Η πνευμονική εμβολή είναι η τρίτη κύρια αιτία καρδιαγγειακού θανάτου.
Αλλά πολύ λίγοι ξέρουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται.
“Αν κάποιος έχει πόνο στο στήθος, σκέφτεται αμέσως, ‘”Έμφραγμα”!
Και πηγαίνει στο νοσοκομείο.
Αλλά δεν σκέφτεται το ίδιο:
“Ω, ίσως να πάθω πνευμονική εμβολή! Πρέπει να πάω αμέσως στο νοσοκομείο.
Έτσι, δεν είναι σπάνιο να έχουμε ασθενείς που είχαν συμπτώματα για μέρες έως εβδομάδες ακόμη και πριν πάνε στο νοσοκομείο, για να μάθουν τι φταίει”, λέει η δρ. Karlyn Martin, επίκουρη καθηγήτρια ιατρικής στο Northwestern University Feinberg School of Medicine στο Σικάγο.
Τι είναι η πνευμονική εμβολή
Η πνευμονική εμβολή είναι μια απόφραξη σε μία από τις πνευμονικές αρτηρίες.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πνευμονική εμβολή προκαλείται από θρόμβους αίματος που φτάνουν στους πνεύμονες από βαθιές φλέβες στα πόδια ή, πιο σπάνια, από φλέβες σε άλλα μέρη του σώματος (εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση).
Επειδή οι θρόμβοι εμποδίζουν τη ροή του αίματος στους πνεύμονες, η πνευμονική εμβολή μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή.
Ωστόσο, η έγκαιρη θεραπεία μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου.
Η λήψη μέτρων για την πρόληψη θρόμβων αίματος στα πόδια θα σας βοηθήσει να προστατευθείτε από την πνευμονική εμβολή.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της πνευμονικής εμβολής μπορεί να διαφέρουν πολύ, ανάλογα με:
-το πόσο εμπλέκεται ο πνεύμονας,
-το μέγεθος των θρόμβων και,
αν έχετε υποκείμενη πνευμονική, ή καρδιακή νόσο.
Τα κοινά σημάδια και συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Δυσκολία στην αναπνοή: Αυτό το σύμπτωμα εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά και πάντα χειροτερεύει με την σωματική προσπάθεια.
- Πόνος στο στήθος: Μπορεί να νιώσετε σαν να παθαίνετε καρδιακή προσβολή. Ο πόνος είναι συχνά οξύς και αισθητός, όταν εισπνέετε βαθιά, συχνά εμποδίζοντάς σας να πάρετε μια βαθιά αναπνοή. Μπορεί επίσης να γίνει αισθητός, όταν βήχετε, ή σκύβετε.
- Βήχας: Ο βήχας μπορεί να δημιουργήσει πτύελα με αίμα, ή με ρινικές εκκρίσεις με λίγο αίμα.
Άλλα σημάδια και συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν με την πνευμονική εμβολή είναι:
- Ταχύς, ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
- Ζαλάδα, ή ζάλη
- Υπερβολική εφίδρωση
- Πυρετός
- Πόνος, ή πρήξιμο στα πόδια (συνήθως στη γάμπα) ή και τα δύο, που προκαλείται από μια βαθιά φλεβική θρόμβωση
- Μαλακό, ή αποχρωματισμένο δέρμα (κυάνωση)
Πότε να δείτε γιατρό
Η πνευμονική εμβολή μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Αναζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια, εάν αισθανθείτε:
-ανεξήγητη δύσπνοια,
-πόνο στο στήθος ή,
-βήχα που προκαλεί αιματηρά πτύελα.
Παράγοντες κινδύνου
Αν και ο καθένας μπορεί να αναπτύξει θρόμβους αίματος και επακόλουθη πνευμονική εμβολή, ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο.
Είστε σε υψηλότερο κίνδυνο εάν εσείς ή κάποιο από τα μέλη της οικογένειάς σας είχατε:
-φλεβικούς θρόμβους αίματος, ή,
-πνευμονική εμβολή στο παρελθόν.
Επιπλέον, ορισμένες ιατρικές καταστάσεις και θεραπείες σας θέτουν σε κίνδυνο, όπως:
Καρδιακή νόσος
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ειδικά η καρδιακή ανεπάρκεια, καθιστούν πιο πιθανό τον σχηματισμό θρόμβων.
Καρκίνος
Οι ακόλουθοι καρκίνοι:
- καρκίνος του εγκεφάλου
- καρκίνος των ωοθηκών
- καρκίνος του παγκρέατος
- καρκίνος του παχέος εντέρου
- καρκίνος του στομάχου
- καρκίνος του πνεύμονα
- καρκίνος των νεφρών
μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος.
