Πολλά είδη μανιταριών παράγουν διάφορες χημικές ουσίες οι οποίες τα καθιστούν τοξικά και από μια ευχάριστη λιχουδιά μπορούν να μετατραπούν σε θανατηφόρα.
Αν και ο αριθμός των θανατηφόρων ειδών είναι σχετικά μικρός, πολλά απο αυτά προκαλούν ιδιαίτερα βαριά και δυσάρεστα συμπτώματα. Η τοξικότητα των μανιταριών αυτών είναι το αποτέλεσμα της εξελεκτικής διαδικασίας και χρησιμεύει σαν ασπίδα από τους εχθρούς τους.
Σας παραθέτουμε πέντε είδη μανιταριών που δεν πρέπει να καταναλώνονται.
1. Galerina autumnalis
Είναι ένα είδος δηλητηριώδους μανιταριού, το οποίο βρίσκεται συχνά πάνω σε κορμούς δέντρων και σπανιότερα σε υγρά εδάφη. Μπορεί να αναγνωριστεί από το καφέ χρώμα στο πάνω μέρος του καπέλου του, το κάτω μέρος είναι συνήθως σκουρόχρωμο, δεν έχει μεγάλο μέγεθος και η διάμετρος του καπέλου είναι 3-5 εκατοστά. Η τοξίνη (a-amanitin) που παράγει αρχικά καταστρέφει τα κύτταρα του συκωτιού, στη συνέχεια επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και τα νεφρά. Με την πάροδο 6-24 ωρών από την κατανάλωση αρχίζουν να εμφανίζονται σπασμοί και διάρροια . Στη συνέχεια τα συμπτώματα αυτά φαίνεται να υποχωρούν. Την 4η με 5η ημέρα η συγκέντρωση της τοξίνης αυξάνεται επηρεάζοντας σημαντικά το συκώτι και τα νεφρά. Συχνά επακολουθεί ο θάνατος εκτός και αν γίνει μεταμόσχευση συκωτιού ή αν παρθεί κάποιο άλλο δραστικό μέτρο. Δεν υπάρχει θεραπεία για την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τοξίνης αλλά η ιατρική βελτιώνεται στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
2. Amanitas Muscaria
Ένα πολύ όμορφο είδος μανιταριού. Είναι αυτό που περιγράφεται πάντα στα παραμύθια. Το καπέλο του είναι κίτρινο ως κόκκινο, ενώ διαθέτει κηλίδες άσπρου χρώματος στο πάνω μέρος. Ζει σε ολόκληρο το βόριο ημισφαίριο. Αν και η οικογένεια των μανιταριών στην οποία ανήκει (Amanita) θεωρείται υπεύθυνη για το 90% των θανάτων που σχετίζονται με τα μανιτάρια, η κατανάλωση του Amanitas Muscaria έχει ψυχοδραστικά αποτελέσματα στον άνθρωπο. Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται μέσα στις 2 πρώτες ώρες ενώ διαρκούν αρκετές ώρες. Πολύ συχνή είναι η ναυτία και η εμμετική τάση, αλλά τα κυριότερα συμπτώματα της δηλητηρίασης εμφανίζονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα: σύγχυση, οπτική παραμόρφωση, ψευδαισθήσεις και σπασμοί. Συχνή είναι επίσης και η εμφάνιση υπνηλίας, ενώ αυτοί στους οποίους εμφανίζεται ξυπνάνε πολύ δύσκολα.
3. Amanita pantherina
Ακόμα ένα μέλος της οικογένειας pantherina, εξίσου τοξικό αν και συνήθως όχι θανατηφόρο. Το καπέλο του έχει ανοιχτό καφέ χρώμα και έντονες άσπρες βούλες. Βρίσκεται συνήθως σε δασικές εκτάσεις και πάρκα, ενώ εύκολα μπορεί να μπερδευτεί με το Amanita rubescens που είναι πολύ πιο κοινό. Η τοξίνη που περιέχεται στο είδος αυτό (a-pantherina) επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα του ανθρώπου, σε συνδυασμό με άλλες ουσίες που επίσης περιέχονται στο μανιτάρι. Τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 2 ώρες μετά την κατανάλωση. Τα πιο συνηθισμένα είναι ατονία, αταξία, τριχόπτωση, υπερκινητικότητα και ψευδαισθήσεις.
4. Amanita bisporigera, Amanita virosa, Amanita verna
Τρία διαφορετικά είδη με παρόμοια χαρακτηριστικά. Είναι επίσης γνωστά και ως άγγελοι του θανάτου αφού είναι πολύ θανατηφόρα. Και τα τρία είδη αποτελούνται από μανιτάρια με άσπρο χρώμα, τα οποία έχουν συμβιωτική σχέση με τα δέντρα, δηλαδή ζουν και αναπτύσσονται πάνω στον κορμό τους. Η τοξίνη τους και τα συμπτώματα της κατανάλωσής τους είναι ίδια με αυτά του είδους Galerina automnalis.
5. Brain mushroom
Είναι ένα όμορφο μανιτάρι κοινό στις βοριότερες περιοχές κατά τη διάρκεια της άνοιξης. Εύκολα ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα μανιτάρια εξαιτίας του σχήματός του, το οποίο έχει κοκκινωπό χρώμα και μοιάζει με ανθρώπινο εγκέφαλο. Μπορεί να ζήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο έδαφος δασικών περιοχών, ακόμα και σε συνθήκες ξηρασίας. Η τοξίνη που περιέχει λέγεται γυρομιτρίνη. Έχει αιμολυτικές ιδιότητες (καταστρέφει τα ερυθρά κύτταρα του αίματος) και σοβαρότατες επιδράσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, εμετό, διάρροια, αδυναμία, ατονία και πονοκεφάλους. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ο άνθρωπος μπορεί να πέσει σε κώμα ή να φτάσει στο θάνατο.