Η αρτηριακή υπέρταση είναι μία χρόνια πάθηση κατά την οποία σημειώνεται συστηματική αύξηση συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεση.
Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για μελλοντικά θανατηφόρα και μη καρδιαγγειακά επεισόδια (αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα μυοκαρδίου, αιφνίδιο θάνατο, καρδιακή ανεπάρκεια, περιφερική αρτηριοπάθεια), όπως και νεφρική ανεπάρκεια.
Μέχρι την ηλικία των 50 ετών, η διαστολική (η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά χαλαρώνει μετά τη συστολή) αρτηριακή πίεση είναι αυτή που συμβάλλει περισσότερο στον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Μετά την ηλικία των 50 ετών, η συστολική αρτηριακή πίεση (η πίεση που ασκείται στις αρτηρίες όταν η καρδιά συστέλλεται και τις τροφοδοτεί με αίμα) είναι αυτή που προβλέπει καλύτερα το μελλοντικό καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Σε άτομα άνω των 65 ετών, η πίεση παλμού (δηλ. η διαφορά «συστολικής – διαστολικής» αρτηριακής πίεσης) έχει πρόσθετη προγνωστική αξία.
Σύμφωνα με μελέτες, τα ηλικιωμένα άτομα που έχουν υψηλή συστολική, αλλά φυσιολογική ή χαμηλή διαστολική αρτηριακή πίεση (και άρα υψηλή πίεση παλμού), έχουν ιδιαίτερα αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Γραμμική η σχέση αρτηριακής πίεσης με καρδιαγγειακό κίνδυνο
Η σχέση της αρτηριακής πίεσης με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι γραμμική, δηλαδή όσο μεγαλύτερη η αρτηριακή πίεση τόσο μεγαλύτερος ο καρδιαγγειακός κίνδυνος, σχέση που ισχύει τόσο για την πίεση που μετράται στο ιατρείο, όσο και την πίεση που λαμβάνεται με μετρήσεις στο σπίτι, καθώς και μετά από 24ωρη καταγραφή (Holter πιέσεως).
Θα πρέπει επίσης να τονιστεί ότι ο καρδιαγγειακός κίνδυνος που διατρέχει ο υπερτασικός ασθενής διαφοροποιείται ανάλογα με την παρουσία ταυτόχρονα και άλλων παραγόντων κινδύνου (όπως το κάπνισμα, η υπερλιπιδαιμία, το κληρονομικό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, οι διαταραχές μεταβολισμού του σακχάρου, η παχυσαρκία).
Έτσι, όσο περισσότεροι παράγοντες κινδύνου συγκεντρώνονται σε έναν ασθενή τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος που διατρέχει για μελλοντικά καρδιαγγειακά επεισόδια.
Σύμφωνα με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Υπέρτασης, σε όλους τους υπερτασικούς ασθενείς θα πρέπει να εκτιμάται ο μελλοντικός κίνδυνος για καρδιαγγειακά επεισόδια χρησιμοποιώντας μοντέλα καρδιαγγειακού κινδύνου όπως είναι το μοντέλο SCORE.
Με το μοντέλο SCORE, ανάλογα με την ηλικία, τις τιμές της αρτηριακής πίεσης, τις τιμές της ολικής χοληστερόλης και το κάπνισμα, υπολογίζεται ο κίνδυνος ενός ατόμου για θανατηφόρο καρδιαγγειακό επεισόδιο στα επόμενα 10 χρόνια.