Η άνοια είναι μία κατάσταση που συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την ηλικία.
Κατά συνέπεια, καθώς η μέση ηλικία αυξάνεται παγκοσμίως, το ίδιο ισχύει και με τα ποσοστά της άνοιας.
Σήμερα, δεν υπάρχει θεραπεία για την άνοια, ωστόσο η έγκαιρη έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής οδηγεί συνήθως σε περιορισμό της πορείας της νόσου.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι περισσότεροι ερευνητές αναζητούν νέες προγνωστικές μεθόδους για να ταυτοποιήσουν τους ασθενείς που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Υπάρχουν επίσης διάφοροι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, όπως η υπέρταση και η καθιστική ζωή.
Αν καταφέρουμε να διαπιστώσουμε ποιες ομάδες ασθενών κινδυνεύουν περισσότερο από την άνοια, θα είναι ευκολότερο να εφαρμόσουμε εγκαίρως τις κατάλληλες παρεμβάσεις.
Δύο Προγνωστικοί Παράγοντες
Ένα από τα πρώιμα συμπτώματα της άνοιας είναι η έκπτωση της μνήμης.
Ωστόσο, αρκετοί ασθενείς παρουσιάζουν έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών με την ηλικία, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα παρουσιάσουν και άνοια.
Ως αποτέλεσμα, η έκπτωση της μνήμης από μόνη της δεν αποτελεί καλό προγνωστικό παράγοντα για τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η επιβράδυνση του περπατήματος αποτελεί επίσης προγνωστικό παράγοντα για την εμφάνιση άνοιας.
Ωστόσο, συνολικά, το δείγμα των εθελοντών στις παραπάνω έρευνες ήταν σχετικά μικρό με αποτέλεσμα η ταχύτητα του περπατήματος να μην μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικό μέτρο.
Μία άλλη έρευνα διαπίστωσε ότι τα άτομα που παρουσιάζουν ταυτόχρονα έκπτωση της μνήμης και επιβράδυνση της ταχύτητας του περπατήματος είναι αυτά που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν άνοια.
Ωστόσο, καθώς η έρευνα αυτή είχε εξετάσει ένα μικρό μόνο αριθμό ασθενών οι οποίοι ζούσαν στο σύνολό τους σε γηριατρικές κλινικές, δεν είναι σαφές αν τα αποτελέσματα της έρευνας αφορούν το γενικό πληθυσμό.
Με βάση τις παραπάνω έρευνες, μία ομάδα επιστημόνων θέλησε να εξετάσει αν η έκπτωση της μνήμης και η επιβράδυνση του περπατήματος, συνδυαστικά, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας.
Οι παρατηρήσεις τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Geriatrics.
Μία Νέα Ανάλυση
Για τη ανάλυσή τους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από 6 μεγάλης κλίμακας μελέτες, μεταξύ των οποίων η Mayo Clinic Study of Aging, το Swedish National Study on Aging και το Care in Kungsholmen Population Study.
Οι εθελοντές ήταν ηλικίας άνω των 60 ετών και εξετάστηκε τόσο η μνήμη τους, όσο και η ταχύτητα περπατήματος.
Στην αρχή της έρευνας, εξαιρέθηκαν όλοι οι εθελοντές που είχαν προϋπάρχουσα έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών ή άνοια.
Εξαιρέθηκαν επίσης όσοι είχαν υπερβολικά αργή ταχύτητα περπατήματος, δηλαδή κάτω από 0.6 μέτρα ανά δευτερόλεπτο.
Μετά τις παραπάνω εξαιρέσεις, οι επιστήμονες εξέτασαν συνολικά 8.699 εθελοντές.
Οι επιστήμονες συνέκριναν τους εθελοντές που παρουσίασαν έκπτωση τόσο της μνήμης όσο και της ταχύτητας του βαδίσματος με αυτούς που διατήρησαν τις παραπάνω ικανότητες.
Οι τελευταίοι θεωρήθηκε από τους ερευνητές ότι έχουν «φυσιολογική γήρανση».
Στις 6 έρευνες, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι εθελοντές που παρουσίασαν έκπτωση της μνήμης είχαν 2.2-4.6 φορές αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν άνοια σε σχέση με αυτούς που δεν παρουσίασαν το παραπάνω σύμπτωμα.
Αντίστοιχα, οι εθελοντές που είχαν μειωμένη ταχύτητα βάδισης είχαν 2.1-3.6 φορές αυξημένο κίνδυνο και η επίδραση αυτή ήταν στατιστικώς σημαντική μόνο στις 3 από τις 6 έρευνες.
Όταν οι επιστήμονες εξέτασαν τους εθελοντές που είχαν τόσο μειωμένη ταχύτητα βαδίσματος όσο και έκπτωση της μνήμης, τα αποτελέσματα ήταν πιο σαφή.
Όπως έγραψαν, «οι εθελοντές της ομάδας αυτής είχαν 5.2-11.7 φορές αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν άνοια σε σχέση με την ομάδα ελέγχου».
Η παραπάνω παρατήρηση παρέμεινε στατιστικώς σημαντική ακόμα και μετά την προσαρμογή για μία σειρά παράγοντες, μεταξύ των οποίων οι προϋπάρχουσες παθήσεις, η ταχύτητα βάδισης και η κατάσταση της μνήμης στην αρχή της έρευνας.
Οι Επόμενες Έρευνες
Καθώς η έγκαιρη χορήγηση θεραπείας βελτιώνει σημαντικά την πορεία της άνοιας, οι παραπάνω παρατηρήσεις έχουν μεγάλη σημασία.
Τόσο η ταχύτητα του βαδίσματος όσο και η έκπτωση της μνήμης είναι παράγοντες που μπορούν να εξεταστούν εύκολα, έχουν χαμηλό κόστος και δεν χρειάζονται μηχανήματα.
Αν οι μελλοντικές έρευνες επιβεβαιώσουν τις παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης, η εισαγωγή των παραπάνω στην τυπική εκτίμηση των ασθενών θα είναι ιδιαίτερα απλή.
Όπως έγραψαν οι επιστήμονες, «οι γιατροί θα μπορούν να εξετάζουν την ταχύτητα του βαδίσματος και την έκπτωση της μνήμης στο τυπικό τσεκ-απ, γεγονός που θα διευκολύνει την έγκαιρη διάγνωση της άνοιας».
Οι μελλοντικές μελέτες θα πρέπει επίσης να εξετάσουν ποιοι είναι οι μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν τη σύνδεση που παρατηρήθηκε.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι αν κατανοήσουμε πως συνδέονται τα παραπάνω δύο συμπτώματα θα είναι ευκολότερο να αναπτύξουμε μεθόδους πρόληψης για την άνοια.
Ελπίζουν επίσης ότι οι μελλοντικές έρευνες θα εξετάσουν «συγκεκριμένα μεταβολικά, αγγειακά και νευροαπεικονιστικά χαρακτηριστικά που είναι ειδικά σε αυτή την ομάδα ασθενών».
Συμπερασματικά, οι επιστήμονες κατέληξαν ότι «οι ηλικιωμένοι που έχουν τόσο έκπτωση της μνήμης όσο και της ταχύτητας του βαδίσματος, πρέπει να εξετάζονται περισσότερο έτσι ώστε να διαπιστωθεί αν έχουν και άλλους παράγοντες (καρδιαγγειακούς ή μεταβολικούς) που αυξάνουν τον κίνδυνο άνοιας».