Το International Classification of Headache Disorder (ICHD-3) ορίζει ως χρόνια ημικρανία την κεφαλαλγία που εμφανίζεται για περισσότερο από 15 ημέρες κάθε μήνα τους τελευταίους 3 μήνες και συνδέεται με συμπτώματα ημικρανίας.
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που έχουν συνδεθεί με τη χρονιότητα της ημικρανίας, μεταξύ των οποίων η κατάθλιψη, το άγχος, οι διαταραχές του ύπνου, η παχυσαρκία, η παρουσία άλλων παθήσεων που σχετίζονται με άλγος, η αλλωδυνία, το γυναικείο φύλο, η υπερβολική κατανάλωση φαρμάκων, ο καφές και το εισόδημα.
Ωστόσο, οι έρευνες που έχουν αναδείξει τους παραπάνω παράγοντες συχνά έχουν περιορισμούς οι οποίοι μπορεί να επηρεάσουν τη βαρύτητα του κάθε παράγοντα.
Μία νέα μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο Cephalalgia, το επίσημο περιοδικό του International Headache Society, εξέτασε τους προγνωστικούς παράγοντες για τη χρόνια ημικρανία.
Η έρευνα είχε τίτλο «Predictors of episodic migraine transformation to chronic migraine: A systematic review and meta-analysis of observational cohort studies» και συντονιστής ήταν η Dr Dawn Buse, από το Τμήμα Νευρολογίας του Albert Einstein College of Medicine στη Νέα Υόρκη.
Στη μετα-ανάλυσή τους, η Dr Buse και οι συνεργάτες της ξεχώρισαν τους κύριους παράγοντες που συμβάλλουν στην εξέλιξη της επεισοδιακής ημικρανίας σε χρόνια.
Εξαιρώντας τις έρευνες με αρκετούς περιορισμούς, καθώς και τις έρευνες χαμηλής ποιότητας, οι επιστήμονες έδειξαν ότι μόνο οι παρακάτω παράγοντες συνδέονται ισχυρά με τη χρόνια ημικρανία:
-Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη αυξάνει τον κίνδυνο μετάβασης της επεισοδιακής σε χρόνια ημικρανία κατά 58%.
Η παραπάνω ψυχιατρική συνοσηρότητα έχει παρατηρηθεί σε αρκετές άλλες έρευνες για την ημικρανία.
-Υψηλή συχνότητα των επεισοδίων
-Τα 5 ή περισσότερα επεισόδια ημικρανίας το μήνα αυξάνουν 3.1 φορές τον κίνδυνο χρόνιας ημικρανίας, ενώ,
–τα 10 ή περισσότερα αυξάνουν 5.9 φορές τον αντίστοιχο κίνδυνο.
Τα παραπάνω ευρήματα δημιουργούν αρκετά ερωτήματα σχετικά με τα διαγνωστικά κριτήρια της χρόνιας ημικρανίας που χρησιμοποιούνται σήμερα.
Σε ένα σχόλιο που δημοσιεύτηκε επίσης στο επιστημονικό περιοδικό Cephalalgia, η Dr Patricia Pozo-Rosich, από το Vall d’Hebron University Hospital στη Βαρκελώνη, υποστήριξε ότι οι ασθενείς με 10 ή περισσότερα επεισόδια ημικρανίας το μήνα έχουν παρόμοια λειτουργική και συναισθηματική επιβάρυνση με τους ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με χρόνια ημικρανία.
Όπως τόνισε η Dr Buse, «Η συχνότητα 10 ή περισσοτέρων επεισοδίων ημικρανίας το μήνα θεωρείται υψηλής συχνότητας επεισοδιακή ημικρανία και αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως η χρόνια ημικρανία.
Δηλαδή, χορηγείται προληπτική αγωγή και συμπεριφορετικές θεραπείες με σκοπό την αντιμετώπιση ή πρόληψη της λειτουργικής και συναισθηματικής αναπηρίας».
-Υπερβολική χρήση φαρμάκων
Η υπερβολική χρήση συγκεκριμένων φαρμάκων αυξάνει 8.8 φορές τον κίνδυνο χρόνιας ημικρανίας.
Όπως τόνισαν οι επιστήμονες, είναι σημαντικό ο γιατρός να ελέγχει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χορηγεί και να κάνει τις κατάλληλες προσαρμογές.
-Αλλωδυνία
Η αλλωδυνία είναι μία αισθητική διαταραχή κατά την οποία αβλαβή ερεθίσματα γίνονται αντιληπτά ως επώδυνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δερματική αλλωδυνία στην κεφαλή η οποία προκαλεί άλγος ακόμα και στο χτένισμα.
Στην ανάλυση της Dr Buse, η παρουσία αλλωδυνίας συνδέθηκε με 40% αυξημένο κίνδυνο μετάβασης της επεισοδιακής ημικρανίας σε χρόνια.
Η αλλωδυνία είναι το αποτέλεσμα μίας νευροψυχολογικής διαταραχής που λέγεται κεντρική ευαισθητοποίηση, κατά την οποία ο 2ος και ο 3ος νευρώνας στο κεντρικό νευρικό σύστημα ενεργοποιούνται με αποτέλεσμα να παράγονται επώδυνα ερεθίσματα, τα οποία μετατρέπουν τα φυσιολογικά ερεθίσματα όπως το άγγιγμα, σε επώδυνα.
Αν και ο αυξημένος κίνδυνος από την αλλωδυνία ήταν σχετικά μικρός στην παρούσα μετα-ανάλυση, η σύνδεση αυτή ήταν αναμενόμενη.
-Εισόδημα
Το ετήσιο εισόδημα πάνω από 50.000$ συνδέθηκε με 35% μειωμένο κίνδυνο μετάβασης σε χρόνια ημικρανία.
Μία πιθανή εξήγηση του παραπάνω φαινομένου είναι το γεγονός ότι η πρόσβαση σε πληροφορίες και θεραπείες μπορεί να περιορίσει σημαντικά την πιθανότητα να εξελιχθεί η ημικρανία σε χρόνια.
Μία τελευταία παρατήρηση των επιστημόνων αφορά τις κλινικές εφαρμογές των παρατηρήσεών τους: «Οι επαγγελματίες υγείας πρέπει να εξετάζουν την παρουσία παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο μετάβασης σε χρόνια ημικρανία στους ασθενείς τους και να τους αντιμετωπίζουν κατάλληλα».