Η χημειοθεραπεία αυξάνει περαιτέρω τον κίνδυνο.
Οι γυναίκες με προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού που λαμβάνουν ταμοξιφαίνη (tamoxifen) ή ραλοξιφαίνη (raloxifene) διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο θρομβώσεων.
Χειρουργική επέμβαση
Η χειρουργική επέμβαση είναι μια από τις κύριες αιτίες προβληματικών θρόμβων αίματος.
Γι’ αυτό μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή για την πρόληψη θρόμβων πριν και μετά από μείζονες χειρουργικές επεμβάσεις.
Διαταραχές που επηρεάζουν την πήξη του αίματος
Ορισμένες κληρονομικές διαταραχές επηρεάζουν το αίμα, καθιστώντας πιο πιθανό τον σχηματισμό θρόμβων.
Άλλες ιατρικές διαταραχές, όπως η νεφρική νόσος, μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο αυτό.
Νόσος COVID-19
Τα άτομα που έχουν σοβαρά συμπτώματα της COVID-19 έχουν αυξημένο κίνδυνο πνευμονικής εμβολής.
Παρατεταμένη ακινησία
Οι θρόμβοι αίματος είναι πιο πιθανό να σχηματιστούν σε περιόδους αδράνειας, όπως:
- Παραμονή στο κρεβάτι: Το να παραμένετε στο κρεβάτι για μεγάλο χρονικό διάστημα σας κάνει πιο ευάλωτους στους θρόμβους αίματος. Όταν τα κάτω άκρα είναι οριζόντια για μεγάλα χρονικά διαστήματα, η ροή του φλεβικού αίματος επιβραδύνεται και το αίμα μπορεί να συσσωρευτεί στα πόδια, με αποτέλεσμα μερικές φορές να δημιουργούνται θρόμβοι αίματος.
- Μακρινά ταξίδια: Το να κάθεστε στην ίδια θέση κατά τη διάρκεια μεγάλων ταξιδιών με αεροπλάνο, ή αυτοκίνητο επιβραδύνει τη ροή του αίματος στα πόδια, γεγονός που συμβάλλει στον σχηματισμό θρόμβων.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου
- Κάπνισμα: Για λόγους που δεν είναι καλά κατανοητοί, η χρήση καπνού προδιαθέτει ορισμένους ανθρώπους σε σχηματισμό θρόμβων αίματος, ειδικά όταν συνδυάζεται με άλλους παράγοντες κινδύνου.
- Υπερβολικό σωματικό βάρος: Αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβων αίματος, ιδιαίτερα σε άτομα με άλλους παράγοντες κινδύνου.
- Συμπληρωματικό οιστρογόνο: Τα οιστρογόνα στα αντισυλληπτικά χάπια και στη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μπορεί να αυξήσουν τους παράγοντες πήξης στο αίμα, ειδικά εάν σε γυναίκες που καπνίζουν ή/και είναι υπέρβαρες.
- Εγκυμοσύνη: Το βάρος του εμβρύου, που πιέζει τις φλέβες στην λεκάνη, μπορεί να επιβραδύνει την επιστροφή του αίματος από τα πόδια. Τότε θρόμβοι είναι πιο πιθανό να σχηματιστούν, επειδή το αίμα επιβραδύνεται, ή λιμνάζει.
Πιθανές επιπλοκές
Η πνευμονική εμβολή μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Περίπου το ένα τρίτο των ατόμων με αδιάγνωστη και μη θεραπευμένη πνευμονική εμβολή δεν επιβιώνει.
Ωστόσο, όταν η πνευμονική εμβολή διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ο αριθμός αυτός μειώνεται δραματικά.
Η πνευμονική εμβολή μπορεί επίσης να οδηγήσει σε πνευμονική υπέρταση.
Αυτή είναι μια κατάσταση κατά την οποία η αρτηριακή πίεση στους πνεύμονες και στη δεξιά πλευρά της καρδιάς είναι πολύ υψηλή.
Όταν έχετε εμπόδια στις αρτηρίες μέσα στους πνεύμονές σας, η καρδιά σας πρέπει να εργαστεί σκληρότερα, για να σπρώξει το αίμα μέσα από αυτά τα αγγεία.
Αυτό αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τελικά αποδυναμώνει την καρδιά.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μικρές εμβολές εμφανίζονται συχνά και αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου, με αποτέλεσμα τη χρόνια πνευμονική υπέρταση, γνωστή και ως χρόνια θρομβοεμβολική πνευμονική υπέρταση.