Σε ιατρικό συνέδριο στη Λειψία της Γερμανίας το 2007, τα μέλη της Thyroid Federation International αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια «Παγκόσμια Ημέρα του Θυρεοειδούς» (World Thyroid Day).
Η πρωτοβουλία αυτή υιοθετήθηκε από το σύνολο των διεθνών ιατρικών οργανισμών που ασχολούνται με τον θυρεοειδή.
Είναι μια μέρα αφιερωμένη στα εκατομμύρια των ασθενών με παθήσεις του θυρεοειδούς αδένα, που αποτελεί αφορμή να ενημερωθούμε τόσο για την αξία του αδένα, για την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού όσο και για το μεγάλο εύρος των παθήσεών του.
Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας;
Ο θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στην βάση του τραχήλου και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους ενδοκρινείς αδένες του οργανισμού μας.
Το όνομά του οφείλεται στο σχήμα του που μοιάζει με ασπίδα και προέρχεται από την ελληνική λέξη «θυρεός».
Παράγει τις ορμόνες:
-θυροξίνη (Τ4), τριιωδοθυρονίνη (Τ3), και,
-καλσιτονίνη (CT)
που επηρεάζουν κάθε κύτταρο, ιστό και όργανο του σώματος, ρυθμίζοντας τόσο το μεταβολισμό του σώματος – δηλαδή το ρυθμό που το σώμα παράγει ενέργεια από τα θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο- όσο και τις σωματικές λειτουργίες, όπως τον καρδιακό ρυθμό, τη θερμοκρασία του σώματος και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας.
“Επιπλέον, στην βρεφική και παιδική ηλικία η έκκριση των θυρεοειδικών ορμονών είναι απαραίτητη, για την ομαλή σωματική και πνευματική ωρίμανση του παιδιού”, τονίζει ο κ. Εμμανουήλ Σουβατζόγλου, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών.
Ποσό συχνές είναι οι παθήσεις του θυρεοειδή αδένα;
Σχεδόν όλοι μας γνωρίζουμε κάποιον που έχει νόσο του θυρεοειδούς.
Σύμφωνα με έρευνες των τελευταίων ετών στην Ελλάδα, υπάρχει έξαρση στις ασθένειες του θυρεοειδούς αδένα.
Μάλιστα τα τελευταία 40 χρόνια, έχει διαπιστωθεί ο τριπλασιασμός της ετήσιας επίπτωσης των καρκίνων του θυρεοειδούς, με σημαντική την αύξηση της διάγνωσης των μικροκαρκινωμάτων.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρία Θυρεοειδούς, 20 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν κάποια μορφή νόσου θυρεοειδούς αδένα και πάνω από 12% του πληθυσμού των ΗΠΑ θα αναπτύξουν κάποια μορφή νόσου του θυρεοειδούς αδένα κατά την διάρκεια της ζωής τους.
Παραδόξως,
-έως και 60% αυτών των ασθενών δε θα μάθουν για την νόσο τους, ενώ,
–οι γυναίκες έχουν 5-8 φορές υψηλότερη πιθανότητα να αναπτύξουν παθολογία του θυρεοειδή αδένα σε σύγκριση με τους άντρες.
Ποιες είναι οι παθήσεις του θυρεοειδή αδένα;
“Χωρίζονται σε λειτουργικές και μορφολογικές, ανάλογα με το αν το πρόβλημα εντοπίζεται στη λειτουργία του αδένα ή στην δομή του“, αναφέρει ο κ. Σουβατζόγλου και στην συνέχεια αναφέρεται στις παθήσεις του θυροειδούς αδένα.
Οι συχνότερες παθήσεις του αδένα είναι:
Ο υποθυρεοειδισμός, δηλαδή η ανεπαρκής παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών από τον αδένα με αποτέλεσμα:
-αύξηση του σωματικού βάρους,
-νωθρότητα,
-δυσκοιλιότητα,
-αίσθημα κόπωσης,
-δυσανεξία στο κρύο,
-κατάθλιψη,
-διαταραχή μνήμης,
-διαταραχές κύκλου εμμήνου ρύσεως,
-ξηροδερμία,
-τριχόπτωση.
Θεραπεία αποτελεί η χορήγηση συνθετικής μορφής θυρεοειδής ορμόνης (levothyroxine).
“Η πιο συχνή αιτία του υποθυρεοειδισμού είναι η αυτόνομή θυρεοειδίτιδα Hashimoto, που εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες.
Η διάγνωση γίνεται με παρουσία θετικών αυτοαντισωματων (antiTg, antiTPO), απεικονιστικά ευρήματα βρογχοκήλης και χαμηλά επίπεδα θυρεοειδών ορμονών“, αναφέρει ο κ. Σουβατζόγλου.
