Το 15-20% των ατόμων άνω των 65 ετών αντιμετωπίζουν ήπια γνωστική εξασθένηση (ΗΓΕ), η οποία συνεπάγεται μείωση της μνήμης και της ικανότητας σκέψης σύμφωνα με τους ειδικούς.
Οι γιατροί δεν θεωρούν ότι η ΗΓΕ είναι μια μορφή άνοιας, επειδή τα άτομα που την έχουν είναι σε θέση να λειτουργούν σχετικά καλά και να ζουν ανεξάρτητα.
Ωστόσο, η ΗΓΕ σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο νόσου του Αλτσχάιμερ, ή με άλλη μορφή άνοιας αργότερα στη ζωή. Η ανάπτυξη προληπτικών στρατηγικών που μπορούν να ξεκινήσουν νωρίς είναι επομένως προτεραιότητα. Ωστόσο, παρά τις δεκαετίες έρευνας, καμία θεραπεία δεν έχει αποδειχθεί ότι αναστρέφει ή αποτρέπει τις αλλαγές του εγκεφάλου που παρατηρούνται στο Αλτσχάιμερ.
Αλτσχάιμερ: Η διατροφή ως μέτρο πρόληψης
Μια πιθανή στρατηγική που οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να διερευνούν περιλαμβάνει την τροποποίηση της διατροφής για να επηρεάσουν το μικροβίωμα του εντέρου.
Υπάρχει μια στενή σχέση μεταξύ του μικροβιώματος του εντέρου και του κεντρικού νευρικού συστήματος, με μια πρόσφατη έρευνα να βρίσκει συσχετίσεις μεταξύ συγκεκριμένων βακτηριακών ομάδων και νευρολογικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένων της ΗΓΕ, της άνοιας και της νόσου Alzheimer.
Σε μια πρόσφατη μελέτη, επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής Wake Forest, στο Winston-Salem των ΗΠΑ, βρήκαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στο μικροβίωμα ατόμων με ΗΓΕ.
Ανακάλυψαν επίσης ότι μια διατροφή που ονομάζεται τροποποιημένη κετογονική διατροφή μεσογειακού τύπου, άλλαξε τις βακτηριακές κοινότητες στα έντερα των συμμετεχόντων στην έρευνα και μείωσε τους βιοδείκτες της νόσου Αλτσχάιμερ στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό όσων είχαν ΗΓΕ.
Αυτή η διατροφή περιέχει περιορισμένο αριθμό υδατανθράκων και αυξημένες ποσότητες λιπών. Αυτά είναι κυρίως μόνο- και πολυ-ακόρεστα λιπαρά, που προέρχονται από ελαιόλαδο και ψάρια. Μια κετογονική διατροφή (γνωστή και ως κετο) περιέχει πολύ λίγους υδατάνθρακες, τους οποίους το σώμα χρησιμοποιεί ως καύσιμο. Όταν δεν βρίσκει υδατάνθρακες, το σώμα αρχίζει να διαλύει τα αποθέματα λίπους για να παράγει μόρια που ονομάζονται κετόνες, ως εναλλακτική πηγή ενέργειας.
Η ίδια ομάδα ερευνητών αναφέρει τώρα παρόμοιες συσχετίσεις μεταξύ των κοινοτήτων μυκήτων στο έντερο (mycobiome ή μυκοβίωμα), της διατροφής του ατόμου και του κινδύνου εμφάνισης ΗΓΕ.
Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό EbioMedicine.
Αλτσχάιμερ: Τι ρόλο παίζουν οι μύκητες του εντέρου στην υγεία του εγκεφάλου
“Αν και δεν καταλαβαίνουμε πλήρως το πώς αυτοί οι μύκητες συμβάλλουν στη νόσο του Αλτσχάιμερ, αυτή είναι η πρώτη μελέτη του είδους που αποκάλυψε τον ρόλο τους στην εγκεφαλική μας υγεία και ελπίζουμε ότι θα εγείρει νέες έρευνες για την καλύτερη κατανόηση των μυκητών σε σχέση με τη νόσο”, ανέφερε ο επικεφαλής ερευνητής δρ. Hariom Yadav, επίκουρος καθηγητής μοριακής ιατρικής στο Wake Forest.
“Υποδεικνύει επίσης ότι οι διατροφικές συνήθειες, όπως η κετογονική διατροφή, μπορούν να μειώσουν τους επιβλαβείς μύκητες στο έντερο, κάτι που με την σειρά του μπορεί να βοηθήσει στην μείωση των διεργασιών της νόσου του Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλο”, πρόσθεσε.
Στην αρχή της μελέτης, τα μυκοβιώματα των συμμετεχόντων με ΗΓΕ είχαν μια ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Περιείχαν περισσότερους από ορισμένους τύπους μυκητών και λιγότερους από άλλους, σε σύγκριση με εκείνους των άλλων συμμετεχόντων.
Όπως αναμενόταν, η ΗΓΕ συσχετίστηκε με ένα προφίλ υψηλού κινδύνου στους βιοδείκτες για Αλτσχάιμερ στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό. Σύμφωνα με τα προηγούμενα ευρήματα, η τροποποιημένη κετογονική διατροφή μεσογειακού τύπου φάνηκε να μειώνει αυτόν τον κίνδυνο.
Μάλιστα τα άτομα με ΗΓΕ είχαν αρχικά λιγότερη μυκητιασική ποικιλομορφία στο έντερό τους, σε σύγκριση με τους υγιείς συμμετέχοντες, αλλά η τροποποιημένη κετογονική διατροφή μεσογειακού τύπου φάνηκε να αποκαθιστά την ποικιλομορφία.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι αλλαγές στους πληθυσμούς των βακτηρίων του εντέρου σε άτομα με ΗΓΕ που ακολούθησαν κετογονική διατροφή μπορεί να είχαν επιπτώσεις στους μύκητες.
Περιορισμοί της μελέτης
Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι η μελέτη τους είχε ορισμένους βασικούς περιορισμούς.
- Πρώτον, αν και οι ερευνητές συμβούλευαν τους συμμετέχοντες να ακολουθούν συγκεκριμένη διατροφή, δεν είχαν τρόπο να παρακολουθούν αν εκείνοι το έκαναν όπως έπρεπε.
- Ήταν επίσης μια πιλοτική μελέτη με μικρό μέγεθος δείγματος, καθιστώντας αδύνατο να ληφθούν υπόψη άλλες μεταβλητές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ και τον πληθυσμό των μικροοργανισμών του εντέρου, όπως ο τρόπος ζωής, το φύλο και η εθνικότητα.
- Επιπλέον, τα χαρακτηριστικά των μυκήτων του εντέρου και των βακτηρίων σε άτομα με ΗΓΕ μπορεί να είναι αποτέλεσμα του προβλήματος και όχι μιας από τις αιτίες του.
- Τέλος, οι αλλαγές στο μυκοβίωμα που παρατηρήθηκαν στους συμμετέχοντες στους οποίους δόθηκε κετογονική διατροφή μπορεί να ήταν παροδικές, προερχόμενες από μύκητες στα τρόφιμα.