Μία νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Science αποκαλύπτει γιατί δεν έχουμε αναμνήσεις από τη βρεφική ηλικία.
Η μελέτη εξέτασε 26 βρέφη ηλικίας από 4,2 έως 24,9 μηνών, χωρισμένα σε δύο ηλικιακές ομάδες: κάτω των 12 μηνών και από 12 έως 24 μηνών
Κατά τη διάρκεια του πειράματος, ερευνητές τοποθέτησαν βρέφη σε μηχάνημα λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) και τους παρουσίασαν μια σειρά μοναδικών εικόνων, για δύο δευτερολέπτα την καθεμία. Οι ερευνητές στόχευαν στην καταγραφή της δραστηριότητας στον ιππόκαμπο — το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τα συναισθήματα, τη μνήμη και το αυτόνομο νευρικό σύστημα.
Μετά από λίγο, έδειξαν στα μωρά δύο εικόνες δίπλα-δίπλα: μία από γνώριμες εικόνες που είχαν δει νωρίτερα και μία που ήταν καινούργια. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις κινήσεις των ματιών των μωρών, σημειώνοντας σε ποια εικόνα εστίασαν περισσότερο. Αν ένα βρέφος περνούσε περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας τη γνώριμη εικόνα, αυτό υποδήλωνε ότι την αναγνώριζε, κάτι που αποτελεί ένδειξη ανάκλησης μνήμης. Εάν δεν έδειχναν καμία προτίμηση, πιθανότατα σήμαινε ότι η μνήμη τους ήταν λιγότερο ανεπτυγμένη, σύμφωνα με τη μελέτη.
Μόλις συνέλεξε τα αρχικά δεδομένα, η ομάδα ανέλυσε σαρώσεις fMRI μωρών που κοιτούσαν τη γνώριμη εικόνα περισσότερο, συγκρίνοντάς τες με εκείνα που δεν είχαν καμία προτίμηση.
Τι διαπίστωσαν οι ερευνητές
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο μεγαλύτερη ήταν η δραστηριότητα στον ιππόκαμπο όταν ένα βρέφος κοιτούσε μια νέα εικόνα, τόσο περισσότερο το βρέφος την κοιτούσε όταν εμφανίστηκε ξανά μπροστά του αργότερα. Επειδή τα μωρά τείνουν να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο κοιτάζοντας γνωστά πράγματα, αυτό το αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι θυμούνται αυτό που είχαν δει.
Οι ερευνητές παρατήρησαν τη μεγαλύτερη δραστηριότητα κωδικοποίησης στο οπίσθιο τμήμα του ιππόκαμπου — την περιοχή που σχετίζεται περισσότερο με την ανάκληση μνήμης στους ενήλικες. Επιπλέον, μόνο τα μεγαλύτερα βρέφη εμφάνισαν δραστηριότητα στον κόγχιο μετωπιαίο φλοιό, ο οποίος παίζει βασικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων και την αναγνώριση που σχετίζεται με τη μνήμη.
Τι σημαίνουν τα ευρήματα
Αυτά τα ευρήματα ίσχυαν σε ολόκληρο το δείγμα των 26 βρεφών, αλλά ήταν ισχυρότερα μεταξύ εκείνων άνω των 12 μηνών (το ήμισυ της ομάδας δείγματος).
Αυτή η επίδραση της ηλικίας οδηγεί σε μια πιο ολοκληρωμένη θεωρία για το πώς ο ιππόκαμπος αναπτύσσεται για να υποστηρίξει τη μάθηση και τη μνήμη, είπε ο Δρ. Nick Turk-Browne, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής στο τμήμα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Yale.
«Ο ιππόκαμπος είναι μια βαθιά δομή του εγκεφάλου που δεν είναι ορατή με τις τυπικές μεθόδους, επομένως έπρεπε να αναπτύξουμε μια νέα προσέγγιση για τη διεξαγωγή πειραμάτων μνήμης με μωρά μέσα σε έναν μαγνητικό τομογράφο», δήλωσε στο CNN ο Turk-Browne. «Αυτό το είδος έρευνας είχε γίνει στο παρελθόν κυρίως όταν τα βρέφη κοιμούνται, επειδή κουνιούνται πολύ, δεν μπορούν να ακολουθήσουν οδηγίες και έχουν μικρή διάρκεια προσοχής».
Η Δρ Simona Ghetti, καθηγήτρια στο τμήμα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis, της οποίας η έρευνα επικεντρώνεται στην ανάπτυξη της μνήμης στην παιδική ηλικία, αναγνώρισε σε δηλώσεις της στο CNN ότι ενώ πολλές μελέτες έχουν ήδη αποδείξει την ικανότητα των βρεφών να κωδικοποιούν τις αναμνήσεις, αυτή η τελευταία έρευνα είναι μοναδική στο ότι συνδέει την κωδικοποίηση μνήμης με την ενεργοποίηση του ιππόκαμπου. Σημειώνεται ότι η Ghetti δεν συμμετείχε στη μελέτη.
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές γιατί η κωδικοποίηση μνήμης φαίνεται να είναι ισχυρότερη σε μωρά άνω των 12 μηνών, είναι πιθανόν να είναι αποτέλεσμα σημαντικών αλλαγών που λαμβάνουν χώρα στο σώμα.
«Ο εγκέφαλος του βρέφους υφίσταται πολλές αντιληπτικές, γλωσσικές, κινητικές, βιολογικές και άλλες αλλαγές σε αυτό το διάστημα, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας ανατομικής ανάπτυξης του ιππόκαμπου», είπε ο Turk-Browne.
Ο Turk-Browne και η ομάδα του εργάζονται ενεργά για να ελέγξουν γιατί ο εγκέφαλος αδυνατεί να ανακτήσει αυτές τις πρώιμες αναμνήσεις στη ζωή, αλλά εικάζει ότι η επεξεργασία του εγκεφάλου στα βρέφη μπορεί να υποδηλώνει ότι ο ιππόκαμπος δεν λαμβάνει τους ακριβείς «όρους αναζήτησης» για να βρει τη μνήμη όπως ήταν αποθηκευμένη με βάση τις εμπειρίες που είχε το μωρό εκείνη τη στιγμή.