Χρόνιος πόνος είναι ο πόνος που επιμένει πέραν του συνήθους χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την αποδρομή μίας οξείας ασθένειας, ή για την ολοκλήρωση της επούλωσης ενός τραύματος.
Το χρονικό αυτό διάστημα ορίζεται μεγαλύτερο των τριών ή των έξι μηνών από την έναρξη της νόσου.
Υπάρχουν διάφορες κατηγοριοποιήσεις του χρόνιου πόνου.
Έτσι, ο χρόνιος πόνος διακρίνεται σε:
-αλγαισθητικό πόνο (πόνος που οφείλεται σε νευρική απάντηση μόνο σε επώδυνα ή τραυματικά ερεθίσματα),
-σε νευροπαθητικό πόνο (πόνος που οφείλεται σε βλάβη ή νόσο του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος), ή,
-σε μεικτό πόνο (συνδυασμός και των δύο).
Ένας άλλος διαχωρισμός του χρόνιου πόνου είναι σε επιπολής (προσβολή δέρματος ή επιφανειακών ιστών) ή εν τω βάθει.
Ο εν τω βάθει, ο χρόνιος πόνος διακρίνεται σε σωματικό πόνο (αφορά μύες, τένοντες, συνδέσμους , αγγεία, αρθρώσεις) και σε σπλαχνικό (αφορά όργανα).
Δύσκολος ο εντοπισμός
Ο σωματικός πόνος είναι βύθιος και δύσκολα εντοπιζόμενος, ενώ ο σπλαχνικός μπορεί να είναι εύκολα ή δύσκολα εντοπιζόμενος, ανάλογα με το αν προβάλλεται σε απομακρυσμένες περιοχές από τη σπλαχνική περιοχή που πάσχει (αναφερόμενος πόνος).
Ο χρόνιος πόνος διακρίνεται επίσης σε:
-περιφερικό χρόνιο πόνο (προκύπτει από βλάβη ή δυσλειτουργία του περιφερικού νευρικού συστήματος) ή,
-κεντρικό χρόνιο πόνο (προκύπτει από βλάβη ή δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος, δηλαδή εγκεφάλου ή νωτιαίου μυελού).
Συμπτώματα
Ο χρόνιος πόνος συχνά συνοδεύεται από αδυναμία, κόπωση, άγχος, διέγερση, κατάθλιψη, απόσυρση από τις καθημερινές δραστηριότητες, αϋπνία.
Αίτια
Οι περισσότερες παθήσεις που προκαλούν χρόνιο πόνο, είναι:
-μυοσκελετικές (ρευματοειδής αρθρίτιδα, ινομυαλγία, οστεοαρθρίτιδα),
-νευρολογικές (πολυνευροπάθεια, νευραλγίες, κεφαλαλγίες),
-παθήσεις του γαστρεντερικού, και,
-του ουρεογεννητικού συστήματος,
δύνανται να μεταπέσουν σε χρόνιο πόνο.
Ψυχιατρικές διαταραχές και χρόνιος πόνος
Οι ψυχιατρικές διαταραχές (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή) συνδέονται με σύνδρομα χρόνιου πόνου και οδηγούν σε μεγέθυνση ενός αλγεινού ερεθίσματος.
Καθώς ο χρόνιος πόνος είναι εξατομικευμένος και δεν υπάρχει κάποια ειδική δοκιμασία εντόπισης του πόνου η διάγνωση καθίσταται δύσκολη.
Συνήθως, απαιτείται η συνεργασία ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων και ποικίλες εξετάσεις έτσι ώστε να προσδιοριστεί η τοπογραφική θέση του πόνου στον οργανισμό και η πάθηση που τον προκαλεί.
Η αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου είναι αιτιολογική, ανάλογα με τη νόσο που προκάλεσε τον πόνο.
Στόχος της θεραπευτικής ομάδας που αντιμετωπίζει τον χρόνιο πόνο είναι να αντιμετωπίσει τον οξύ πόνο, ώστε αφενός να μην μεταπέσει σε χρόνιο και αφετέρου τον χρόνιο να τον αντιμετωπίσει άμεσα, ώστε να μην οδηγήσει τον ασθενή σε κατάθλιψη, κοινωνική απόσυρση ή υποβάθμιση της ποιότητας ζωής του.
Η θεραπευτική προσέγγιση πρέπει να είναι πολυπαραγοντική και να περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, παρεμβατικές τεχνικές, ψυχολογική υποστήριξη, φυσιοθεραπεία και εναλλακτικές θεραπείες.