτηκαν άδοξα
14.05.2025

Υπόθεση φον ντερ Λάιεν: Εμβόλια mRNA της Pfizer – Κάποιοι πλούτισαν και εκατοντάδες χιλιάδες θάφτηκαν άδοξα

Δημοφιλή

Υγεία
1

Αυτό είναι το θαυματουργό έλαιο που προστατεύει από το Αλτχάιμερ

Kαρδιά
2

Ποιοι είναι οι φυσιολογικοί καρδιακοί παλμοί και ποια τα επικίνδυνα όρια – Πότε πρέπει να ανησυχήσετε

Φάρμακα
3

Ανατροπή δεδομένων στα εμβόλια mRNA: Οι εμβολιασμένοι πεθαίνουν πλέον στις ΗΠΑ από COVID-19

Διατροφή
4

Πετιμέζι: Το καλύτερο φυσικό φάρμακο

Περισσότερα

11.07.2025

Δείτε πού βρίσκεται το πρώτο και μοναδικό διασυνοριακό νοσοκομείο

Ανάμεσα σε δύο χώρες

11.07.2025

Με ψηφιακό βοηθό και ΑΙ πλέον οι νεκροτομές από τους ιατροδικαστές: Ποιες αλλαγές «έρχονται»

Η καθυστέρηση στη σύνταξη των ιατροδικαστικών εκθέσεων έφθανε μέχρι και τα τρία χρόνια

ΕΟΠΠΥ: Προβλήματα στην κατ’ οίκον αποστολή φαρμάκων καταγγέλλουν οι ασθενείς
11.07.2025

ΕΟΠΠΥ: Προβλήματα στην κατ’ οίκον αποστολή φαρμάκων καταγγέλλουν οι ασθενείς

Ρομπότ ολοκλήρωσε για πρώτη φορά στην ιστορία χειρουργική επέμβαση χωρίς ανθρώπινη βοήθεια
10.07.2025

Ρομπότ ολοκλήρωσε για πρώτη φορά στην ιστορία χειρουργική επέμβαση χωρίς ανθρώπινη βοήθεια

Νέα έρευνα: Το γάλα καμήλας μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του άσθματος που προκαλείται από σκόνη
10.07.2025

Νέα έρευνα: Το γάλα καμήλας μπορεί να μειώσει τη σοβαρότητα του άσθματος που προκαλείται από σκόνη

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι
10.07.2025

Δείτε ποιες είναι οι πιθανές αιτίες για τη φαγούρα στο κεφάλι

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος
10.07.2025

Ασθένεια των ούλων: Πώς συνδέεται με την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του
10.07.2025

Πατήσατε αχινό; – Δείτε τι να κάνετε για να αφαιρέσετε τα αγκάθια του

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν
10.07.2025

Ταχυπαλμία μετά το φαγητό: Αυτές είναι οι τροφές που μπορεί να την προκαλέσουν

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!
10.07.2025

Ρυθμίστε φυσικά το σάκχαρο και προστατέψτε τον προστάτη σας με τα απαραίτητα συμπληρώματα για την ανδρική υγεία!