Απώλεια κεντρικής όρασης σε ηλικίες άνω των 50 δεν είναι μόνο η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Μια ομάδα ασθενειών που φέρουν κοινά συμπτώματα μπορεί να έχουν εντελώς διαφορετικές αντιμετωπίσεις και είναι απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση τους ώστε να υπάρχουν τα καλύτερα αποτελέσματα.
Ασθενείς που παρουσιάζουν σχετικά απότομη απώλεια κεντρικής όρασης από τον ένα οφθαλμό, μεταμορφοψία-παραμόρφωση των εικόνων ποικίλου μεγέθους και μορφής, συχνά προσέρχονται με πιθανή διάγνωση ηλικιακής εκφύλισης ωχράς κηλίδας.
“Ωστόσο τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως τα περιμένουμε”, αναφέρει ο κ. Τριχώνας Γεώργιος – Οφθαλμίατρος, ενώ προσθέτει τους προδιαθεσικούς παράγοντες:
Προδιαθεσικοί παράγοντες
Δύο συνήθεις χειρουργικές παθήσεις της ωχράς κηλίδας αποτελούν η επιωχρική έλξη με ή συνοδό μεμβράνη και η οπή της ωχράς, οι οποίες εμφανίζονται με κοινά συμπτώματα με την ηλικιακή εκφύλιση.
Η αιτιολογία τους συχνά είναι άγνωστη, ειδικά σε έδαφος έλλειψης τραυμάτων του οφθαλμού ή φλεγμονωδών παθήσεων που συμβάλλουν στην εμφάνιση τους.
-Ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα δημιουργίας επιωχρικής μεμβράνης, όπως επίσης και,
-παλαιές ρωγμές του αμφιβληστροειδούς,
ωστόσο στο μεγαλύτερο ποσοστό οι παθήσεις αυτές χαρακτηρίζονται ως ιδιοπαθείς και τα αίτια τους ποικίλουν και ερευνώνται.
Η οπή της ωχράς συνήθως δημιουργείται ως παραπροϊόν μιας ανώμαλα ισχυρής επαφής του υαλώδους σώματος (ζελέ του ματιού) στον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα την εμφάνιση φυγόκεντρων δυνάμεων στην περιοχή της ωχράς και την διάσπασή της με την δημιουργία της οπής.
Η επιωχρική έλξη αποτελεί επίσης μια ανώμαλα ισχυρή σύνδεση του υαλώδους σώματος επί της ωχράς, ενώ,
– η επιωχρική μεμβράνη εμφανίζεται όταν κύτταρα από το απομακρυσμένο υαλώδες σώμα (ινοβλάστες) επικάθονται στον αμφιβληστροειδή, πολλαπλασιάζονται και σχηματίζουν μια μεμβράνη επί της ωχράς η οποία έχει ελαστικές δυνάμεις και τείνει να συρρικνώνει τον αμφιβληστροειδή.
Συμπτώματα
-Εμφανίζονται από μια ήπια αλλοίωση στην ποιότητα της όρασης έως και σημαντική παραμόρφωση των εικόνων, ή και,
–απώλεια κεντρικής οράσεως σε διάστημα εβδομάδων έως και μηνών.
“Μπορεί να είναι πολύ ήπια καθώς εμφανίζονται κατά κύριο λόγο σε έναν οφθαλμό, και συχνά δεν γίνονται αντιληπτά αν δεν καλυφθεί το φυσιολογικό μάτι ώστε να αποκλειστεί η αλληλοκάλυψη των εικόνων“, εξηγεί ο κ. Τριχώνας, προσθέτοντας:
“Δυστυχώς αυτή είναι και η κύρια αιτία καθυστερημένης αναζήτησης βοήθειας στις παραπάνω παθήσεις με αποτέλεσμα την δυσκολότερη θεραπεία και αποκατάσταση του επιπέδου της όρασης σε ικανοποιητικά επίπεδα”.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση είναι πολύ σημαντική για τις παραπάνω παθήσεις καθώς η έγκαιρη αντιμετώπιση τους θα φέρει και τα καλύτερα αποτελέσματα.
Η θεραπεία για την συμπωματική επιωχρική έλξη και μεμβράνη είναι χειρουργική.
“Διενεργείται με την επέμβαση της υαλοειδεκτομής, με χρήση ειδικών εργαλείων, με τοπική αναισθησία και διαρκεί συνήθως περί της μιας ώρας.
Η αποκατάσταση της όρασης ΔΕΝ είναι ταχεία, αλλά συνήθως διφασική, με τα πρώτα αρχικά αποτελέσματα στους 3 μήνες, ενώ η βελτίωση της όρασης μπορεί και συνεχίζεται μέχρι και ένα έτος μετά την επέμβαση!“, εξηγεί ο κ. Τριχώνας.
Στην περίπτωση της οπής της ωχράς η ίδια χειρουργική επέμβαση έχει ως στόχο την αποκατάσταση της, και απαιτεί συνεργασία του ασθενούς μετεγχειρητικά με τήρηση στάσης κεφαλής και σώματος για μερικές μέρες ( συνήθως 3 ημέρες) σύμφωνα με οδηγίες που σας δίνουμε, ώστε να υπάρξει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Και στις 2 παραπάνω παθήσεις επέρχεται ανατομική βελτίωση με ποσοστό επιτυχίας > 90%, καθώς επίσης η βελτίωση της όρασης επέρχεται σταδιακά και αυτό είναι στενά συνδεμένο με την έγκαιρη διάγνωση της πάθησης.
Μπορεί να μείνουν χωρίς θεραπεία οι παραπάνω παθήσεις;
Η επιωχρική έλξη συχνά είναι παρούσα με πολύ ήπια συμπτώματα και ελλείψει αυτών μπορεί με απλή παρακολούθηση να υπάρξει αυτόματη ίαση αυτής.
Στην οπή ωχράς, εφόσον είναι πολύ μικρή και μικρής διάρκειας, και πάλι έχει νόημα η παρακολούθηση καθώς σε ένα μικρό ποσοστό μπορεί να κλείσει αυτόματα επίσης.
Όταν οι παραπάνω όμως παθήσεις είναι συμπτωματικές, με διάρκεια άνω του μηνός και μεγάλου μεγέθους (στην περίπτωση της οπής) τότε οι πιθανότητες να βελτιωθούν αυτόματα είναι σχεδόν μηδαμινές.
Η μη χειρουργική τους αποκατάσταση ΔΕΝ θα επιφέρει την τύφλωση.
Ωστόσο, θα μειωθεί αισθητά και σημαντικά με την πάροδο του χρόνου η κεντρική σας όραση με αποτέλεσμα να καταστεί ο ασθενής λιγότερο λειτουργικός.
“Η δε καθυστέρηση της αποκατάστασης που επιφέρει μείωση της όρασης δυσκολεύει το μετεγχειρητικό καλό αποτέλεσμα λόγω ανατομικής βλάβης των κυττάρων της ωχράς κηλίδας.
Συνεπώς ναι μεν δεν είναι μια πάθηση που θέλει επείγουσα αντιμετώπιση, ωστόσο ο χρόνος σίγουρα λειτουργεί αρνητικά ως προς το αποτέλεσμα“, καταλήγει ο κ. Τριχώνας.