Ο υπερθυρεοειδισμός, δηλαδή η υπερλειτουργία του αδένα με αποτέλεσμα την υπερβολική παραγωγή θυρεοειδών ορμονών και την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως:
-νευρικότητα,
-απώλεια σωματικού βάρους,
-αϋπνία,
-ταχυκαρδία,
-διαρροϊκό σύνδρομο,
-τρόμο άκρων,
-δυσανεξία στη ζέστη,
-διαταραχές οράσεως.
“Μπορεί να οφείλεται σε μονήρη όζο που υπερλειτουργεί (τοξικο αδένωμα) ή παρουσία αυτοαντισωμάτων (Νοσος Graves).
Η θεραπεία μπορεί να είναι φαρμακευτική, χειρουργική ή χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου“, εξηγεί ο κ. Σουβατζόγλου.
Η οζώδης βρογχοκήλη, δηλαδή το αυξημένο μέγεθος του αδένα και η παρουσία οζώδων σχηματισμών, που μπορεί να αντιμετωπιστούν συντηρητικά με απλή παρακολούθηση ή χειρουργικά εφόσον ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα όπως:
-σημειολογία απόφραξης (δυσχέρεια στην κατάποση ή την αναπνοή),
-αλλοίωση φωνής,
-άλγος κατά την κατάποση.
Ο καρκίνος του θυρεοειδούς αδένα αποτελεί ένα μικρό ποσοστό (~ 1%) όλων των καρκίνων του ανθρώπου.
“Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, οι περισσότερες περιπτώσεις της νόσου όμως, εκδηλώνονται σε ανθρώπους μεγαλύτερους των 40 ετών με τις γυναίκες να προσβάλλονται 2 – 3 φορές συχνότερα από τους άνδρες”, αναφέρει ο κ. Σουβατζόγλου, ενώ προσθέτει:
“Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ιάσιμος καθώς η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση, η σωστή θεραπεία (με ολική θυροειδεκτομή και ενδεχόμενη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου) και η τακτική παρακολούθηση μπορούν στις περισσότερες περιπτώσεις να εξασφαλίσουν ένα υγιές μέλλον στους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς“.
Οι κυριότερες εξετάσεις για το Θυρεοειδή:
- Θυρεοειδικές ορμόνες (FT4, T3, CT) μαζί με την θυρεοειδοτρόπο ορμόνη (TSH) που εκκρίνεται από την υπόφυση και ελέγχει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
- Αντισώματα (antiTg, antiTPO, TSI).
- Υπερηχογράφημα για έλεγχο της ανατομίας του θυρεοειδή αδένα (μέγεθος, θέση, παρουσία όζων, ύπαρξη τυχόν υπόπτων λεμφαδένων).
- Σπινθηρογράφημα.
- Κυτταρολογική εξέταση μέσω παρακέντησης όζου.
- Αξονική (CT) ή η Μαγνητική (MRI) τομογραφία σε περιπτώσεις ευμεγέθους καταδυόμενης οζώδους βρογχοκήλης, υποψία μυελοειδούς καρκίνου θυρεοειδούς αδένα.
Πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων θυροειδούς στην εγκυμοσύνη
Η πιθανότητα εμφάνισης προβλημάτων της λειτουργίας του θυρεοειδούς κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει, επειδή ο θυρεοειδής αδένας παράγει στην κύηση έως και 50 τοις εκατό περισσότερη ορμόνη.
Αυτό αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης υποθυρεοειδισμού κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης .
“Υπογραμμίζεται ιδιαίτερα στην φετινή παγκόσμια ημέρα θυρεοειδούς η ανάγκη για επαρκή πρόσληψη ιωδίου κατά την κύηση – ενδεχομένως και με συμπληρώματα όπου αυτό είναι απαραίτητο”, τονίζει ο κ. Σουβατζόγλου.
Συνιστάται στις γυναίκες υψηλού κινδύνου για τη νόσο του θυρεοειδούς να ελέγχονται νωρίς στην εγκυμοσύνη τους.
Τα εργαλεία της Ιατρικής για τις παθήσεις του θυροειδούς
Σήμερα η ιατρική διαθέτει περισσότερα εργαλεία από ποτέ προσφέροντας στοχευμένες ιατρικές παρεμβάσεις στους ασθενείς με νόσους του θυρεοειδούς αδένα .
“Στο δυναμικό του Ιατρικού Κέντρου συνεργάζονται έμπειροι Ενδοκρινολόγοι που με την συμπαράσταση των υπολοίπων ειδικοτήτων που εμπλέκονται (εργαστήρια, διαγνωστικοί υπέρηχοι κυτταρολόγοι, χειρουργοί) παρέχουν την φροντίδα που απαιτείται για την έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση νοσημάτων του θυρεοειδούς“, καταλήγει ο κ. Σουβατζόγλου.